Szara i niezbyt czysta kamienica Piastów 16 właśnie w 2025 roku przechodzi remont i ma szanse stać się piękną perełką. Już w kwietniu 2025 roku widać efekty - jasna elewacja, zadbanie o wszystkie detale oraz zdobienia. Do tego trwają prace nad wieżyczką, jaka przez lata może lśnić na rogu przy Placu Kościuszki. Na parterze już leciwe KFC, kiedyś Kameralna oraz zakład gastronomiczny "Ryska". Starsi z pewnością pamiętają, ale mało kto wie jakie były losy przedwojenne tego pięknego narożnika.
Kliknij i rozwiń spis treści
W 2025 roku w końcu doczekała się remontu – od lat jej stan zewnętrzny był zły. Historia narożnej kamienicy Piastów 16, która swoją wieżyczką “patrzy” w stronę Placu Kościuszki, a swoje boczne wejścia do mieszkań posiada też od strony Krzywoustego. Przez dekady nie miała szczęścia do remontu, bo nawet na zdjęciach z okresu późnego PRL budynek ten jest szary. Na parterze rozsiadło się KFC, które przemalowało parter elewacji na… krzykliwie żółty. Na szczęście nieco się “zestarzał”, ale po remoncie elewacja ma być jednolista. By zainteresować cię na dzień dobry napiszę ci, że za kamienicą historycznie stoi postać związana z… stadionem Pogoni. Przedwojennie! To już wtedy istniała Pogoń?! Niemożliwe! Związana, ale z terenem, na jakim dziś stoi stadion – kiedyś były tam wyrobiska żwiru i piasku, a obok stała fabryka i działała firma przedwojennego właściciela kamienicy narożnej Piastów 16. Historia kamienic jest znacznie trudniejsza do opracowania z uwagi na wiele nazwisk i podmiotów, jakie mogły działać przed wojną na parterach, ale takie tematy też się pojawiają. Narożna kamienica Piastów 16 jest o tyle ciekawa, że przez wiele lat od jej budowy właścicielem oraz zarządcą budynku był ten sam człowiek, nie był pierwszy, ale władał kamienicą do śmierci. Słabo nam idzie – jako szczecinianom i Polakom – dostrzeganie zmian pozytywnych, dużo łatwiej lubimy pompować balonik zmian negatywnych i marudnictwo.
Niewiele osób już w 2025 roku zauważa, że niedawno remont przeszła kamienica Piastów 15, czyli sąsiednia. Remonty elewacji po stronie przeciwnej – numer 58 – również przeszedł bez echa. Po drugiej stronie placu, numery wokół 52 też przeszły remont w ciągu ostatnich 10 lat. Niestety bogato zdobiona kamienica narożna obok, czyli numer Krzywoustego 57, wciąż czeka na lepsze czasy, przynajmniej w 2025 roku… Opisywana Piastów 16 przechodzi zewnętrznie kompleksowy remont, z wielką troską o zachowane zdobienia, detale oraz zadbana jest wieżyczka. Inną kwestią jest to, czy elewacja wytrzyma wiele lat bez czyszczenia – ruch samochodów jest tutaj bardzo duży, a dzisiejsze elewacje nie słyną z wytrzymałości na pył. Bywa, że świeżo remontowane kamienice po kilku latach już mają widoczne ciemne zacieki. Oby tym razem wyszło świetnie, porządnie i na długo.
Otto Schubert, architekt
Pierwszym właścicielem nie był pan Schultz, mimo że tytuł mówi o jego kamienicy – to on władał nią przed wojną najdłużej, ale pierwszym posiadaczem adresu o pierwotnej numeracji Barnimstraße 13b był inżynier i architekt Otto Schubert. Wraz z budową kamienicy w około 1903 roku pojawia się pod dawną Hohenzollernstraße 22, czyli Krzywoustego, I piętro. Jego żoną mogła być modystka Klara Schubert, która żyła pod tym samym adresem. Swoje mieszkanie miał w posiadanej przez siebie świeżo zbudowanej kamienicy, na I piętrze. Do jego rodziny mógł też należeć mistrz murarski Richard Schubert, czasowo pojawia się również na I piętrze opisywanej kamienicy.
Carl Schultz, kamieniarz
Przejmie kamienicę krótko po jej budowie. Tu jego zawód jest tłumaczony na polski w różnym znaczeniu. Steinsetzermeister znaczy konkretnie mistrz kamieniarski, ale w znaczeniu pracy w kamieniu (brukarz), a nie tworzenia z kamienia budowli. Drugim i później wieloletnim właścicielem kamienicy był Carl Schultz, bardzo popularne i bardzo typowe imię oraz nazwisko mocno utrudnia prace poszukiwawcze. Był bardzo majętnym człowiekiem, który posiadał zakład produkcyjny zapraw murarskich oraz był właścicielem żwirowni. Nie zamieszkiwał posiadanej przez siebie kamienicy o dawnym adresie (po budowie) Barnimstraße 13b, a zamieszkiwał inny adres – dawną Turnerstraße 49b, władając też numerem 49a.
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Był to kompleks przy dawnym Torneyer Schießpark, który powstał na początku XX wieku i pozostał po nim dzisiejszy budynek Twardowskiego 12a, niestety w 2025 roku zadeskowany i “zabezpieczony przed dewastacją”. Nie spodziewałem się, że robiąc zdjęcia tego domku w 2024 roku i delikatnie opisując kto tam żył będę opisywał jego właściciela rok później pod innym adresem 🙂 Kompleks dawnego zakładu pana Schultz dzisiaj nie istnieje. Stałby na rogu Witkiewicza i Twardowskiego, na miejscu sal gimnastycznych i boiska. Po drugiej stronie tej lokalizacji – na miejscu stadionu – znajdowały się właśnie żwirownie, a pierwotny przedwojenny kształt stadionu Pogoni utworzono na zboczu dawnego wyrobiska. Zmarł w 1930 roku, kiedy w jego domku przy Twardowskiego 12a pojawia się wdowa Martha Schultz, ale także chwilowo jego kamienicę po śmierci przejmie inna wdowa – Helene Schultz. Która była żoną? Bez wątpienia mówi nam o tym akt zgonu – Karl Schultz miał 69 lat i zmarł 22 sierpnia 1930 roku, a żoną była Helene Schultz z domu Krüger. W dokumencie zgadzają się adresy.
Kto ciekawy tu żył za pana Schuberta i Schultza?
Rozciągamy historię części postaci od początku budowy – czyli pierwszych lat XX wieku – po kres władania pana Schultza nad kamienicą Piastów 16, czyli początek lat trzydziestych. Spotkać tu mogliśmy po budowie piekarza: Otto Schwarz (od strony wejścia od Krzywoustego), restauratora: Wilhelm Lunow. Jak tylko pan Schultz przejmie kamienicę to jej zarządcą zostanie robotnik Karl Papstein, ten zaś będzie dla pana Schultza kimś bliskim – zarządzał kamienicą o początkowym adresie Barnimstraße 13b, później Barnimstraße 16 dłużej niż, że do śmierci właściciela na początku lat trzydziestych, kolejne 40 lat. Opiszemy go osobnym akapitem. W parterze od strony Krzywoustego żyć będzie też restaurator pan Karl Genrich. Krótko przed I Wojną Światową od strony Piastów zamieszka bardzo majętny człowiek na II piętrze – pan Ludwig Gentz, radca i prawnik oraz dyrektor. Parter od strony Piastów zajmie cukiernia, jaką prowadził pan Gustav Ritz oraz pani o jego nazwisku, jego biznes przejmą później właściciele dużej cukierni, a następnie po wojnie Polacy. Wejście od strony Krzywoustego będzie na parterze zajmować fryzjer, pan Otto Trojahn.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha 🐈 dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Okres po I Wojnie Światowej to od strony Piastów sklep z winem marki Dickmann & Biedekarken, a z ciekawszych postaci które tam mieszkały na I piętrze wymienić można pastora, nim był Fritz Kopp. Parter i front od strony Krzywoustego po Wielkiej Wojnie zajmie pan Karl Schley prowadzący sklep z produktami z masła oraz rodzina Knaebel prowadząca cukiernię. W drugiej połowie lat dwudziestych numeracja ulegnie zmianie – Barnimstraße 13b stanie się kamienicą Barnimstraße 16, czyli jak dziś Piastów 16. Nawet po śmierci pana Schultza i sprzedaży kamienicy (akapit niżej) zarządzać nią będzie w imieniu właściciela wspomniany pan Karl Papstein, zajmujący 1 piętro oficyny. Wspomniany bogacz i dyrektor emerytowany Leopold Gentz dalej będzie tu żyć, ale z bardzo bogatych postaci i znanych w Szczecinie wprowadzi się tu na trzecie piętro emerytowany major Wilhelm Julius Jesko Wendt von Puttkamer. Krótko wcześniej – 17 lutego 1923 roku – wziął w wieku 44 ślub, a jego małżonką została pochodząca ze Stargardu pani Agnes Emma Marie von Puttkamer z domu Kühl. Cukiernia rodziny Knaebel możliwe, że rozrośnie się na oba wejścia do kamienicy.
Curt Scholz
Zakupi kamienicę Piastów 16 (ówcześnie już Barnimstraße 16, po zmianie numeracji) po śmierci Karla Schultza od wdowy po starym brukarzu i posiadaczu wyrobiska żwiru. Nowy właściciel – prowadzący biznes Curt Scholz – nie mieszkał w kamienicy, a przy adresie o dawnej nazwie Schallehnstraße 15, na III piętrze, dzisiaj to adres Felczaka 15. Mieszkał już w Szczecinie od przynajmniej kilkunastu lat, również w innej lokalizacji przed przejęciem kamienicy. Działał w spółce Trompetter & Geck w przed i w okresie II Wojny Światowej.
Podziel się historią!
Historia tego miejsca może być powiększona dzięki Tobie oraz innym czytelnikom. Jeżeli posiadasz dodatkowe fotografie, źródłowe informacje lub szczegóły możesz skorzystać z formularza kontaktowego.
Kliknij tu i podziel się historią, by przesłać swoje wątki do tego opracowania! 🙂
Co ciekawe, zarządcą kamienicy dalej będzie wyżej wspomniany pan Karl Papstein, już od 30 lat. Wśród mieszkańców niewiele się zmieni – wciąż cukiernia państwa Knaebel, sklep z wyrobami maślanymi pana Schley oraz papierosy i cygara pana Schroeder. Z ciekawszych postaci w latach trzydziestych pojawi się na III piętrze rektor szkoły średniej na emeryturze pan Richard Ulrich.
Karl Papstein, wieloletni zarządca
Tuż przed II Wojną Światową na parterze kamienicy pojawi się firma Eggeling & Co oraz piekarnia marki Gloede & Kuhr, od strony Piastów. Znacznie zmienią się ogólni mieszkańcy kamienicy, a jednym z ciekawszych będzie żyjący od strony Piastów na II piętrze powiatowy radca kolei państwowych Carl Klemmt. Od strony wejścia od Krzywoustego pojawi się człowiek o niezwykle ciekawym i dość polskim nazwisku – Ernst Jendreyczyk – zajmował II piętro i był aptekarzem. Pan Curt Scholz pozostał właścicielem do 1945 roku, ale niestety nie mam o nim więcej informacji. Powstająca tu po II Wojnie Światowej polska cukiernia najprawdopodobniej korzystała z wyposażenia po cukierni braci Knaebel, ale na koniec warto napisać coś o zarządcy. Ponad 40 lat od budowy kamienicy spędził tu Karl Papstein, ostatecznie w czasie wojny był już starszym emerytem. Mógł pochodzić z dużej rodziny z dawnego Neuenkirchen, dziś to wieś Dołuje oraz okolic 🔗 Sparrenfelde, czyli wsi Skarbimierzyce. Jego losy ustalamy poprzez ślub jego syna, montera, jakim był Erich Gustav Karl Papstein, który wziął ślub w 1930 roku, a urodził się 15 sierpnia 1901 roku. Wątek zarządcy jest zawiły, bo z wsi Dołuje panów Karlów ( 😉 ) pochodziło kilku! W pierwszych latach istnienia kamienicy, za pana Schultza, był robotnikiem. Za zrobienie “poof” z historii pana zarządcy musimy “podziękować” jego żonie – zmarła przed nim i za pomocą dokumentacji pozwoliła odkryć historię.
Pani Wilhelmine Friederike Johanna Papstein z domu Heller przyszła na świat 29 stycznia 1871 roku w Anklam na północny zachód od Szczecina, a jej mężem był Karl August Wilhelm Papstein z jakim pobrała się w 1892 roku w Szczecinie. Zmarła o 1:30 w nocy 13 sierpnia 1938 roku w kamienicy Barnimstraße 16 (Piastów 16). Oznacza to, że parze zmarł w wieku 3 miesięcy mały synek – junior – również Karl August Wilhelm Papstein, kiedy rodzice mieszkali przy dawnej Pionierstraße 41 (Ściegiennego). Zaś sam pracujący 40 lat w kamienicy Piastów 16 zarządca urodził się 3 grudnia 1866 roku w Dołujach (Neuenkirchen), miał niemal 80 lat kiedy kończyła się II Wojna Światowa. Odkrywamy trochę smutną historię… Został znaleziony martwy już w polskim Szczecinie, 3 listopada 1945 roku przy dawnej Burscherstraße, dzisiejszej Łokietka. Powód śmierci jest nieznany.
Piastów 16 po wojnie
Już w 1945 roku w kamienicy usługiwał lekarz zajmujący się chorobami skórnymi i wenerycznymi, pan Emil Cholewa. W grudniu 1945 roku podaje się, że w kamienicy Piastów 16 działał zarząd kawiarni i cukierni “Zorza”, jakiego właścicielem był kapitan rezerwy pan Józef Walczak, a 9 grudnia zorganizował zabawę taneczną z zyskiem przeznaczonym na Gwiazdkę dla żołnierzy polskich stacjonujących w Szczecinie, zaś wydarzenie uświetniła “Piątka Poznańska” – orkiestra wojskowa. Restauracja i cukiernia działała krótko, bo już w 1949 roku Urząd Skarbowy ogłosił licytację majątku pana Walczaka, w tym fortepiany, pianina, szafy i naczynia. Po restauracji “Zorza” pojawiła się dla wielu kultowa “Kameralna”.
W 1962 roku przy alei Piastów 16 działała Spółdzielnia Pracy “Przyjaźń” mająca tu swój zakład szewski. Ciekawy wątek pada w prasie 1975 roku, kiedy pisano o remoncie pomieszczeń, które zajmowała od wielu lat restauracja “Kameralna”. O włamania oskarżono ekipę remontową, jaka miała okradać piwnice. Okazało się, że to “włamanie kontrolowane”, bo piwnice lokatorom musiały być odebrane. Kierownik działu technicznego Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Gastronomicznego – pan Banczarowski – typowo po polsku odpowiedział prasie, że “straty muszą być”, a za zniszczenia mogą odpłacić lokatorom… za pomocą węgla. Lata osiemdziesiąte to między innymi zakłady gastronomiczne należące do Społem, w tym “Ryska”, jaka działała właśnie przy Piastów 16. Inaczej zareagowało kierownictwo ADM (pan Janusz Stasiak) i zaapelowało o zwrócenie piwnic, a także rekompensatę. Dziś od wielu lat na parterze działa KFC, a w 2025 roku kamienica zewnętrznie przechodzi generalny remont.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 5 dni temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. Pole komentarzy znajdziesz niżej.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć “Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.