Aleksander Omieczyński – przedwojenna polonia w Szczecinie 

Pamięć o przedwojennej szczecińskiej polonii jest dziś trochę wyraźniejsza niż jeszcze dekadę lub dwie temu. Wciąż jednak niewielu wie, kim był Maksymilian Golisz, za to wielu kursantów i zdających egzamin mówi, że “jedzie na Golisza“. Obok ulicy jego imienia znajduje się też centrum blacharsko-lakiernicze “Golisza”, ale ciekawe czy pytając kogoś z obsługi lub właściciela wiedza o patronie ulicy byłaby znana. Można wątpić, ale byłoby to miłym zaskoczeniem, gdyby na pytanie o patrona w tym zakładzie padłaby pełna odpowiedź 😉 Dziś skupimy się nieco na innej postaci szczecińskiej przedwojennej polonii, a obszerny post o jednej z jej czołowych postaci znajduje się w dodatkowym bloczku poniżej. Niestety część działaczy polonijnych w przedwojennym Szczecinie swoją pracę przypłaciła życiem, dlatego tak istotna jest pamięć o nich.

Aleksander Omieczyński, nauczyciel

Urodził się 12 grudnia 1909 roku we wsi Trzciano w powiecie kwidzyńskim. Jego rodzice zajmujący się rolnictwem się “dobrali” – ojcem był Franciszek Omieczyński, matką zaś Franciszka z domu Dreszewska. Losy rodziny są tragiczne – jego starszy brat Józef był nauczycielem w gminie Błędowo, gdzie został zamordowany przez Niemców 3 listopada 1939 roku. Uczył się w Lubawie, następnie w Grudziądzu, a w 1933 roku wyjechał do ówczesnego Breslau (Wrocław), by tam rozpocząć pracę w polonijnej placówce oświatowej. Również w tym roku jego żoną została Ludwika Omieczyńska z domu Rezner. Aleksander Omieczyński działał w Związku Polaków w Niemczech i ta organizacja skierowała go do tworzenia placówek oświatowych w dawnym Stettin, dziś Szczecinie. Uczył tu języka polskiego, śpiewu, historii. W wielu miejscach jego pasja do nauki stała w sprzeczności z próbującą marginalizować mniejszości ówczesną władzą.

Tworzy drużynę harcerską “Wiewiórki” (poprzednią stworzył Maksymilian Golisz), a także pracuje w domu polskim przy dawnym Augustaplatz (Plac Lotników). W 1938 roku zostaje prezesem Związku Polaków w Szczecinie. Był bardzo aktywny w polskiej tkance dawnego Stettina, do 3 czerwca 1939 roku. Został wtedy aresztowany, a następnie wywieziony do obozu w Oranienburgu, około 35 kilometrów na północ od Berlina. Sytuacja w 1939 roku była napięta do tego stopnia, że niektórych aresztowanych Niemców i Polaków wymieniano dosłownie na mostach, z całym “ceremoniałem”, jaki kojarzy nam się dziś z wymianą między Koreą Północną, a Południową. Rok później został przeniesiony do więzienia w Szczecinie przy ulicy Kaszubskiej, gdzie 10 września 1941 roku wykonano wyrok śmierci przez powieszenie.