Pogodno i północno-zachodnie części Szczecina pełne są ciekawych starych willi. Jedna z nich stoi przy Solskiego 1, którą postanowiłem się przyjrzeć dokładniej. Właścicielami byli bogaci ludzie, którzy niestety nie mieli szczęścia "zasiedzieć" się w zielonej części Szczecina na wiele lat.
Ostatnio opisywałem wiele willi, niemal wszystkie z nich przeszły do dziś (2023) gruntowny remont. Niestety nie wszystkie mają tyle szczęścia, chociaż głęboko w serduszku wieżę, że to stanowisko – o kiepskim stanie willi przy Solskiego 1 – wkrótce stanie się przeszłością. Żadnemu zabytkowemu budynkowi nie życzę „źle”, więc nie mowa tu o tym, by willa stała się przeszłością, a by została wyremontowana. Co jest lekkim chichotem ze strony życia? Po sąsiedzku z willą Solskiego 1 ma swoją willę firma zajmująca się renowacjami.
Patronem powojennym jest Ludwik Solski, chociaż nie jest to jego faktyczne nazwisko. Był to w rzeczywistości Ludwik Napoleon Sosnowski, urodzony w 1855 roku, a zmarły w 1954 roku w Krakowie. Był polskim reżyserem, dyrektorem teatralnym i aktorem. Co ciekawe, mimo bycia Polakiem został odznaczony przez dawne Austro-Węgry za swoją działalność. Jego rola starego Wiarusa przeszła do legendy i stała się niemal fundamentem polskiego teatru. Dziś Ludwik Solski ma swoją ulicę wśród szczecińskich willi.
Przed I Wojną Światową nazwa ulicy została zmieniona, a jej patronem przed 1945 rokiem był Joseph Freiherr von Eichendorff, poeta epoki romantyzmu. Urodzony 10 marca 1788 roku, zmarły 26 listopada 1857 roku. Co ciekawe, urodził się i zmarł w dziś miastach Polski – odpowiednio w Łubowicach i Nysie. Joseph studiował też prawo, a wcześniej uczył się we Wrocławiu. Pracował też w Gdańsku. Dawna Eichendorffweg zawierała tylko pięć numerów w 1943 roku. Adres o opisywanym numerze Eichendorffweg 1 zachował numerację – dziś to Ludwika Solskiego 1. Architektem willi miał być szczeciński architekt (wg: źródło) Wilhelm Otto Zimmermann, który ówcześnie miał swoje biuro przy Rynku Węglowym (Kohlmarkt 5), w nieistniejącej dziś kamienicy jaka stała obok ronda Sołtysia–Grodzka–Farna.
Dziękujemy za WASZE wsparcie! 💝
Kupiec Franz Nickel
Nim przejdziemy do opisu tej postaci trzeba zaznaczyć – dzisiejsza Ludwika Solskiego, dawna Eichendorffweg miała jeszcze inną nazwę. Nim miasto „wchłonęło” tę część osiedla willowego nazwa ulicy brzmiała inaczej – była to Margarethenstraße w dawnym Neuwestend. Ulica ta miała swoją osobną kolumnę wśród innych ulic osiedla, a nie znajdowała się w kolumnie ksiąg adresowych wraz z ulicami szczecińskimi. To stało się po 1911 roku, kiedy zmieniono nazwę z Margarethenstraße na Eichendorffweg. W księgach pojawia się stale od początku jedna osoba – kupiec Franz Nickel, pośród innych posiadaczy okolicznych parceli. Różnica polega na tym, że ówcześnie – na początku XX wieku – była to Margarethenstraße 15, zaś później po zmianie nazwy willa otrzymała numer 1. Willa Solskiego 1 powstawała od 1901 roku, a prawdopodobnie ukończona została w 1903 roku, gdy pierwotny projekt został zmieniony, co mogło spowodować dłuższy czas potrzebny na zakończenie budowy.
Pan Franz Nickel konkretnie był handlarzem butami prowadząc swoją działalność w pierwszych latach XX wieku pod dawną Hagenstraße 5 na parterze, dziś to ulica Osiek, a kamienica z numerem 5 przestała istnieć w trakcie wojny. Sklepik istniał tuż nad Odrą – numer 5 znajdował się tuż przy rogu dawnym z bulwarem, na odcinku między Mostem Długim, a linią łączącą Odrę i Ratusz Staromiejski. Dzisiaj to chodnik i również bulwar, ale ulica Osiek kończy się dużo dużo dużo wcześniej. Konkretnie był to Franz Emil Nickel, który przyszedł na świat 18 października 1853 roku w Gryficach. Jego ojcem był Karl Friedrich Wilhelm Nickel, matką Friederike Dorothee Nickel z domu Otto. Zmarł 30 maja 1933 roku w Szczecinie w swoim mieszkaniu, które miał wraz z z dawnym sklepem – na wspomnianej dzisiejszej Osiek. W momencie śmierci był już emerytem. Wdową po nim została pani Martha Ida Emma Geske. Ślub wzięli jeszcze pod koniec XIX wieku – 10 września 1883 roku w Szczecinie.
Prócz pana Nickel, jaki mieszkał na parterze, piętro zamieszkiwał jeszcze doktor prawa Adolf Schmidt, radny powiatowy. Pan Franz Nickel w momencie zmiany nazwy ulicy będzie już emerytem. Mieszkańcy zmieniają się w okolicach I Wojny Światowej – pan Schmidt się wyprowadzi, a wprowadzą się dwie postacie: pracownik kolei (zastępca zwrotniczego) Richard Sydow oraz dyrektor Richard Loß / Richard Loss.
Richard Siebenhaar, prawnik i notariusz
W 1919 roku właścicielem kamienicy według ksiąg jest już ktoś inny. Pan Franz Nickel przeniesie się na Stolzestraße 2, na I piętro. Dzisiaj to ulica Tarczyńskiego. Kamienica z tym numerem stoi do dzisiaj na rogu z 5 Lipca i nosi ten sam numer. Nowym właścicielem willi zostaje Richard Edmann Siebenhaar, bogaty człowiek posiadający swoją działalność na reprezentacyjnej Wyszyńskiego oraz inne mieszkanie na Świętego Wojciecha. Był radcą prawnym oraz notariuszem. Niestety, pan Richard Siebenhaar nie ma szczęścia – w momencie zakupu willi Solskiego 1 / Eichendorffweg 1 był już człowiekiem grubo po sześćdziesiątce i zmarł chwilę po jej przejęciu. Urodził się 7 listopada 1854 roku w Tribsees pod Greifswaldem.
Jego wybranką serca 5 września 1904 roku w Szczecinie została pani Klara Hermine Elisabeth Roenneberg. Rodzice – Franz i Auguste – również byli bardzo wykształconymi ludźmi. Pan Richard zmarł w opisywanej willi Solskiego 1, konkretnie 22 czerwca 1922 roku. Panowie wymienieni wcześniej w roku jego śmierci nie będą mieszkać w willi – poza panem Richardem będzie to tylko pan Weihmann, robotnik. Willę przejmie żona, pani Klara, którą w księgach zapisywano jako Elisabeth Siebenhaar. Prócz niej mieszkać będzie tu również od 1922 roku kupiec Arthur Mahnkop, który działał w spółce handlowej Glader & Priebe. Wspomniany robotnik Weihmann powróci w kolejnych latach.
Max Dienemann, kupiec od ubrań
W 1927 roku właścicielem willi zostaje nowa postać. Poznajemy też konkretny zawód oraz miejsce pracy, jakie piastował pan Wilhelm Weihmann. Gdybyśmy przyszli do willi Solskiego 1 w 1927 roku, zapukali do drzwi, to otworzyłby je właśnie pan Wilhelm pytając „czym mogę służyć?”. Był portierem 😉 Wdowa po Richardzie przeniesie się na Jana Pawła II 42, na II piętro, prawdopodobnie przeżyje II Wojnę Światową. Nowym właścicielem będzie bogacz Max Dienemann, bogaty kupiec zajmujący się modą i ubraniami dla mężczyzn i kobiet, który swój sklep miał przy dawnej Schulzenstraße 25-29, w długiej nieistniejącej kamienicy przy Sołtysiej. Tu należy zaznaczyć, że adres ten znajdował się na odcinku, który dziś zajmuje ulica Wyszyńskiego. Przed wojną Sołtysia „schodziła” aż pod kościół świętego Jana Ewangelisty. Prowadził firmę Dienemann & Co, której właścicielem był również Julius Dienemann oraz Leopold Mayerhof.
Podobnie, jak w przypadku Richarda pan Max nie będzie właścicielem willi długo. Urodził się około 1866 roku, a zmarł kilka lat po przejęciu willi na Solskiego 1 / Eichendorffweg 1, konkretnie 20 września 1930 roku. Według aktu zgonu żył wtedy w opisywanej willi. urodził się w Lychen Kreis Templin, to miasteczko pomiędzy Szczecinem i Berlinem. Jego żoną była pani Wally Mathilde Dienemann z domu Borkenhagen / Borckenhagen. Do sporego zamieszania dojdzie, gdy wdowa Dienemann sprzeda willę kolejnemu właścicielowi – pani Wally Mathilde urodziła się 19 kwietnia 1872, a zmarła 11 lutego 1941 roku. Była córką mistrza szklarskiego z Berlina.
Otto Meyer, dyrektor
W 1932 roku w księgach właścicielem jest już Otto Meyer, mieszkający na parterze willi. Wewnątrz zrobi się trochę tłoczno. Poza nim mieszkać będzie tu wdowa Pauline Burow, przedstawiciel biznesowy o żydowsko lub niderlandzko brzmiącym imieniu Jochem Heinemann oraz kierowca pan Steinbrück. Pan Meyer pozostanie właścicielem willi do końca wojny – jest ostatni w księdze z 1943 roku. Zmienią się lekko mieszkańcy, tuż przed wojną i pozostaną nimi w trakcie. Drugie piętro zajmować będzie wdowa Burow, ale do willi wprowadzi się jeszcze elektromonter Kurt Bahr oraz miejski radca leśny na emeryturze pan Gerhard Wigand.
Willa Solskiego 1 dzisiaj
Niestety, ale mogę napisać nic na temat losów powojennych tego budynku, ani tym bardziej kto dziś tam mieszka – czasy powojenne, a tym bardziej dzisiejsze to magiczna „dziura” historyczna oparta o ochronę danych osobowych. To, co jest dostępne publicznie to fakt, że przynajmniej część budynku jest własnością gminną – 13 grudnia 2023 roku o godzinie 9:00 odbędzie się przetarg ustny nieograniczony na sprzedaż adresu z piwnicą Solskiego 1/1U. Był to jeden z powodów, dla którego postanowiłem przysiąść do obiektu, by „wzbogacić” informacje o jego historii. Już w 2020 roku próbowano sprzedać numer 1/1U, zdaje się że próba kolejna.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 12 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej lub dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.