Ukryty pałacyk!

Nie jest łatwo zauważyć willę z perspektywy ulicy. Jadąc Krzemienną w Podjuchach lepiej trzymać w 2025 roku kierownicę mocno - stary bruk, a samochód "lata" na wszystkie strony, zaś dalej dość nietypowe skrzyżowanie, na jakim wielu nie wie kto ma pierwszeństwo. Willa stoi niedaleko od tego skrzyżowania, a zasłaniają ją nowe budynki.

Kliknij i rozwiń spis treści

W Podjuchach mimo zniszczeń wojennych ostało się trochę starych willi i domów, a jeden z bardziej reprezentacyjnych oraz ciekawszych ukryty jest dziś za nowymi i powojennymi budynkami. Wędrując jedną z głównych ulic – Krzemienną – możemy się zatrzymać przy skrzyżowaniu z Chełmińską. Obok w głębi znajduje się adres Krzemienna 28 i opisywana willa, której pierwszym właścicielem był najprawdopodobniej pan HörningHoerning. Opiszemy go niżej, a także kolejnych właścicieli oraz podane publicznie w bazach firm nazwiska osób związanych z budynkiem po II Wojnie Światowej. Niestety teczki dotyczące budowy willi oraz jej możliwego remontu w latach trzydziestych są w bardzo złym stanie w Archiwum Państwowym, czas lub okres wojenny miał wpływ na ich zachowanie, ale dane oraz biografie mieszkańców możemy ustalić za pomocą innych źródeł. Dzisiaj willę zasłaniają nieco budynki powojenne, by móc ją pokazać w pełni odpaliłem „wielokopter” i wykonałem fotografie z różnych stron z lotu ptaka 🙂 Zobaczymy, kto żył w budynku.

Należy zaznaczyć różnicę w numeracji – dawna Waldstraße w Podjuchach (Podejuch) miała inną numerację do lat trzydziestych XX wieku. Pierwotnie był to adres Waldstraße 18, następnie Waldstraße 28, czyli tak jak dzisiaj Krzemienna 28. Willa pochodzi z przełomu XIX i XX wieku, według bardzo zniszczonej dokumentacji może pochodzić z 1901 roku. Z drugiej jednak numer w 1910 roku jest połączony do jednego – 17/18. Ale wiemy też, że posiadaczem obu numerów i dozorcą byli ci sami panowie. Nazwisko pierwszego właściciela poznajemy w pierwszych księgach adresowych obejmujących dawne Podejuch (Podjuchy) – był to emeryt pan Hörning / Hoerning z Berlina, bardzo możliwe, że spokrewniony z sąsiadem i właścicielem fabryki, który żył obok, pod ówczesnym numerem 17. Dzisiaj ten numer przynależy do innej ulicy – do Chełmińskiej 1. Nie ma wątpliwości, że mamy do czynienia z jednym z najbogatszych osób w tej części dawnego Szczecina, skoro stać go było na tak zdobioną wieżyczkami willę 😉

Carl Otto Lebrecht Hoerning

Niemal od początku istnienia budynku nie był on w pełni zamieszkany – w Podjuchach żył właściciel fabryki Otto Hörning, który również był właścicielem willi oraz w niej pomieszkiwał. Prócz niego właścicielem był ktoś z jego rodziny z Berlina. Najprawdopodobniej był to jego brat Carl Wilhelm Max Hoerning. Pan Otto z czasem stanie się po prostu właścicielem nieruchomości bez konkretnie przypisanego zawodu.  Córką Otto była pani Dorothea Lucy Margarete Hoerning, która urodziła się 5 kwietnia 1894 roku w Podjuchach, a 2 czerwca 1920 roku jej mężem został Axel Karl Wilhelm Kosanke. Te dane odkrywają matkę pani Doroty, a żonę Otto – była nią pani Bertha Henriette Therese Emilie Hoerning z domu Frank. Drugą córką właściciela fabryki była Catharina Friedrike Emilie Hoerning, która przyszła na świat 31 maja 1899 roku, a 2 lipca 1918 roku mężem został Gustav Jean Wilhelm Walter Lange.

Pełne imiona właściciela willi oraz fabryki – Carl Otto Lebrecht Hoerning – poznajemy z jego aktu ślubu. Ojcem był Johann Carl Hoerning, matką zaś Friederike Wilhelmine Hoerning z domu Braun. Pan Otto urodził się 1 marca 1855 roku w Berlinie, a ślub z panią Emilie wzięli 26 kwietnia 1888 roku w Zdrojach. Na akcie ślubu dopisano, że pan Otto zmarł 24 lutego 1940 roku o godzinie 19:30 w swoim sąsiednim domu – przy dzisiejszej Krzemiennej 27. Z ciekawostek z jego życiorysu wiemy, że w 1898 roku przekazał kościołowi w Podjuchach biblię ambonową o wartości ówczesnych 10 marek. Wydaje się mało, ale był to koniec XIX wieku, a nie lata trzydzieste XX wieku. W prasie 1887 roku pojawia się ogłoszenie jego biznesu – fabryki wyrobów szamotowych Pommersche Chamottefabrik. Tu nie można mylić tej fabryki z innymi słynnymi w mieście, np. Didiera.

Zarządcą domu i 17 i 18 będzie przez wiele lat pracownik fabryki wyrobów szamotowych Otto Lentz, który będzie zajmować parter, a później podziemie budynku. Można wysunąć teorię, że willa stała pusta przez wiele lat i zamieszkiwana była tylko przez zarządcę – pan Otto Hörning / Hoerning mieszkał niemal cały czas po sąsiedzku, pod numerem 17. Nazwisko zarządcy zapisywano później inaczej – Lenz – przypisano go też do zwykłego zawodu „robotnik”, nie mam potwierdzenia czy to ta sama osoba, ale jest to bardzo możliwe. Sytuacja z mieszkańcami budynku Krzemienna 28, a ówcześnie przed zmianą numeracji Waldstraße 18 w Podjuchach zmieni się dopiero później. Z innych ciekawostek można wspomnieć, że pan Hörning / Hoerning wystawiał na sprzedaż w swojej fabryce w Podjuchach opatentowane przez Rottenberga w Królewcu piece z systemem cyrkulacji oraz wentylacji.

Helene Marie Albertine Kemp

Na początku I Wojny Światowej willę przejmie pani Helene Marie Albertine Kemp z domu Schöpperle, wdowa po właścicielu fabryki, która żyła w Szczecinie ówcześnie przy dawnej Friedrich Karl Straße 1, na parterze, czyli przy Piłsudskiego 1, kamienica ta nie istnieje. Była szczecinianką z urodzenia – przyszła na świat 3 lipca 1853 roku, a także miała wysokie urodzenie – jej ojcem był szczeciński radca miejski Bernhard Alexander Lebrecht Schoepperle, a matką Berta Luise Marie Schoepperle z domu Weichardt. Rodzice mieszkali do śmierci w Szczecinie. Zaś jej mężem był bogaty kupiec Georg Wilhelm Kemp z jakim wzięła ślub w Szczecinie 20 listopada 1874 roku. Pani Helene Kemp zmarła w wieku 87 lat, 4 grudnia 1940 roku w swoim mieszkaniu w Szczecinie, nie w Podjuchach

Wirtualna karma

Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska
50 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.

Na serwer

Koszty, licencje... 💝
100 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Dobry wybór

Zdecyduję samemu

Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!
Dowolnie Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł

W imieniu pani Helene zarządzać willą będzie pan Friedrich Holz, a emerytem żyjącym w budynku będzie pan o ciekawym nazwisku – Kurt Alberti. Nowy właściciel – Gustav Adolf Sonnenburg rodził się 30 października 1859 roku poza Szczecinem i zmarł w opisywanej willi i dzięki temu poznajemy ciekawy wątek rodzinny! Dlaczego? Zmarł 3 kwietnia 1920 roku pod dawną Waldstraße 18 w Podejuch, czyli Krzemienną 28 (po zmianie numeracji) w Podjuchach, a jego żoną była pani Gertrud Wilhelmine Alberti z domu…Kemp. Była córką właścicielki budynku, pani Helene. Urodziła się 21 czerwca 1879 roku, a zmarła 23 października 1939 roku już po przeprowadzce z opisywanej willi pod dzisiejszą Monte Cassino. Również to ona przejmie willę krótko po I Wojnie Światowej, a następnie sprzeda budynek, nim to się stanie chwilowo zamieszka tam przełożony zmiany Paul Gestalter.

Gustav Adolf Sonnenburg

Willę przejmie po I Wojnie Światowej i był radcą budowlanym. Urodził się 7 listopada 1857 roku w dawnym Floth, możliwe że chodzi o dzisiejszą miejscowość Kuźnica Czarnkowska i nieistniejący folwark na północy, na północ od Poznania. Niestety, willą Krzemienna 28 (Waldstraße 18, później 28) nie będzie cieszyć się długo. Umrze 6 września 1924 roku, a wdową po nim zostanie kolejna właścicielka budynku – pani Martha Sonnenburg z domu Gehlig. Wspomniany wyżej pan Paul będzie mieszkać w willi za czasów nowych właścicieli, ale jego miejsce w pierwszej połowie lat 20 zajmie robotnik Otto Kutter. W drugiej połowie lat 20 zarządcą budynku będzie ślusarz maszynowy Robert Köhnemann, jaki zajmie parter. Do tego w willi zamieszka kupiec Günther Möllendorf / Moellendorf, na I piętrze.

Podziel się historią!

Historia tego miejsca może być powiększona dzięki Tobie oraz innym czytelnikom. Jeżeli posiadasz dodatkowe fotografie, źródłowe informacje lub szczegóły możesz skorzystać z formularza kontaktowego.

Kliknij tu i podziel się historią, by przesłać swoje wątki do tego opracowania! 🙂

Miejsce tego kupca zajmie już na przełomie lat 20 i 30 kolejny kupiec – Johann Flintermann. W połowie lat trzydziestych numeracja zmieni się. Willa z zmieni numer z 18 na 28, taki numer posiada również dzisiaj. Mieszkańcy będą zmieniać się dość dynamicznie, ale można wspomnieć że w drugiej połowie lat trzydziestych zamieszka tu pan Brauß, inżynier dyplomowany. Wprowadzi się rodzina Müller – pani Käthe, nauczycielka szkoły średniej na emeryturze oraz ktoś o tym samym zawodzie (nie emeryt / emerytka), o nieustalonym imieniu. Możliwe, że żył tu też chwilowo szewc, pan Wolgast. Willa zostanie sprzedana w trakcie wojny, a właścicielem zostanie kupiec o nazwisku Döring mieszkający poza Szczecinem. Do końca wojny żyć będzie tu zarządca Robert Köhnemann oraz rodzina Müller. Ciekawostką jest uliczka o nazwie Hoerningweg, możliwe że od nazwiska dawnego właściciela fabryki, jaką przemianowano z Promenadestraße, dziś to Skalista.

Po II Wojnie Światowej

Dane, które można podać są publiczne i zawierają na przykład wpisy do rejestrów podmiotów gospodarczych lub firm – wiemy, że w 2012 roku pracownia projektowa i budowlana, jaką prowadził pan Artur Konieczny miała swój adres pod Krzemienną 28/3. Po kontakcie z panią związanąz tą firmą dowiedziałem się, że przed 2025 rokiem mieszkanie w willi zostało jednak sprzedane. Pod 28/5 wpisana była firma usługowa handlowa Marlen, którą prowadził pan Paweł Skrzeczkowski. Dzisiaj willa wymaga remontu ścian, dach wygląda zdecydowanie lepiej, ale elewacja ponad stuletniego budynku wymagałaby odświeżenia i zadbania.

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 7 dni temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. Pole komentarzy znajdziesz niżej.

kot

Wsparcie w detalach i informacjach do opracowania: Kuba Tomaszewicz

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Pola oznaczone * są wymagane

Historyczny Szczecin