Sulisław / Böhningshof

Nieistniejący Sulisław, dawny folwark Böningshof / Böhninghshof 

Ślad po starym folwarku...

O folwarku o powojennej nazwie Sulisław nie ma praktycznie nic poza może trzema stronami, w tym Wikipedii. Dawny Böhningshof jest mimo prób odnalezienia detali o jego historii wciąż małą "plamą" na mapie - w przeciwieństwie do wielu innych miejsc tu informacji jest niewiele. Ale znalazł się jeden z dawnych posiadaczy ziemskich!

Kliknij i rozwiń spis treści

Okolice Szczecina pełne były dawnych folwarków, które zniknęły zarówno przed wojną, jak i w skutek wojny oraz po niej, kiedy rolnictwo zmieniło się wraz z nadejściem nowoczesnych metod uprawy i zbiorów. Są miejsca, które pozostały już tylko na starych mapach – jedną z takich lokalizacji jest nieistniejący dziś folwark Vorwerk Böningshof, o jakim informacji w szczecińskiej sieci prawie nie ma. Nawet wpisując jedną z występujących na mapach nazw nie znajdziemy więcej niż jedną stronę niezwiązanych z lokalizacją wyników. Spróbujmy „wykopać” jakieś informacje na temat tego folwarku. Nim przejdziemy dalej – gdzie dawny Sulisław / Böningshof / Böhningshof się znajdował?

Za „oknem” folwarku mamy dzisiejszą granicę polsko-niemiecką oraz zarastające już leżące w Niemczech jezioro Pampowsee. W polskich atlasach i źródłach podaje się nazwę Pępowo i sugeruje pochodzenie od nieodległej niemieckiej wsi Pampow. Najbliżej z dawnego folwarku mielibyśmy do wsi Rzędziny (Nassenheide), czyli na wschód, na północ jadąc drogą dotarlibyśmy do wsi Stolec (Stolzenburg), zaś na południe do wsi Buk (Böck). Folwark leżał po lewej (zachodniej) stronie drogi tuż za skrzyżowaniem w stronę Stolca (lewo na wprost) i Rzędzin (w prawo), patrząc od południa na północ. Aktualnie w miejscu tym przebiega ścieżka rowerowa, a najłatwiej lokalizację Böningshof / Böhningshof rozpoznać za pomocą mapy pod postem.

Jedna z wcześniejszych wzmianek odnośnie folwarku pochodzi z decyzji z 14 września 1811 roku – wspomniano wtedy, że do majątku wsi Stolzenburg (Stolec) należał okazały folwark leżący nad brzegiem Pampower See o nazwie Böningshof. Geneza i pochodzenie nazwy zdaje się być nieznane, ale mogło ono pochodzić od nazwiska zarządcy. Następnie lokalizacja wymieniana jest w dokumentacji z 1850 roku, kiedy mowa o kolejnej rozpisce przynależności – nieistniejący Sulisław / Böningshof (później Böhningshof) należał do wsi Stolzenburg (Stolec) oraz tamtejszego obszaru pocztowego. Mógł być to folwark robotników dniówkowych pracujących dla majątku w Stolcu, złożony z czterech budynków – południowego oraz trzech północnych ułożonych wokół placu w kształcie litery L.

Pod koniec XIX wieku na zachód od lokalizacji prawie nie było lasu. Były tu kanały, niewielkie jeziorka, stawy oraz sporo zagród i chat dla zwierząt hodowlanych. Teren był bardziej podmokły, a dziś zarósł on lasem, część stawów widać do dzisiaj. Spis statystyczny z 1880 roku podaje, że majątek folwarku stanowił 1 dom mieszkalny zamieszkały przez 6 osób. Obszar należał do majątku rycerskiego wsi Stolzenburg (Stolec). Znane jest ogłoszenie z 6 lipca 1851 roku, w jakim emerytowany asesor Otto von Ramin z sąsiedniego Stolca ogłasza ofertę dzierżawy na gospodarstwo Boeningshof.

Karl Kuhräuber

Znane jest jedno nazwisko i wątek rodzinny związany z nieistniejącym folwarkiem Böningshof. Poznajemy je z wypisu z 1895 roku, gdzie mowa że pan Karl Kuhräuber posiadał niecałe 5,5 hektara ziemi w tej lokalizacji. Okazuje się, że to nazwisko to cała seria panów (z syna na ojca i wnuka) o tym samym imieniu. Najprawdopodobniej za tym nazwiskiem kryje się rolnik i posiadacz ziemski z pobliskiego niemieckiego Blankensee oraz jego żona Mathilde Kuhräuber z domu Thormann

Wątek syna pana Kuhräuber

Ich syn, który przeniósł się do Szczecina i zmarł tam 6 sierpnia 1940 roku – Karl Otto Ewald Kuhräuber – byłby za młody, by mieć w 1895 roku tak duży majątek ziemski, a urodził się 21 września 1877 roku. Czyli właścicielem folwarku był Senior o tym samym imieniu. Dokument z 1895 roku podaje też, że ziemię o powierzchni niecałych 5,5 hektara miał właśnie posiadacz ziemski i również taki tytuł posiada w akcie zgonu Karla jego ojciec.  Według aktu zgonu syna (1940) dawny posiadacz ziemski folwarku Böningshof / Böhningshof (nieistniejący Sulisław) zmarł w pobliskim Blankensee. Wiemy też, że Karl Junior wziął ślub 6 marca 1903 roku ślub w dawnym Nassenheide (Rzędziny), przed wyjazdem do Szczecina, a żoną została Ida Martha Mathilde Kuhräuber z domu Müller. Pani Ida umrze również w trakcie wojny. Urodziła się 5 grudnia 1880 roku w Blankensee, „za rogiem” w stosunku do lokalizacji folwarku, w jakim mieszkali jej późniejsi teściowie. Zmarła w Szczecinie przy ulicy Chopina, w nieistniejącej dziś kamienicy Wussowerstraße 3 – przed stacją paliw i marketem Intermarche.

Zmiana nazwy?

Nazwa Böhningshof zamiast Böningshof zaczyna pojawiać się w leksykonach i spisach lokalizacji pod koniec XIX wieku. Pojawia się też informacja, że mógł tu działać przystanek poczty i posłańców konnych, którzy mogli napoić konie w drodze z południa w kierunku Ueckermünde. Nie był to osobny budynek, a usługa oferowana przez folwark. Od 1880 do stanu spisu z końca 1895 roku liczba mieszkańców wzrosła o 1 osobę – do siedmiu.

Wirtualna karma

Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska
50 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.

Na serwer

Koszty, licencje... 💝
100 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Dobry wybór

Zdecyduję samemu

Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!
Dowolnie Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł

Tuż przed wojną i po niej

W kilku miejscach pojawia się regularnie kopiowana „z jednego miejsca na drugie” informacja, że osadę zamieszkiwało przed wojną 55 osób. Jest to bardzo mało prawdopodobne, bo w czterech budynkach musiałoby zamieszkiwać po 13-15 osób. W dużo większej wsi i całym obszarze wokół mieszkało łącznie 500 osób według spisu z 2008 roku, dlatego mało prawdopodobne, by w tak małym folwarku mieszkało aż tyle. Dodatkowo kształt budynków zdaje się nie zmieniać mocno od 1888 do 1945 roku – to wciąż było około 4 budynków, w tym mieszkanie zarządcy. Raczej nie jest możliwe, by ilość mieszkańców Böhningshof Kreis Randow (pełna nazwa z powiatem) zmieniła się tak dynamicznie – z 7 do 55 osób. Nieodległa wieś Glashütte po niemieckiej stronie miała w 2021 roku 65 mieszkańców, dlatego niemożliwym jest by malutki folwark Böhningshof (Sulisław) miał niewiele mniej.

Pewne jest jednak to, że osada jak kilka innych w ciągu zachodniej granicy Polski w pobliżu Szczecina również popadła po II Wojnie Światowej w ruinę z racji bezpośredniego sąsiedztwa z linią graniczną. Dzisiaj miejsce po dawnym folwarku łatwo przeoczyć jadąc z okolic wsi Buk w kierunku do wsi Stolec – tuż za zjazdem na Rzędziny po lewej stronie (zachodniej) znajduje się stromy zjazd z drogi w miejsce, gdzie znajduje się stacja kontroli wód gruntowych. Zaś jadąc ścieżką rowerową zauważymy, że po obu stronach ścieżki mamy małe górki. To właśnie gruzowisko po dawnym folwarku Böningshof / Böhningshof. Do dzisiaj pozostały betonowo-kamienne fundamenty jednego z budynków.

Podziel się historią!

Historia tego miejsca może być powiększona dzięki Tobie oraz innym czytelnikom. Jeżeli posiadasz dodatkowe fotografie, źródłowe informacje lub szczegóły możesz skorzystać z formularza kontaktowego.

Kliknij tu i podziel się historią, by przesłać swoje wątki do tego opracowania! 🙂

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 1 tydzień temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. Pole komentarzy znajdziesz niżej.

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Pola oznaczone * są wymagane

Historyczny Szczecin