Emil i Hermann Koltermann – ich historia z dawnej pocztówki 

Trzymanie w rękach fotografii kogoś sprzed ponad stu lat, kto nie tylko jest na niej uwieczniony, ale też pozwala się zidentyfikować to ciekawa podróż w czasie. Kartka z fotografią człowieka, jaki podał na odwrocie dwa adresy oraz detale osobie, o pośredniku i swoim bracie. Ruszyłem śladem tych ludzi. Odkrywamy nie tylko historię zakładów krawieckich przy Krzywoustego, ale też kamienicę narożną, jaka należy do części zabudowy, którą zmiotła II Wojna Światowa. Całe te opracowanie możemy podzielić na trzy główne części – postać Emila, Hermanna oraz fotografa, u jakiego Emil „cyknął” sobie zacne zdjęcie, czyli Maxa Kowalewskiego. Nazwisko brzmiące dość polsko, dlatego spróbujemy również tu zabawić się w historycznego detektywa i wyciągnąć o nim możliwe detale. By jasno dać prosty opis historii – mamy w ręku zdjęcie Emila Koltermanna, jaki wysłał „zakazaną” fotografię swojemu bratu Hermannowi Koltermann, ale poprzez pośrednika nazwiskiem Klatt, jaki miał pracować lub żyć przy dzisiejszej Krzywoustego 58. Spróbujmy ich wszystkich rozszyfrować i sprawdzić jakie były ich losy.

Emil i Hermann Koltermann

Wskazówką główną krótkiej opowieści i prób rozgryzienia postaci za pocztówką jest dawny adres Taubenstraße 1 i mieszkanie na I piętrze. Ta przedwojenna nazwa jest o tyle ciekawa, że dzisiaj uliczka ta kompletnie nie istnieje i pozostaje „zjawą” na szczecińskich kartach historii. Po II Wojnie Światowej uliczka ta otrzymała nazwę Gołębia, ale dziś nazwa ta znajduje się w innej części Szczecina, a oryginalna (po Taubenstraße) została zlikwidowana w 1978 roku. W dzisiejszej tkance kamienica Taubenstraße 1 stałaby na chodniku oraz części targowiska Manhattan, od strony ulicy Staszica – patrz załączone porównanie. Adres ten mamy na kartce i faktycznie w 1910 roku pojawia się tam pracownik Hermann Koltermann, brat Emila. Pracownik o takim imieniu i nazwisku pojawia się w 1908 roku w Golęcinie (Frauendorf), po czym w 1909 roku znika z tego obszaru miasta i pojawia się właśnie pod nieistniejącą Taubenstraße 1. Problem leży w tym, że osoby o tym imieniu i nazwisku z północy były dwie, w tym okresie. W mieście w tym okresie pojawia się też Emil Koltermann, brat Hermanna, jaki prawdopodobnie był ślusarzem. Analizując bazy genealogiczne idealnie pasują dwie postacie, jakie urodziły się w latach osiemdziesiątych XIX wieku i w momencie wpisów do ksiąg adresowych miałyby 20-30 lat.

Na fotografii mamy człowieka w wieku około 20-30 lat. Do tego, według baz genealogicznych zarówno Emil jak i Hermann byli ślusarzami, mając tych samych rodziców. Takie poszukiwania pozwalają ustalić jakąś teorię popartą argumentem i dokumentami. Według tłumaczenia pocztówki (niżej) Emil poprosił Hermanna, by nie pokazywał „tego” w domu. Możliwe, że chodziło o ukrycie jakiejś tajemnicy, sekretu lub po prostu była to braterska tajna informacja – dlatego też Emil zapisał na zdjęciu, by kartka dotarła do możliwego miejsca pracy Hermanna, swojego brata. Ukrywał się? Tego raczej dziś już się nie dowiemy. Może chodziło o zdobiony zegarek i jakość ubioru? Emil Koltermann wygląda na fotografii na lekko majętniejszego człowieka, a możliwe że był zwykłym pracownikiem i ślusarzem. To nie wyklucza, że ślusarze bywali bogaci 😉 Co ciekawe, pod dawną Krzywoustego 58 (tu miała trafić kartka) na początku XIX wieku spotkać mogliśmy całą masę krawców – a kartka miała trafić do pośrednika, mistrza krawieckiego. Nie tylko sam zakład krawiecki działał w okolicy I Wojny Światowej na parterze kamienicy, ale również krawców była masa wśród mieszkańców. Księga z 1915 roku podaje aż ośmiu! W tym jeden z nich – pan Otto Scheider – był krawcem, a zawód ten w języku niemieckim brzmi „schneider” 😉 Bardzo dobrze „dobrał się” nazwiskiem do zawodu.