Zdrojowa / Johannes-Müller-Weg

Zdrojowa 7 – dawny domek pana Berndt 

Przy Lesie Arkońskim...

Stoją domy, z których część jest przedwojenna - budowano je w latach trzydziestych, ale jest też jeden domek przy ulicy Rajskiej, jaki pochodzi aż z drugiej połowy XIX wieku. Zajrzymy dzisiaj na ulicę Zdrojową, która "leci" w poziomie (z wschodu na zachód). Wybierzemy sobie jeden z domków - może ten z numerem 7 - spróbujemy zobaczyć kto tam żył!

Kliknij i rozwiń spis treści

Z dala od centrum stoją domy, które na pierwszy rzut oka wyglądają na powojenne – wyglądają dość zwyczajnie, trochę tak jakby zbudowano je krótko po wojnie. W oczy rzuca się w tej konkretnie lokalizacji garaż. Jakiś taki… mały. Może dlatego, że garaż budowany był pod samochód z lat trzydziestych XX wieku, a sam dom jest przedwojenny. Wątek tego malutkiego garażu potwierdza to, że właściciel przed wojną nie był zwykłym mieszkańcem, który zainwestował w posiadanie domu na przedmieściach. Miał na samochód pieniądze i było go stać, sądząc z życiorysu poniżej.

Wędrując w opracowaniach po dawnym Szczecinie zajrzeć warto na domy, które przed zakończeniem II Wojny Światowej stały zaledwie 5, 10 lub 15 lat. Ogromną część swojej historii stoją już w polskim Szczecinie, ale warto zajrzeć kim byli ludzie, jacy te domy zbudowali. Pozwala nam na takie detale przedwojenna dokumentacja, jaka była bogata w detale, informacje rodzinne, o pochodzeniu czy zamieszkaniu, a także o zawodzie postaci, jaka nas interesuje. Wielu szczecinian, którzy żyją w domach przedwojennych nie interesuje się tym, kto mieszkał w ich domu kiedyś, a bywa to ciekawą podróżą do innego świata. Inni nawet nie wiedzą, że taka podróż jest możliwa 🙂

Dzisiejsza Zdrojowa, dawna Johannes-Müller-Weg

Zaglądamy w osiedle domków między ulicą Arkońską i Chopina, a konkretniej na bardziej południową z nich – Zdrojową – rozciąga się od Wojciechowskiego do granic szpitala przy ulicy Arkońskiej. Domki po stronie południowej powstały na krótko przed II Wojną Światową, północne są powojenne, a przed 1945 rokiem wydzielono tam działki pod budowę u stóp dawnej żwirowni i źródła wydobycia piasku, której ślad mamy przy ulicy Rucianej – to charakterystyczna licząca kilka metrów zadrzewiona skarpa. Jeszcze do lat dwudziestych w opisywanej okolicy znajdowały się łąki i pagórki. W latach trzydziestych rozpoczęto zabudowę od razu z układaniem kanalizacji, chociaż nie wszystkie nieruchomości były od razu do niej podłączone – inni musieli się „dopłacić” i złożyć o to wniosek. Nazwa ulicy Zdrojowej pojawia się w księgach dopiero krótko przed II Wojną Światową, ale pojawia się jako ścieżka (łącznie z fragmentem Milewskiego) już u schyłku XIX wieku jako ścieżka między zakładami Kückenmühle (przy Broniewskiego) oraz prowadząca do dawnego Wasserheilanstalt Eckerberg, czyli zakładu wodoleczniczego z jakiego został fragment – schronisko Brata Alberta, dawny Cichy Kącik, na zboczu Lasu Arkońskiego.

Richard Berndt

Był kupcem i posiadaczem drogerii. Wiemy też w jakiej lokalizacji w Szczecinie prowadził swój ostatni przed 1945 rokiem biznes. Jego drogeria znajdowała się w kamienicy o adresie Lindenstraße 10, czyli dzisiejszej 3 Maja. Kamienica ta przetrwała II Wojnę Światową i dziś na parterze istnieją inne działalności – to ten sam numer, co przed wojną, czyli 3 Maja 10. Wcześniej – przed przeprowadzką na adres Zdrojowa 7 (Johannes-Müller-Weg 7) mieszkał przy dawnym adresie Lessingstraße 8, a dzisiejszej Chodkiewicza. Za to swoją drogerię posiadał przed przeniesieniem się na dzisiejszej Ofiar Oświęcimia, a dawnej Heinrichstraße 28. Szczęśliwie się przeniósł, bo adres ten dzisiaj nie istnieje – to teren bloków po wschodniej stronie ulicy, w pobliżu bloku Cyryla i Metodego 9 oraz numeru Ofiar Oświęcimia 18. W kontekście powojennym – dzisiejszy domek ma adres Zdrojowa 7/1 oraz Zdrojowa 7/2. Patrząc na układ drzwi możliwe, że część7/2 została podzielona już po wojnie, podobnie zmieniono poddasze.

Przeniósł się tam z Heinrichstraße 25 w drugiej połowie lat trzydziestych, kiedy był też właścicielem tego numeru. To dawna kamienica, jaka nie przetrwała do dzisiaj – praktycznie cała jej okolica poszła w gruzy i została rozebrana. Ten numer znajdował się na południowym rogu Ofiar Oświęcimia z dawną uliczką Rosenstraße. Dziś ta uliczka nie istnieje w pełni i jest wjazdem do wnętrza osiedla między blokami Ofiar Oświęcimia 18 i 16 – lokalizację ukazuje porównanie w galerii. Oznacza to, że Richard Berndt był człowiekiem majętnym skoro posiadał cały budynek zamieszkany i wynajmowany przez wiele osób – prócz niego w latach trzydziestych na parterze działał też fryzjer, pan Bublitz. W Szczecinie żyło wiele osób o tym popularnym nazwisku, a nawet kilka osób o tym samym imieniu! To mocno utrudnia jego poszukiwania. Pewne jest, że pojawia się w mieście w księdze z 1921 roku wraz z przejęciem kamienicy, wcześniej zdaje się nie występować.

Wirtualna karma

Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska
50 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.

Na serwer

Koszty, licencje... 💝
100 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Dobry wybór

Zdecyduję samemu

Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!
Dowolnie Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł

🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem

Również, co zabawne – przez pewien czas w pobliżu późniejszej drogerii pana Richarda żył inny Richard Berndt, kilkanaście numerów obok, jaki był fryzjerem. Bohater opracowania – właściciel drogerii – przejmie nieistniejącą kamienicę Heinrichstraße 25 (Ofiar Oświęcimia) około 1920 roku. Do jego dawnego domu mogliśmy też zadzwonić wybierając ówczesny numer 5162. Opisywany dom dawnego kupca Berndt przy Zdrojowej 7 powstał chwilę przed II Wojną Światową. Jego współmieszkańcem był też sprzedawca książek pan Franz Schmurr. Do domu można było się dodzwonić – istniała tu linia telefoniczna, pod numerem 23118. Mieszkający w opisywanym domku sprzedawca książek przeniósł się z dawnej Kuglerstraße 5, z I piętra, czyli z dzisiejszej Józefa Pankiewicza, dom ten stoi do dzisiaj.

Niestety na temat dawnego właściciela drogerii nie mam detali rodzinnych – aktu urodzin lub aktu zgonu. Przeglądając wiele innych aktów ślubu wszystkie wypisane są na inne zawody niż posiadał Richard Berndt. Wśród dokumentów znajduje się akt zgonu na kupca o tym samym nazwisku, ale mało prawdopodobne, by Richard przeprowadził się z bezpiecznego domu na przedmieściach do kamienicy w północnej części centrum miasta. Dodatkowo w 1943 roku wymienionych jest aż kilku kupców o tym samym imieniu i nazwisku. Dużo dłużej w Szczecinie pojawia się jego współmieszkaniec wynajmujący pokój lub część domku – pan Fritz Schmurr występuje przed I Wojną Światową jako współprowadzący markę Carl Sellin. Co ciekawe, inna postać przed I Wojną Światową o jego dość rzadkim nazwisku… też prowadziła drogerkę 😉 

Mimo wszystko. Poznajemy przedwojenną historię i postać stojącą za dawnym domkiem – często myślimy, że dom jest powojenny, a nie jest!

Podziel się historią!

Historia tego miejsca może być powiększona dzięki Tobie oraz innym czytelnikom. Jeżeli posiadasz dodatkowe fotografie, źródłowe informacje lub szczegóły możesz skorzystać z formularza kontaktowego.

Kliknij tu i podziel się historią, by przesłać swoje wątki do tego opracowania! 🙂

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 21 godzin temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. Pole komentarzy znajdziesz niżej.

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Pola oznaczone * są wymagane

Historyczny Szczecin