Dawna Breitestraße w Szczecinie, czyli dzisiejsza Wyszyńskiego, była pełna najróżniejszych kamieniczek. Jedne były większe, inne dużo węższe i przypominały wciśnięte pomiędzy inne urocze wąskie domki. W jednej z takich wąskich swój sklep z suknem i modą męską prowadził Louis Senger, który swój sklepik założył w 1874 roku. Jaka była jego historia w Szczecinie? Okazuje się również, że praca nad zdmuchnięciem kurzu historii z jednej postaci... ... odkrywa szczecińską ofiarę Holokaustu.
Okazuje się, że historia z uśmiechem w kąciku ust „zatacza koło”. Obok miejsca, w którym swój sklep z suknami, pasmanterią i dodatkami do mody męskiej prowadził Louis Senger, znajduje się dziś sklepik Mimotek. W nim również kupimy serwety, szpule, nici i inne tego typu rzeczy. Ciekawe czy właściciele wiedzą, że historia wokół nich interesująco zatacza koło – obok przed wojną można było kupić wyroby do szycia, dziś również. Chociaż właściciel sklepu przedwojennego bardziej zajmował się modą męską. Gdy pan Louis Senger pojawia się w Szczecinie mieszka przy Roßmarkt 9, obok Placu Orła Białego. Nie mieszka tam długo, bo swoje prywatne mieszkanie będzie przenosić wiele razy – na Moltkestraße 8 (II piętro), czyli dzisiejszą Wyzwolenia na odcinku od Placu Rodła do Placu Żołnierza. Później zamieszka na Elisabethstraße 60 na I piętrze, czyli na Kaszubskiej, za pocztą.
Tam też nie wysiedział, bo chwilę później mieszka na Krzywoustego, dawnej Hohenzollernstraße 15, na I piętrze, a kolejną chwilę później na dawnej Bismarckstraße 12 na II piętrze, czyli dzisiejszej Bałuki. Również pod tym adresem zamieszka bardzo krótko – w pierwszych latach XX wieku mieszka już na Kaiser Wilhelm Straße 23 (na II piętrze), dzisiaj to ulica Jana Pawła II i zielona kamienica obok rektoratu Uniwersytetu Szczecińskiego. Dopiero w tym miejscu „usiądzie” na dłuższy czas. Mimo takich przeprowadzek adres jego biznesu pozostanie niemal niezmienny – z 13 zmienia się on na 12, przy wspomnianej Wyszyńskiego, a dawnej Breitestraße. Z tą różnicą, że jego sklep się nieco powiększy – nie tylko o parter, ale również o 1 i 2 piętro.
Również na początku XX wieku pojawia się ktoś drugi, kto prowadzi z nim sklep – możliwe, że syn lub brat – Adolf Senger (urodzony 3 grudnia 1853 roku), który swój sklep prowadzi również w innej części miasta. Około 1908/1909 roku Louis znika z ksiąg, ale pozostaje jego marka. Współprowadzącym sklep zostaje dodatkowo Ludwig Senger. Panowie mieszkają w różnych miejscach, ale biznes dalej prowadzą wspólnie. Pan Adolf mieszkał na Schillerstraße 5 na II piętrze, dziś to ulica Mazowiecka. Była to kamienica po drugiej stronie ulicy w stosunku do Urzędu Marszałkowskiego, a dawnej przychodni. Pytanie – czy pan Louis i Ludwig to ta sama osoba? Niestety jak losy Adolfa i jego strony są dobrze opisane, tak o Louisie nie wiem nic. Według ksiąg pan Ludwig krótko mieszkał pod tym samym adresem, co Louis ale przeprowadził się ma Arndtstraße 14 (II piętro), dzisiejszą Monte Cassino, na rogu z Felczaka. Pod koniec I Wojny Światowej właścicielem marki pozostaje tylko Adolf Senger.
Do całej historii dołączy też Erich Senger (urodzony 13 kwietnia 1890 roku), na początku lat dwudziestych, który zrobi sobie mieszkanko na poddaszu kamienicy, później jednak przeprowadza się na Schallehnstraße 24, czyli Felczaka. Adres ten został „doburzony” po wojnie, był to niewielki sektor kamienic pomiędzy ulicą Wąską, a Urzędem Miejskim, dziś stoją tam bloki mieszkalne. W połowie lat dwudziestych w kwestii sklepu z garderobą męską i materiałami do szycia nie zmienia się nic – dalej działa pod Breitestraße 12, czyli Wyszyńskiego. Pan Erich przeniesie się pod numer 16 na Felczaka.
Biznes i marka zaczynają zanikać w pierwszej połowie lat trzydziestych. W 1934 roku znika pan Adolf Senger, który zmarł 7 czerwca 1933 roku i został pochowany w Szczecinie. Miał wiele „szczęścia” bo późniejsza historia rodziny jest dużo tragiczniejsza. Pan Erich przeprowadza się na Friedrich Karl Straße 1a, dzisiejszą Piłsudskiego. Ciekawostką jest, że w 1934 roku pod dawnym adresem Bismarckstraße 12, gdzie krótko mieszkał założyciel biznesu – pan Louis – mieszkał też kupiec Otto Senger oraz wdowa Wanda Senger, czy spokrewnieni? Pani Wanda była żoną pana Adolfa, czyli jego matką. Zaś kupiec Otto Sender (urodzony 10 sierpnia 1892) możliwe, że był wnukiem założyciela opisywanego biznesu. Pan Erich, najpóźniejszy właściciel biznesu miał córkę o ciekawym imieniu Nurit, zaś córką Adolfa była Käthe.
Otto odkrywa nam niestety mroczną stronę epizodu Szczecina. W jednej z ksiąg zauważyłem, że pan Otto Senger ma dopisek Otto Israel Senger. Miał córkę Rosel (Rosa), syna Hansa i Bernharda – cała trójka urodzona w Szczecinie, chłopcy co ciekawe byli bliźniakami. Żoną pana Otto była hafciarka Melanie Senger (urodzona 6 października 1902 roku), z domu Lichtenstein, nazywana pieszczotliwie Mela. Cała rodzina została naznaczona piętnem Holokaustu. Kupiec Otto Senger, spokrewniony z głównym bohaterem postu i jego potomkami został zamordowany w Auschwitz, w 1942 roku, prawdopodobnie 24 lipca. Jego żona również zginęła, w kwietniu 1945 roku w Bergen-Belsen. W Bełżycach zginęła też żona Adolfa, pani Wanda Senger. Podaje się, że ofiarą ludobójstwa był też sam Erich, zmarły w Bełżcu. Inną postacią, która była spokrewniona z pozostałymi był też Paul Senger oraz pani Gertrud Senger.
Sklep, który założył Louis zostanie zniszczony w trakcie II Wojny Światowej. Dziś w jego miejscu stoi blok mieszkalny obok ulicy Wyszyńskiego.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna – możesz ja kliknąć i oddalić widok, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Poprawka?
Kliknij i daj znać!
Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook „Szczecin Znany i Historyczny” klikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!
Post na FB
Skomentuj na Facebooku!