Stary i zabytkowy nagrobek na Cmentarzu Centralnym upamiętnia szczecińskiego profesora, nauczyciela w "Starej Chemii" (ówcześnie szkoła inżynierii i budowy maszyn). W sieci ciężko cokolwiek o nim znaleźć. Do tej chwili - przyjrzymy się historii postaci, której przedwojenny grób ocalał na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie.
Kliknij i rozwiń spis treści
Wbrew pozorom na froncie I Wojny Światowej nie ginęli wyłącznie ludzie młodzi i wzięci prosto ze szkół „w kamasze”. Dziś opowieść o człowieku, który był profesorem, mieszkał w Szczecinie i poległ na froncie Wielkiej Wojny, a jego nagrobek szczęśliwie ocalał do dziś na Cmentarzu Centralnym. Czasami pojawia się zarzut, że opisywane są na tej stronie tylko „starocie” przedwojenne – wystarczy zajrzeć na mapę lokalizacji pod postem, oddalić ją z Cmentarza Centralnego i wybrać inne „nagrobkowe” znaczniki. Wśród nich grób Polaka, który bombardował Szczecin w trakcie II Wojny Światowej, a potem tu zamieszkał albo nagrobek zasłużonego dla Polski i Szczecina kolarza.
Szczecińska ogromna nekropolia jest już starsza „za Polaka” niż była „za Niemca”, ba! Niemal dwukrotnie! Otwarto go 6 grudnia 1901 roku, czyli miał niecałe 44 lata w momencie, gdy stał się Polski, a od II Wojny Światowej minęło już niemal równo 80 lat. Jednak patrząc na przestrzeń Cmentarza Centralnego przedwojenne groby stanowią mniej niż promil tych, które istnieją, dlatego też historia za nimi jest bardzo ciekawa, bo przedstawia nieistniejący już świat. Może ktoś z Was mieszka w kamienicy, w jakiej żyła opisywana dziś postać? Ta stoi do dzisiaj. Warto zwrócić uwagę – Paul Himmel był profesorem, a po nim w Szczecinie żył jeszcze jego imiennik o tytule doktora. To dwie różne postacie.
Paul Erdmann Roman Himmel, profesor
Przyszedł na świat w mieście Fraustadt, dzisiaj to Wschowa w województwie lubuskim, 5 lipca 1861 roku. Jego ojcem był Joseph Himmel, a matką Emma Himmel z domu Wende. Do Szczecina przenosi się już posiadając tytuł profesora, pod sam koniec XIX wieku. Zamieszka w kamienicy o ówczesnym numerze Kaiser-Wilhelm-Straße 66, na III piętrze. Dzisiaj to ulica Jana Pawła II, ale nie jest to numer 66, a 32. Rozpoczyna pracę jako nauczyciel okręgowy w dawnej Königlich-Preußische Baugewerkschule (Królewska Pruska Szkoła Inżynierii i Budownictwa), czyli dzisiejszej „starej chemii” lub inaczej Wydziale Technologii i Inżynierii Chemicznej Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego.
Będzie żył i nauczał do śmierci na froncie Wielkiej Wojny. Jego żoną była starsza o rok Hulda Meta Amanda Himmel z domu Pillasch, urodzona 27 listopada 1860 roku. Z małżeństwa urodziły się dwie znane mi córki – Elfriede Margot Paula Himmel – 29 października 1890 roku, oraz Catharina Erika Wilhelmine Hulda Himmel – 30 stycznia 1888 roku. Pierwsza z nich zostanie odprowadzona do ołtarza przez swojego ojca, można powiedzieć że Paul zdąży zobaczyć zaślubiny swojej córki. Paul Erdmann Roman Himmel zginie krótko później na froncie pod Verdun, 16 marca 1916 roku, jako major i dowódca, w wieku 54 lat. Młoda Elfriede weźmie ślub rok przed śmiercią ojca – 29 kwietnia 1915 roku, a jej mężem zostanie Wilhelm Karl Ferdinand Bornemann.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
Ciekawostka o profesorze Himmel to fakt, że pasjonował się lotnictwem oraz motoryzacją. Skąd ten wniosek? W dawnej gazecie Gartzer Zeitung z 1910 roku możemy wyczytać informację o niemieckim konstruktorze i lotniku – wspominany jest Hans Grade, jakiego prasa określa „rodakiem” (pochodził z Pomorza). W pobliżu miasta odbywał się turniej lotniczy, o jakim informowała prasa. Wymieniono sędziów, którzy oceniać i pilnować mieli zawodów. Ze strony Automobilklubu Pomorskiego sędziami byli znany i bogaty kupiec posiadający kamienicę narożną przy Kohlmarkt (nieistniejący Rynek Węglowy obok katedry) Paul Letsch oraz doktor Ernst Waldow. Zaś sędziami ze strony Pomorskiego Stowarzyszenia Lotniczego był właśnie profesor Paul Himmel oraz znany właściciel fabryki Bernhard Stoewer.
Hulda Meta Amanda Himmel
Żona Paula po jego śmierci na froncie I Wojny Światowej dalej zamieszkuje ten sam adres – dawną Kaiser-Wilhelm-Straße 66, jaka po zmianie numeracji otrzyma numerek 32 i taki też będzie mieć po wojnie. Zmieni się oczywiście patron – Jana Pawła 32, konkretnie III piętro stojącej do dziś kamienicy. Pani Hulda przeżyje swojego męża o niemal 30 lat, umrze krótko po dniu jego urodzin – 13 lipca 1934 roku. Można odnieść wrażenie, że albo kamieniarz wykonał świetną robotę tworząc niemal identyczny napis po takim czasie, albo faktycznie napis tworzył ten sam. Niestety oglądając zachowany nagrobek nie odnalazłem stopki kamieniarza, jaki mógł go wykonać. Na temat Paula nie ma praktycznie żadnych informacji w szczecińskim internecie, a również szukając o nim detali nie znalazłem nic więcej globalnie.
Jednak patrząc na zachowany nagrobek na Cmentarzu Centralnym sądzić można, że ktoś o nim albo pamiętał, albo wykonano prace związane z konserwacją zabytków. Płyta zdaje się być solidnie zamocowana na postumencie, a klej użyty do jej łączenia dość nowy (kilkunastoletni?), podobnie inskrypcja jest w miarę dobrze widoczna w 2024 roku. Inną ciekawostką na temat Paula jest fakt, że chyba „niebo było mu przychylne” w tym kontekście, by pamięć o nim nie zatarła się tutaj, na ziemi. Dlaczego? Bo słowo „himmel” w języku niemieckim znaczy właśnie… niebo 😉
I cóż można napisać na koniec? Poof z zabytku na Cmentarzu Centralnym!
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 2 tygodnie temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.