... przyszłością. Ruina przy ulicy Podmokłej 28 "straszy" od przynajmniej kilkunastu lat. Dlaczego nie straszy, a "straszy"? Bo to inna ruina niż większość - jakby porzucona nagle, wczoraj, chwilę temu. Trochę tak, jakby właściciel nagle zmarł, a nie wyprowadził się i pozostawił budynek pusty.
Kliknij i rozwiń spis treści
Spacerując po szczecińskich ulicach osiedli willowych wiele z starych domów nieco „wrosło się” w otoczenie – nie zastanawiamy się nad ich historią, kto tam żył, kto mieszkał. Okazuje się, że nie wszystkie dziś typowe stare domy lub kamieniczki były faktycznie mieszkalne przed II Wojną Światową, a stanowiły biura, urzędy lub instytucje. Zaglądamy na dzisiejsze skrzyżowanie Królowej Korony Polskiej oraz Michała Kleofasa Ogińskiego. Stoi tu przedwojenna lekko zdobiona długa kamieniczka o adresie Królowej Korony Polskiej 1 oraz 2. Podział budynku dziś jest o tyle dziwny, że numer 1 praktycznie nie istnieje (to fragment budynku), a numer 2 podzielony jest na kilka podnumerów – 2/1, 2/2 i tak dalej. Nim przejdziemy do opisu, co znajdowało się w dawnych czasach w kamieniczce można opisać skąd wzięli się patroni.
Przedwojenny i patronka powojenna tej urokliwej uliczki odchodzącej od znanych szczecinianom Jasnych Błoni. Kamieniczka podzielona jest na dwie części – lewa jest w kolorze lekko szarym, jaki nieco zjaśniał przez ostatnie kilkanaście lat, prawa jest w kolorze kremowo-żółtym, bliżej skrzyżowania z Ogińskiego. Niewielu też chce zauważyć, że wzdłuż ulicy Królowej Korony Polskiej w Szczecinie zasadzono około 2010 roku kilkanaście drzewek, nie wszystkie się przyjęły, ale te które rosną dalej mają już pień grubszy o około 10 centymetrów porównując zdjęcia z 2011 i 2022 roku. Dzisiaj działa tu kilka firm oraz są mieszkania, a przed II Wojną Światową do opisanej niżej dokładniej kamieniczki mogliśmy wpaść załatwić sprawy związane z naszymi oszczędnościami.
Królowa Korony Polskiej i August von Werder
Dla wielu nazwa ulicy – Królowej Korony Polskiej w Szczecinie – jest nazwą zwyczajową, bez zrozumienia kontekstu. Nazwa dzisiejsza pochodzi od kultu religijnego, a konkretnie kontekstu i znaczenia jaki narodził się oficjalnie w drugiej połowie XVI wieku, kiedy Grzegorz z Sambora używa pierwszy raz określenia: Maryja Królową Polski i Polaków, a 1 kwietnia 1656 roku polski król Jan Kazimierz w katedrze lwowskiej ślubował uznanie Matki Bożej Łaskawej za „królową państw moich”. Kult ten rozrósł się również od wydarzeń, jakie miały mieć miejsce 14 sierpnia 1608 roku, kiedy w Neapolu włoski misjonarz Giulio Mancinelli miał otrzymać objawienie, w jakim Matka Boża miała powiedzieć mu, że jest matką i królową Polski. Kult ten wrósł w polską historię na kolejne stulecia, a wiele wydarzeń i cudów zwierzano właśnie wstawiennictwu Królowej Korony Polskiej.
Patronem przedwojennym był człowiek o wielu imionach: Karl Friedrich Wilhelm Leopold August Graf von Werder, urodzony 12 września 1808 roku w dawnym Norkitten, dziś części Obwodu Królewieckiego, generał-porucznik zasłużony w wojnach kaukaskich, austro-pruskich, francusko-pruskich oraz odznaczony orderem Pour le Merite. Zmarł 12 września 1887 roku w wieku 79 lat w dawnym Grüssow na Pomorzu, dzisiaj to wieś Gruszewo pod Białogardem.
Oddział Randower Kreis-Sparkasse
Przed II Wojną Światową budynek miał bardziej jasną numerację – po prostu 1 oraz 2. Numer 1 znajdował się przy rogu z Ogińskiego, a numer 2 stanowiła część południowo zachodnia kamieniczki. Pierwotnie teren na narożniku z dopiero wtedy projektowaną Straße 27 (dziś Ogińskiego) był placem budowlanym, który należał do Pommersche Industrie Verein, czyli przedsiębiorstwa, jakie związane było ze znaną rodziną Quistorpów. Istniejącym wcześniej budynkiem była kamienica kupca Retzlaffa, a następnie wdowy po nim, która dziś ma numer 3. Tu warto dodać, że zmieniła się numeracja ulicy. Dawniej sąsiedni numer 3 posiadał numer 23, a powstająca w połowie lat dwudziestych opisywana kamieniczka Królowej Korony Polskiej 2 zmieniła adres z Werderstraße 21 i 22 na Werderstraße 1 i 2. W 1925 roku działkę od Pomorskiego Towarzystwa Budowlanego (Pommersche Industrie Verein) kupuje powiat wokółszczeciński, czyli Kreis Randow, z planem utworzenia tutaj oddziału Randowskiej Kasy Oszczędnościowej (Randower Kreis-Sparkasse). Powiat miał w Szczecinie kilka takich budynków, patrz bloczek z dodatkowym postem poniżej. Można podejrzewać, że budowa rozpoczęła się w 1925 roku, kiedy w roku kolejnym księgi adresowe podają działkę z dopiskiem „neubau” (nowa budowa).
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
Pierwszym zarządcą budynku w imieniu powiatu Kreis Randow będzie powiatowy mistrz budowlany Hermann Döhring, a zarządcą i dyrektorem powiatowym Reinhold Beyer, jaki następnie przejdzie na emeryturę. O dyrektorze wiemy więcej – przed budową kamieniczki Królowej Korony Polskiej 2 mieszkał przy dawnej Deutschestraße 3, na II piętrze, czyli dzisiejszej Wielkopolskiej. Związany z budynkiem będzie przez kolejne niemal 20 lat. Co ciekawe, chwilowo poza kasą oszczędnościową będzie tutaj funkcjonował oddział Randower Kleinbahn, czyli powiatowej kolei podmiejskiej, a także chwilowo pojawia się pracownik Walter Werner.
Liczba mieszkańców i pracowników budynku o dawnym adresie Werderstraße 1 i 2 (Królowej Korony Polskiej 1 i 2) nie jest duża, a większość nie pochodziła ze Szczecina i pojawia się niemal wyłącznie w kontekście pracy w kasie oszczędnościowej lub pracy jako urzędnik w mieście. Ostatnim zarządcą budynku w imieniu powiatu Kreis Randow był Fritz Mallwitz, miejski inspektor. Przed budową kamieniczki mieszkał między innymi przy dawnej u ówczesnej (pierwsza połowa lat dwudziestych) Barnimstraße 76, na I piętrze, czyli dzisiejszej Piastów, na rogu z dawną Burscherstraße, czyli dzisiejszą Łokietka.
Jeszcze wcześniej – przełom lat dwudziestych mieszkał przy Friedrichstraße 17a, czyli dzisiejszej Narutowicza. Prócz niego w części północno wschodniej (numer 1) wpisany jest jeszcze powiatowy dyrektor kasy oszczędnościowej Rudolf Schmidt. Numer 2 zajmował do końca wojny wspomniany wyżej, a już emerytowany szambelan (kämmerer) powiatowy Reinhold Beyer. Z racji niewielkiej ilości mieszkańców przypisanych do tego dawnego adresu możemy sądzić, że bardziej mogły być tu mieszkania samych dyrektorów i zarządców niż typowy oddział dla zainteresowanych.
Jest połączenie z innym tematem!
Ciekawa sprawa, prawda?! 😉 Wątek, który czytasz posiada połączenie z innym, który był opisywany wcześniej lub później.
Tu poznasz wątek Randower Kreissparkasse w innym miejscu!
Królowej Korony Polskiej 2 po wojnie
W 2024 roku do adresu o numerze 2 przypisana jest kancelaria radcy prawnego i kancelaria adwokacka – pierwszą z nich prowadzi pani Magdalena Małecka, drugą pani Monika Stokowska-Bażant. Wcześniej – zdjęcia z 2011 roku – ukazują nam w przyziemiu banner firmy HiCopy zajmującej się urządzeniami biurowymi, jaka przeniosła się następnie na ulicę Koralową. Również do tej firmy należał banner, jaki zmienił „właściciela” w kolejnych latach. W 2011 roku widzimy napis „Develop with us”, jaki prowadzi do firmy HiCopy, a dzisiaj widnieje tu banner Auditum Biuro Rachunkowe. Według wpisów do rejestrów za firmą kryje się pani Joanna Chwaścikowska-Karwacka oraz pan Marek Tomasz Karwacki. Zastanawia element znajdujący się na rogu Ogińskiego i Królowej Korony Polskiej, na płocie. Tak jakby w okrągłym (spłaszczonym) elemencie kiedyś coś się znajdowało – może logotyp kasy oszczędnościowej? Może nazwy ulic narożnych? Tego chyba się nie dowiemy…
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 1 miesiąc temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.