Spacerując aleją Jana Pawła II mijamy po lewej stronie idąc w kierunku urzędu gmach policji. Obok niego - po drugiej stronie ulicy - znajduje się dzisiaj Spondylus Przychodnia NZOZ. Niewielu wie, że ponad sto lat temu znajdował się tam sklep z artykułami dezynfekcji i higieny, jaki prowadził pan Rudolf Mühlbach. Po nim znajdowały się tam delikatesy pana Zander.
Dziś opisywany kadr znajduje się obok komisariatu policji, na rogu Jana Pawła II i Mazurskiej. Świadkiem zmian w tkance miasta jest niewidoczna na kadrze, ale znajdująca się po prawej stronie żeliwna pompa miejska z XIX wieku. W przedwojennym Szczecinie pojawia się nazwisko Mühlbach, kilka osób z tej rodziny wiąże się z medycyną, aptekami, szpitalami. Istnieje fotografia (załączona) podpisana na tylnej stronie “Rudolf Mühlbach 1902”, którą wykonano w Szczecinie. Nazwisko to jest dość mało spotykane, a w 1906 roku właśnie pan Rudolf o takim nazwisku otwiera sklep w Szczecinie. Według informacji Rudolf ze zdjęcia miał być synem Heinricha i pani Charlotte z domu Bruchs. Rodzina była związana z wsią Białcz w Wielkopolsce, Berlinem i Kostrzynem nad Odrą. Podaje się jednak, że ukazany na kartoniku Rudolf Muhlbach zmarł po 1902 roku, a urodził się w 1842 roku. Czy to ten sam? Możemy tylko podejrzewać, chociaż w momencie śmierci (gdyby była to ta sama osoba) musiałby mieć ponad 90 lat. To postaram się zweryfikować.
Nim jeszcze w księgach pojawi się właściciel opisywanego na kadrze biznesu, w Szczecinie występuje pani Elise Mühlbach, która była masażystką oraz pan Wilhelm Mühlbach, który zajmował się malarstwem. Mieszkali przy Hagenstraße 1 na I piętrze. Dzisiaj to ulica Osiek na Starym Mieście. Możemy tylko podejrzewać, że pani Elise i Wilhelm mogli być spokrewnieni z bohaterem postu – Elise była masażystką, następnie położną i pracowniczką szpitala, a Rudolf Mühlbach, którego biznes i życie opiszę zajął się biznesem medycznym – otworzył sklep z środkami dezynfekcyjnymi i higienicznymi. Po prawej stronie kadru widzimy narożnik dawnej Kaiser-Wilhelm-Straße 69, 70. Dzisiaj to adres Jana Pawła II 39. Ciekawe jest to, że na początku XX wieku, gdy w 1906 roku pojawia się tu sklep pana Rudolfa Mühlbach, ponad sto lat temu lokal dalej służy lecznictwie! 🙂
Rudolf Mühlbach i jego biznes
W księgach sprzed I Wojny Światowej (1909) pan Rudolf dalej występuje pod widocznym na załączonych kadrach adresie. Co ciekawe Rudolf Mühlbach chwali się w księgach adresowych, że jego biznes jest pierwszym w mieście specjalistycznym sklepem z artykułami higienistycznymi oraz służącymi do dezynfekcji. Wspomniana wcześniej pani Elise mieszkała w 1909 roku przy Turnerstraße 16 (III), dzisiejszej Jagiellońskiej, konkretnie na rogu z ulicą Wojska Polskiego. Inną osobą z rodziny pana Rudolfa mogła być pani Auguste Mühlbach, która była wdową po rolniku. Ta umiera prawdopodobnie około 1912-1913 roku znikając z ksiąg, jednak po ponad 30 latach pojawia się kolejna pani Auguste. Czy to ta sama? Możemy wątpić, o niej później.
Pani Elise w 1918 roku mieszka już przy dawnej Barnimstraße 91, dziś to Piastów, a konkretnie numery tuż obok Placu Szarych Szeregów (dawny Arndtplatz). W tym samym roku (1918) pan Rudolf Mühlbach pojawia się bardzo daleko od centrum miasta, pod dawną Gustav-Frehtag-Weg 5. Przeniósł się tam po przekazaniu swojego biznesu na widocznej fotografii kilka lat wcześniej innemu kupcowi. Dzisiaj ta ulica nie istnieje, znajdowała się w Wielgowie, w pobliżu uliczki Owsianej, pomiędzy drogą E65, a szpitalem w Zdunowie. Swój biznes przekazuje w ręce innego właściciela, od 1913 roku będzie nim już Willy Zander. Zatrzymajmy się na chwilę przy nim.
Willi Zander, ostatni właściciel sklepu
Willy Zander przed przeniesieniem się pod biznes Rudolfa mieszkał na Bugenhagenstraße 4, dzisiaj ta ulica nie istnieje, znajduje się na terenie starej części Galaxy. Po przejęciu sklepu, który widzimy na załączonym zdjęciu na dzisiejszej Jana Pawła II 39 znajdowały się w nim delikatesy. Te będą działać kolejne ponad 40 lat – pan Willi Zander prowadzi je pod dawnym adresem Kaiser-Wilhelm-Straße 69, 70 do ostatniej księgi adresowej z 1943 roku.y
W 1913 roku na chwilę pojawia się jeszcze inna postać, pani Annita Mühlbach, aktorka, mieszkająca na Fuhrstraße 13 (II), dzisiaj to ulica Grodzka. Konkretnie jest to odcinek od okolic szkoły podstawowej do Zamku, numer 13 w miejscu niezbyt uroczego parterowego baraku, między szkołą muzyczną, a kamienicą Loitzów. Pani Anita znika jednak chwilę później z szczecińskich ksiąg – mogła zarówno opuścić Szczecin, jak i wyjść za mąż. Czy była spokrewniona z Rudolfem? Możemy tylko podejrzewać. Pan Rudolf Muhlbach później swój biznes ma w domku pod 5, ale sam mieszka pod 7 na wspomnianej wyżej uliczce w Wielgowie.
Po I Wojnie Światowej pojawiają się dwie raczej spokrewnione ze sobą osoby w zawodzie medycznym – pani Elise wymieniona wyżej mieszka z panią Charlotte Mühlenbach, ta jest asystentką w aptece, pod tym samym adresem, co wyżej. Jednak już na początku lat dwudziestych prawie wszyscy o nazwisku Mühlbach znikają ze Szczecina, a pan Rudolf z Wielgowa przenosi się do centrum Szczecina, na Preußische Straße 2 (II). W aktualnej tkance miasta to ulica Mazurska, konkretnie narożnik z dawną Kantstraße (Kujawską). Jest to kamienica narożna za stacją paliw Orlen. Nie mieszka tam długo bo już w połowie lat dwudziestych przenosi się na König Albert Straße 41, dziś to ulica Śląska. Krótko przed śmiercią przenosi się ponownie, tym razem na Kaiser-Wilhelm-Straße 36, czyli dzisiejszą Jana Pawła II. Jeżeli uważnie czytaliście – w sumie na ulicę, na której kiedyś prowadził swój biznes. Na początku lat trzydziestych po zniknięciu z ksiąg pań o tym nazwisku pojawia się jeszcze kupiec Karl Mühlbach, mieszkający przy Pestalozzistraße 27, czyli dzisiejszej Bolesława Śmiałego.
Wiemy, że żoną pana Rudolfa – głównego bohatera, właściciela biznesu na załączonym zdjęciu – była pani Martha Mühlbach. Pan Rudolf Mühlback zmarł 1935/1936 roku, a po nim pod tym samym adresem widnieje wdowa. Istnieje prawdopodobieństwo, że wyżej podana pani Auguste Mühlbach była spokrewniona z Rudolfem i panią Marthą. Skąd taki wniosek? W trakcie II Wojny Światowej pani Auguste pojawia się jako wdowa pod Friedrich-Karl-Straße 15 (Piłsudskiego), a w ostatniej księdze adresowej z 1943 roku pod tym samym adresem mamy panią Marthę.
Zajrzyj w okolicę!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna – możesz ja kliknąć i oddalić widok, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć “Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Poprawka?
Kliknij i daj znać!
Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook “Szczecin Znany i Historyczny” klikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!
Post na FB
Skomentuj na Facebooku!