Ciekawa sprawa, że dawny adres zamieszkania drugiego z właścicieli opisywanej lokalizacji pokrywa się z adresem zamieszkania kogoś z rodziny pierwszego z właścicieli. Bardzo możliwe, że mogli się znać już wtedy - po sąsiedzku!
Kliknij i rozwiń spis treści
Bywają miejsca w Szczecinie, które znamy już tylko z pocztówek – II Wojna Światowa przemodelowała nieco miasto. Nie tylko za pomocą nalotów bombowych, ale również przez walki na Prawobrzeżu. Tam udamy się dzisiaj, konkretnie pod park o uroczej nazwie – Park Wszystkich Dzieci. Znajduje się przy ulicy Dmowskiego, dawnej Przodowników Pracy w Żydowcach. W miejscu, gdzie dziś mamy drzewa i trawę znajdował się dawny adres o bardzo dynamicznie zmieniającej się ulicy – była to początkowo Dorfstraße 18 (po prostu popularnie i lokalnie Wiejska), następnie Lindenstraße 12, a ta nazwa pozostała do końca wojny.
Stał tam dom strzelecki – dawniej nazywany schützenhaus – czyli najczęściej pensjonat, hotel, kawiarnia lub restauracja posiadająca strzelnicę. Znamy ten budynek z kilku pocztówek, jednak do tej pory chyba nikt nie zadał pytania – kto tam żył i kim był? Kto był właścicielem oraz do kiedy? To wszystko można sprawdzić i przeanalizować. Musimy jednak pamiętać, że ulica do jakiej przypisany był adres przed wojną należała do podszczecińskiego Sydowsaue, do Żydowiec, a nie do Szczecina – taka sama ulica znajdowała się w Szczecinie oraz innych miejscowościach, jakie dziś są Szczecinem!
Nim przejdziemy do opisywanej restauracji oraz galerii, która ukazuje ją w kilku kadrach warto zaznaczyć, że gastronomia działała na parterze, ale sam budynek posiadał jeszcze dodatkowe pokoje oraz poddasze na wynajem – w księgach adresowych pojawia się wiele więcej nazwisk niż tylko właścicieli wymienionych poniżej. Dodatkowo badając temat domu ze strzelnicą i restauracji odkrywamy dawną pochodzącą sprzed ponad 100 lat przyjaźń – adres jednego z właścicieli w dniu jego ślubu na początku XX wieku to sąsiedzki adres do miejsca zamieszkania innego właściciela. Musieli się znać z sąsiedztwa. Niestety opisywany budynek nie przetrwał do dziś, chociaż w okolicy przetrwało trochę innych budynków. Jeżeli ten temat cię interesuje – zajrzyj na mapę lokalizacji, która znajduje się na dole postu i nawiguj za jej pomocą po dodatkowych znacznikach istniejących lub nieistniejących obiektów.
Od strony Parku Wszystkich Dzieci nie zachowało się praktycznie nic na opisywanym odcinku, mimo, że pocztówki ukazują nam zabudowę – to kto tam żył można opisać na bazie dawnych ksiąg i dokumentów.
Na tej stronie nie ma reklam, treści sponsorowanych, płatnych ani irytujących okien. Wysokiej jakości zdjęcia, grafiki, serwer, domenę i licencje utrzymujemy wyłącznie z Waszych wpłat.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
Dziękujemy w imieniu redakcyjnego kiciucha! 🙂
Wirtualna miska
kociej karmy
Redakcyjny kiciuch i jego pełna micha - Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Pozwól, że
zadecyduję
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł! - Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
Hermann Bertz
Właścicielem budynku na początku XX wieku był oberżysta Hermann Bertz, który co ciekawe jest lekko powiązany z następnym. Dlaczego? Bo posiadał dwie lokalizacje. Jedną przy opisywanej dawnej Dorfstraße 18 / Lindenstraße 12 / Dmowskiego w Zdrojach, drugą przy dawnej Burgstraße 11b, dziś to Łyskowskiego. Jednak mieszkał na Parkowej, dawnej Gustav-Adolph-Straße 39. Co nam to mówi? Pan z akapitu poniżej był jego dalszym sąsiadem, bo kolejny właściciel mieszkał na początku XX wieku pod 27. Co jeszcze ciekawsze – w 1915 roku pod właśnie 27 żył maszynista Karl Bertz, najprawdopodobniej członek rodziny pana Hermanna. Stąd się mogli wszyscy w trójkę znać! Pan Hermann urodził się około 1870 roku w Goleniowie, a zmarł w wieku 62 lat 12 listopada 1932 roku w Szczecinie. Jego żoną była pani Helene Bertz z domu Strass. Jego ostatnim adresem był dawny dom zdrojowy przy Kirchofstraße 1. Możemy podejrzewać, że nim Sydowsaue (Żydowce) znalazły się w zasięgu szczecińskich ksiąg właścicielem od początku był Hermann – pojawia się w Szczecinie już na początku XX wieku pod tym samym adresem.
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Josef Böhm
Zostanie nowym właścicielem budynku wraz z restauracją od 1919 roku, pojawiając się w księgach adresowych w 1920 roku. Prawdopodobnie przybył na Prawobrzeże ze Szczecina. Za jego czasów adres restauracji zmieni się z dawnej Dorfstraße 18 na Lindenstraße 12 w Sydowsaue. Dziś to Dmowskiego. Musimy pamiętać, że Szczecin miał ulicę o tej samej nazwie, ale gdzie indziej! W bazach genealogicznych zauważamy jego możliwy ślad, a nazwisko oraz imię jest na tyle nietypowe, że łatwo go odkryć. Josef Böhm był juniorem – jego ojciec nosił te same imię, matką była Anna Böhm z domu Wenzel. Żoną zaś 1 maja 1902 roku została Anna Martha Ida Schwichtenberg. Pan Josef urodził się 28 czerwca 1878 roku w dawnym Oberliebich, dziś czeskim Horni Libchava. Miał syna, jakim był Wilhelm Josef Böhm, urodzony 4 kwietnia 1900 roku, a jaki żyjąc w Żydowcach w 1925 roku syn wziął ślub.
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Josef Böhm budynkiem restauracji władać będzie krótko – już po 5 latach przenosi się do centrum Szczecina „majętniejąc” i mieszkając przy dość bogatej Bugenhagenstraße 5, dziś to nieistniejąca ulica znajdująca się w obszarze Galaxy. Chwilę później staje się właścicielem restauracji pod dawną reprezentacyjną Paradeplatz 24, czyli Niepodległości. Następnie przechodzi na emeryturę i wraca na swoje Żydowce mieszkając pod Villenstraße 2a, dziś to ulica Raszyńska. Nie mam wiedzy, czy aktualny adres jest przedwojenny. Prawdopodobnie dożyje końca II Wojny Światowej, jego dalsze losy są mi nieznane. Bardzo możliwe, że w kamienicy w miejscu Galaxy żył jego ojciec – w latach trzydziestych występuje dwóch Josefów o tym nazwisku, a jak pisałem wyżej ojciec był seniorem, a syn juniorem. Zmiany Stettina w Szczecin dożył raczej tylko syn. Jego imię i nazwisko pojawia się w Rostocku w 1949 roku, jako emeryt – nie mam jednak żadnej pewności, czy to on.
Walter Rietz i Paul Dörschner
W 1925 roku restaurację przejmuje Walter Rietz pojawiając się w księgach rok później. Nie będzie tu „siedział” długo, bo już kilku latach latach – od 1929 roku – pojawia się jako oberżysta, ale w Dąbiu, przy dawnej Greifenhagenerstraße 121, czyli dziś przy Gryfińskiej. Mimo to restauracja pozostanie pod jego właścicielstwem, ale możliwe że prowadzić ją będzie inny „gastwirt” w jego imieniu – pan August Schulz. Inni prowadzący gastronomię zajmowali drugie piętro budynku i zmieniali się. W pierwszej połowie lat trzydziestych pana Augusta zastępuje pan Wilhelm Schellhase. Po paru latach – w drugiej połowie – pan Schulz powróci.
W 1936 roku restaurację przejmie Paul Dörschner, również przypisany do Dąbia, ale głównie jego adres występuje jako Lindenstraße 12 w Sydowsaue, czyli Dmowskiego w Żydowcach. Będzie ostatnim właścicielem Sydowsauer Schützenhaus, który zaczyna być coraz bardziej pusty im bliżej ostatniej księgi z 1943 roku, gdy mieszkają w nim tylko 2 osoby, nie wliczając pana Paula. Wcześniej w ceglanym dużym domu żyło nawet 8 osób jednocześnie, jakie są wypisane w księgach, nie wliczając w to żon lub dzieci. Ciekawostką w historii budynku jest to, że wiele nazwisk istnieje tam przez 20-30 lat, więcej niż czasy wymienionych właścicieli.
Niestety, dawny Sydowsauer Schützenhaus zostanie zniszczony najpewniej w trakcie II Wojny Światowej.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 10 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.