Mało kogo interesują dziś nieistniejące wsie, jakie zniknęły po 1945 roku. No, chyba że dzikich poszukiwaczy skarbów, którzy bez szacunku do historii oraz chowając znaleziska do swojej szafy penetrują stare osady... Dawna wieś Charlottenberg znajdowała się przy samej granicy, po wojnie nazwano ją Dobiesław. Co z tego, skoro zabudowania na kompletnym "zadupiu" zniknęły z czasem, a nazwa pozostała tylko jako oznaczenie czegoś, czego dziś nie ma?
Kliknij i rozwiń spis treści
Zróbmy z tego artykułu przekaz “metafizyczny”, taki który mocno pobudzi wyobraźnię. Dziś udamy się w miejsce, które od wielu dekad nie istnieje, zobaczymy jak ta dawna osada wygląda dzisiaj, opiszemy kto tam mieszkał i czym się zajmował. Odległość od dawnej osady Charlottenberg do najbliższych zabudowań to niemal 2 kilometry. Dziś to miejsce nosi tylko urzędową nazwę Dobiesław nadaną w 1947 roku. Warto zwrócić uwagę na dawną nazwę – to Charlottenberg, nie Charlottenburg, gdy ta druga nazwa prowadzi nas bardziej do Berlina, niż nieistniejącej dziś wsi. Wyobraźcie sobie, że są wczesne lata trzydzieste XX wieku, a Wy macie właśnie udać się do tej osady nim jeszcze została opuszczona przez dawnych mieszkańców, a następnie popadła w następnie rozebraną ruinę.
W drodze do Charlotteberg, dzisiejszej nieistniejącej osady Dobiesław
By dotrzeć do dawnego Charlottenberg najpierw musimy dotrzeć do Groß Mützelburg. Dziś to Myślibórz Wielki, niewielka wieś leżąca nad dwoma jeziorami, skręcając w lewo na trasie wiodącej do Nowego Warpna. Tu warto wspomnieć, że region ten mocno zarósł po wojnie – dawne łąki, wrzosowisko oraz bagna na wschodniej części pokryły drzewa. Wędrujemy ścieżką w stronę Hintersee, odbijając na skrzyżowaniu przy dawnym Johannisberg w lewo, w kierunku wschodnim. Dziś te wzgórze również jest widoczne po prawej stronie traktu, wcześniej było skrajem dawnego Myśliborza Wielkiego, a znajdujące się tam kilka domostw nie dotrwało do dzisiaj.
Ścieżka wije się dalej lekko na południe i co ciekawe, praktycznie nie zmieniła się do dziś. Nie licząc tego, że zarosła trochę trawami oraz paprociami. Dziś moglibyśmy zrobić skrót na wprost, przeskakując przez rów melioracyjny, ale uznajmy że dla historii pójdziemy dawną ścieżką. Zakręcając łukiem po naszej prawej stronie pojawią się w tle dawne zabudowania osady Charlottenberg, dziś nazwanej urzędowo Dobiesław. Uznajmy, że na potrzeby historii kierujemy się dawną mapą z końca XIX wieku, na której zauważamy że układ rowów oraz pól uprawnych jest niemal ten sam przez kolejne dekady, a fragmenty istnieją do dziś. Możemy też zauważyć rozwiązanie, które miało ograniczyć zawiewanie pól – linie drzew sadzonych obok rowów. Inaczej zaś wygląda główna ścieżka – na zachód ciągnąca się do innej trasy w stronę Hintersee, a na zachód przechodząca w ścieżkę dzielącą dawne działki leśne, którą na wprost moglibyśmy dojść niemal pod sam Carpinersee, dzisiejsze jezioro Karpino.
Dawne zarysy wsi Charlottenberg, dzisiejszej nieistniejącej osady Dobiesław
Na potrzeby historii zatrzymujemy się w zajeździe, który znajdował się w wschodniej części wsi. Spotykamy barda, który grając na gitarze przy starym kominku postanawia opowiedzieć nam dawne losy wsi. Wspomina, że wieś założono około 1770 roku, zaś w 1773 roku składała się z 5 budynków i 43 mieszkańców. Następny dokument – spis z 1817 roku – wymienia 25 mieszkańców. Przedstawia nam stary dokument z 7 maja 1827 roku, w jakim wymienia się panią majorową (żonę majora) o nazwisku Hermine Maria Sophie von Szymanowitz, z domu von Reppert, jaka posiadała ówcześnie majątek Charlottenberg, a ten zaś został wystawiony na aukcję do lipca tego roku przez urząd w Ueckermünde. Mamy o niej więcej informacji. Urodziła się około 1777 roku, a zmarła 10 kwietnia 1861 roku w wieku 84 lat. Jej mężem według baz genealogicznych był Heinrich Stanislaus von Szymanowitz. Małżeństwo miało dwóch znanych dla kart historii synów – byli to Carl Otto Ferdinand Guido Szymanowitz oraz Gresbert Friedrich Carl Ottomer von Szymanowitz.
Dla potwierdzenia kolejnych informacji nasz bart przedstawia nam pożółkłe karty z dokumentacji powiatu Kreis Ueckermünde z 1865 roku. Doczytujemy, że data założenia to 1770 rok, a kontrakt założenia podpisano 29 maja 1773 roku. Majątek był własnością zarządcy leśnego o nazwisku Geibler, w formie dziedzicznej dzierżawy. Majątek powiększono 23 lipca 1780 roku. W 1817 roku w dokumentacji kreisu (powiatu) podaje się, że osadę zamieszkiwało 25 dusz, oznacza to że osada mogła tracić mieszkańców. Leksykon lokalizacji z 1836 roku podaje, że Charlottenberg bei Rieth (nieistniejący dziś Dobiesław) posiadał dwa młyny napędzane siłą wiatru. W spisie Messowa z 1846 mamy już o 3 więcej – 28 osób, by później – w 1865 roku – znów zyskać jeszcze więcej. Nasz bard przypomina też, że (wg Zamki Lubuskie, Wikipedia, Encyklopedia Szczecina) właścicielem osady był w 1867 roku Friedrich Rauke. Daje nam wskazówki – dwa lata przed tym rokiem powstał spis kreisu. W nim wyczytujemy, że od 25 lat w 1865 roku właścicielem Charlottenberg w Kreis Ueckermünde (Dobiesław) był Friedrich Mahnke. Tu należy zadać pytanie – czy źródła z “przyszłości” (Wikipedia, Encyklopedia Szczecina) popełniły błąd, czy nazwiska są po prostu podobne? Możliwe, że ten drugi – pan Mohnke – przestał być zarządcą po 1865 roku. Nazwisko potwierdzają nam źródła genealogiczne. Zarządcą i mieszkańcem był konkretnie Friedrich Wilhelm Mahnke. Jemu oraz jego żonie (Johanne Friederike Mahnke z domu Tiede) urodzi się 26 września 1842 roku właśnie w Charlottenberg Kreis Ueckermünde (nieistniejący Dobiesław) syn Albert Friedrich Wilhelm Mahnke. Syn umrze w 1889 roku w dziś centralnej Polsce.
Wierząc dawnej dokumentacji, dzisiejszy Dobiesław (Charlottenberg) musiał zmienić właściciela około 1840 roku. Według spisu z 1865 wieś stanowiło 5 budynków mieszkalnych, 7 innych zabudowań oraz mieszkało w niej 43 mieszkańców w 8 rodzinach, nie wliczając w to liczącej 9 osób rodziny zarządcy. Wśród zwierząt gospodarskich znalazły się: 4 konie, 1 źrebak, 1 byk, 12 krów, 1 koza, 8 młodych byków. W 1939 roku dawny Charlottenberg zamieszkiwało 97 osób. Czy wiemy jak się nazywali mieszkańcy? Wiemy, część z nich można wymienić! Należy zaznaczyć, że wymienieni mieszkańcy to nie wszyscy, którzy zamieszkiwali osadę – księgi podają przede wszystkim głowy rodzin, wdowy lub mieszkające samotnie kobiety. Nie wymieniają dzieci i nastolatków.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
Dawni mieszkańcy Charlottenberg, czyli zdmuchnięcie kurzu z historii
We wsi Charlottenberg (dzisiejszy nieistniejący Dobiesław) mieszkali między innymi rolnik Franz Berndt, który jednocześnie był członkiem rady wiejskiej wsi Mützelburg, pobliskiego Myśliborza. Lokalnym cieślą był Wilhelm Grimm, a prowadzącym gospodarstwo rolne Emil Großkopf, zaś jego (prawdopodobnie brat) Robert Großkopf pracownikiem. Kolejnymi gospodarzami rolnymi byli: Karl Jangnow oraz ktoś o polsko brzmiącym nazwisku – Walter Kilikowski. W dawnym Charlottenberg mieszkał i był właścicielem nieruchomości pan Karl Lietz, można podejrzewać, że to on był właścicielem znajdującego się w osadzie zajazdu, który uwieczniono na załączonej wyżej koloryzowanej ręcznie fotografii. Autorem czarno-białego kadru na główny dom nieistniejącej wsi Dobiesław, osady Charlottenberg, był Werner Hellmundt. Ostatnimi wymienionymi w księgach gospodarzami rolnymi byli: Max Radam, Hermann Roßfeldt i Richard Schmidt. Wszyscy ci mieszkańcy znajdują się w księgach adresowych tego regionu w drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku. Można podejrzewać, że mieszkali tutaj do końca II Wojny Światowej, gdy przyszło im opuścić wieś Charlottenberg, nim ta przyjmie nazwę Dobiesław dwa lata później. Znaną dla historii postacią był Carl Friedrich Wilhelm Zunk, urodzony 19 lutego 1844 roku w Charlottenberg Kreis Ueckermünde, jaki zmarł 22 listopada 1922 roku w Nowym Warpnie, gdzie przeniósł się za młodu Jego syn Hermann dorobił się… 13 dzieci! 😉
Poszukiwania stowarzyszenia Archegryf
Obszar dawnej osady został prawdopodobnie uszkodzony przez nacierające od wschodu wojska rosyjskie – dzień po zdobyciu lewobrzeżnego Szczecina, 27 kwietnia 1945 roku, do osady wkracza 2 Front Białoruski, 2 Armia Uderzeniowa. Ponad 75 lat później osadę w sposób legalny i posiadając pozwolenia bada za pomocą wykrywaczy metali szczecińskie Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne “Archegryf”. W trakcie kilku wypraw udało się odnaleźć resztki, które pozostały w ziemi od dekad, a jakie pozostawili tu dawni mieszkańcy oraz ich dzisiejsi następcy. Tuż obok osady Charlottenberg przebiega dzisiejsza granica między Polską i Niemcami.
Wśród znalezisk pojawiły się jedne z pierwszych guzików polskich pograniczników. Inne to między innymi guziki, monety niemieckie z różnych lat, osłony zamków do drzwi, zdobione metalowe głowice ram okiennych, klamry pasów, ozdobne żołnierskie obicia papierośnic, dawne breloczki myśliwskie, łyżki, klamry masek gazowych, podkowy. Dziś chyba jedynym nietkniętym elementem dawnej wsi Charlottenberg jest… przedwojenny reper geodezyjny, ukryty w trawach. Inną zlokalizowaną ciekawostką jest tablica Pomorskiego Towarzystwa Pożarniczego z oddziału szczecińskiego (Pommersche Feuersozietät Stettin), którą montowano na ubezpieczonych budynkach oraz fragmenty przedwojennej tablicy rejestracyjnej z samochodu.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 3 miesiące temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.