Villa Daheim, dzisiejsza Bagienna 14 

Niewielu spodziewałoby się willi w takim miejscu, a jednak 😉 Jesteśmy na prawobrzeżu, niedaleko od Gryfińskiej oraz trasy szczecińskiego szybkiego tramwaju. Uliczka Bagienna wciśnięta jest pomiędzy główną Gryfińską, linię tramwaju oraz linię kolejową, niedaleko od skrzyżowania z Struga. Pod numerem 14 znajduje się willa, która miała swoją przedwojenną nazwę – Willa Daheim – kilka lat temu przeszła kompleksowy remont. Posiada dach w starym stylu, z spadzistą dachówką oraz nietypowe jak na dzisiejsze standardy wysokie kominy. Remont elewacji, ocieplenie oraz wymianę dachu przeszła w połowie 2019 roku i dzisiaj jest biała. Spróbujemy zajrzeć w dawną historię tej willi i zobaczymy kto tam mieszkał, kim był, jakie były życiorysy właścicieli.

Bagienna i Lehmweg

Dzisiejsze nazwy okolicznych ulic wymyślał ktoś, kto miał na myśli coś związane z bagnem – taką nazwę nosi ulica przy której stoi willa, a obok jest jeszcze Torfowa 😉 Bagienna ma złożony układ, bo do tej ulicy należą też domy przy kolejnych przecznicach oraz uliczka od strony torowiska. Przed wojną ulica ta nosiła nazwę Lehmweg i należała najpierw do Dąbia (Altdamm), a następnie do Zdrojów (Finkenwalde). Obie uliczki – Torfowa oraz Bagienna (na odcinku od numeru 6 do 19 i poprzez torowisko tramwajowe) to ścieżki oznaczane jeszcze w XIX wieku, ale bez istniejącej tam wtedy zabudowy. Pierwotnie adres domku był inny – przed II Wojną Światową była to podobnie jak dziś Lehmweg 14 (Bagienna 14), ale w latach trzydziestych oraz wcześniej była to Lehmweg 1 oraz od strony Gryfińskiej, a jeszcze w innej numeracji był to adres Am Lehmweg.  Numeracja pojawia się od lat dwudziestych, wcześniej domy przy ulicy były przypisywane do nazwiska właściciela.

Kapitan Karl Gilardone

Budynek pochodzi najprawdopodobniej z 1918 roku, kiedy rok później pośród istniejących przy dawnej Am Lehmweg domków pojawi się Villa Daheim. Pierwszym właścicielem budynku przy Bagiennej 14 był kapitan o ciekawym nazwisku – Karl Gilardone, zamieszkiwał I piętro. Skąd wzięła się nazwa? Możliwe, że chodzi o słowo „daheim”, jakie tłumaczyć można na „w domu”, określenia używa się często w Austrii oraz Szwajcarii. Jeżeli ktoś używa słowa „daheim” w odniesieniu do mieszkania, to często ma na myśli dom rodzinny. Niestety detale o panu Gilardone są mi nieznane – mógł urodzić się 4 sierpnia 1879 roku w Speyer w Bawarii, jednak nie mam tu żadnego potwierdzenia. Kapitan Gilardone przestanie być właścicielem na początku lat dwudziestych, a od początku tego okresu już nazwisko posiadacza willi zmienia się dynamicznie. Parter zajmował pan Emil Detert zajmujący się polerką i obróbką kamienia. Drugie piętro zajmował ówcześnie kupiec Heinrich Kaars.

W poszukiwaniach śladów dawnego właściciela istnieje wątek w Saasnitz, gdzie mógł się urodzić junior – syn kapitana, o tym samym imieniu. Tam również pojawia się wzmianka z prasy z 1919 roku, w niej mowa o małej firmie żeglugowej „Reederei Gilardone”, a do niej należał parowiec rybacki „Stephan”. Z zawodu Karl był kapitanem, możliwe że tu pojawia się jakiś jego ślad.