Leśników i myśliwych. Dziś stoi ambona myśliwska, ale po zabudowaniach smolarni i leśniczówki praktycznie nic nie zostało - ślady cegieł, szpaler drzew oraz trochę pobitej porcelany. Miejsce to jest popularne wśród grzybiarzy, ale też obok do dziś wykorzystywane jest pole uprawne.
Kliknij i rozwiń spis treści
Ponownie ruszamy w podszczecińskie lasy – do Puszczy Wkrzańskiej – w poszukiwaniu nieistniejących dziś miejsc, które mijamy w trakcie wypraw na grzyby, nie mając nawet świadomości, że tam kryje się historia. Dawna puszcza kryła wiele lokalnych leśniczówek, domków w których pracowali ludzie zajmujący się sadzeniem nowych sektorów leśnych, ochroną przeciwpożarową, dokarmianiem zwierząt w mroźne zimy, a także organizacją polowań. By dotrzeć do opisywanej dziś lokalizacji musielibyśmy udać się do Trzebieży, dawnego Ziegenort. Możemy też od strony Myśliborza Wielkiego, dawnego Groß Mützelburg, ale jednak od Trzebieży zdecydowanie bliżej. Jadąc w stronę Brzózek, tuż za dawnym osiedlem WOP miniemy kapliczkę i górkę po prawej stronie – to dawne “Wzgórze Sercowe” (Herzberg). Na rozwidleniu dróg zjeżdżamy w lewo, w kierunku południowego zachodu oraz bazy paliw PERN.
Düsterort, późniejszy Białcz
Za bazą, tuż przed lekkim łukiem w lewo, znajduje się charakterystyczne skrzyżowanie – drogi oraz traktu leśnego. Na lewo od niego na skraju lasu znajdować się będzie dawna leśniczówka – oznaczana jako Försterei Düsterort, a wcześniej Forsthaus Düsterort. Według różnych źródeł założona została w XIX wieku, jednak znalezione tam przez Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne “Archegryf” guziki oraz monety świadczą, że miejsce to było użytkowane przynajmniej sto lat wcześniej – od XVIII wieku. Wiele informacji na temat datowań nieistniejących lokalizacji wokół Szczecina podane są na “chybił-trafił”, gdy okazują się być sporo starsze – dawny Forsthaus Düsterort (lub inaczej Forsterei Düsterort wg różnych map) pojawia się już na mapach z 1789 roku. O smolarni znajdującej się w tej lokalizacji przeczytamy też w obszernym dziele Brüggemanna wydanym w 1779 roku. Według Landbuch dez Herzogthums Pommern w dawnym Düsterort wypasano i dojono krowy, a według dokumentacji kreisu (dawnego powiatu) z 1818 roku leśniczówkę zamieszkiwało wtedy 8 osób.
Następnie pojawia się wzmianka mówiąca, że w dawnym Düsterort Kreis Ueckermünde (czyli opisywana lokalizacja, powojenny Białcz) urodził się szczeciński nauczyciel gimnazjalny i organista Johann August Wilhelm Todt, 29 lipca 1833 roku. Tu jednak nie ma stuprocentowej pewności, czy nie popełniono błędu w nazwie lokalizacji. Dlaczego? Dokładnie taka sama lokalizacja o takiej nazwie znajdowała się jeszcze na północ od niemieckiego dziś Torgelow, również w tym samym dawnym powiecie oraz również była to niewielka osada składająca się z kilku zabudowań. Mało prawdopodobne, by urodził się właśnie w leśniczówce. W poszukiwaniach historii dawnej leśniczówki Białcz trzeba „trzymać się” dzisiejszej Trzebieży. Można się tu „potknąć” o informacje dotyczące na przykład wygaśnięcia dzierżawy terenu, ale ta wzmianka dotyczy lokalizacji o tej samej nazwie daleko na zachód, a nie u nas.
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Ciekawostką jest wzmianka z Amtsblatt z 1831 roku, która podaje, że leśniczówka i smolarnia przejdzie w sześcioletnie okresy dzierżawy po 7 maja 1831 roku – tu jednak ogłoszenie nadano w dziś niemieckim Torgelow, nad którym (na północy) znajduje się inne Düsterort. Zaznaczono jednak, że chodzi o leśniczówkę w regionie leśnym Ziegenort (Trzebież), chodzić więc może o „nasz” Białcz. Jak podają kroniki personelów podawane w Amtsblatt, w 1850 roku do Försterei Düsterort trafia leśnik o nazwisku Zink, jego losy poznamy też kilkanaście lat później. W 1865 roku dawna leśniczówka Białcz składała się z 1 głównego domu, 3 stajni, w której mieszkało 7 osób z jednej rodziny. Mieszkańcy mieli ówcześnie 2 konie, 10 sztuk bydła, 6 owiec i 3 świnie. Trzy lata po spisie – do 1 października 1868 roku w leśniczówce miał pracować leśnik o nazwisku Zink, następcą był leśnik Fürstenow. Ten prawdopodobnie mógł umrzeć około 1876 roku, kiedy podaje się, że kolejny leśnik od 1 maja przejmuje pracę po zmarłym, miał na nazwisko Gottschalk. Możliwe, że ten miał problemy lub różne wątki w swojej karierze- ogłoszono zniesienie zawieszenia jego pracy, 7 sierpnia 1885 roku, a również ogłoszenie dotyczyło leśnika Gottschalk. Wyraźnie zaznaczono, że chodzi o leśnika przynależącego do dawnego nadleśnictwa w Trzebieży, więc nie ma tu mowy o pomyłce. Kolejne zmiany nadchodzą trzy lata później – podaje się, że 1 lipca 1888 roku rolę leśnika w Försterei Düsterort (Białcz) przejmuje leśnik Levin.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Remont drogi do leśniczówki Düsterort
Dzięki dawnym publikacjom, wiemy że jeden z leśników z Trzebieży o nazwisku Brandt brał udział w polowaniu, które zorganizowano w leśniczówce Düsterort (Białcz). Jest to nazwisko dość popularne i występujące również później w okolicy. Wśród nazwisk, które znamy z pracy w Düsterort możemy wymienić leśnika Abendroth i leśnika Schulz. W księgach z lat trzydziestych pojawia się jeszcze konkretnie jako leśniczy zarządzający Ulrich Peters. Wcześniej – wg Baltische Studien – w latach osiemdziesiątych XIX wieku Forsthaus Düsterort miał we władaniu leśniczego nazwiskiem Gottschalk. Potwierdzają to powyżej podane źródła. Dzięki dawnej prasie wiemy również, kiedy utwardzono drogę prowadzącą od Trzebieży, łukiem w stronę dzisiejszej nieistniejącej lokalizacji Białcz – omawianej leśniczówki. Prasa donosiła, że w latach 1933 – 1935 przeprowadzono gruntowne remonty dróg na trasach Trzebież – Brzózki – Nowe Warpno oraz na trasie Trzebież – Düsterort – Myślibórz Wielki, a następnie również do dziś niemieckiego Hintersee.
Ciekawostką są dawne mapy ukazujące rodzaje dróg w Niemczech lat trzydziestych, w okolicy Szczecina zaznaczona jest również droga Trzebież – Białcz. Ta jednak kończy się z oznaczeniem drogi typowej właśnie na leśniczówce, dawnym Düsterort, dalej w stronę Myśliborza przebiegała już utwardzona droga polna, a nie brukowana. Obok leśniczówki znajdują się też miejsca, które mogą przypominać okopy – ustawione akurat w stronę traktu leśnego oraz krańca brukowanej drogi. W trakcie poszukiwań SHE Archegryf nie odnaleziono wokół niech śladów amunicji lub łusek, co może świadczyć o tym, że leśniczówka nie była punktem obronnym w 1945 roku, w przeciwieństwie do leśniczówki Jägerhof.
Na południowy wschód od opisywanej lokalizacji mapy z końca XIX wieku wyznaczają też nazwę lokalną – Dörglatz Bruch – jaka obejmowała łąki i mokradła. Niestety pochodzenie tej nazwy nie jest mi znane. Przez środek przechodził rów odprowadzający wodę dalej na wschód, aż po Trzebież. Rzeczka ta istnieje do dzisiaj wysychając często w miesiącach lata – dawniej nazywała się Käliber-Bach, dzisiaj to Karwia Struga przepływająca następnie na południe od Trzebieży.
Znaleziska na terenie Düsterort, dzisiejszej nieistniejącej osady Białcz
W 2020 oraz 2021 roku poszukiwania na terenie dawnej Forsterei Düsterort lub wcześniej Forsthaus Düsterort prowadziło Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne Archegryf. Dzięki znaleziskom udało się ustalić, że ten odległy od najbliższych siedzib ludzkich obszar był wykorzystywany wcześniej – w XVIII wieku, zgodnie z oznaczeniem leśniczówki na dawnych mapach. Odnaleziono między innymi monety oraz guziki, a także klamry butów. Wśród innych przedmiotów znaleziono kute ręcznie gwoździe, co mogłoby potwierdzać teorię o istniejącej tu w krótkim okresie czasu (XVIII-XIX wiek) kuźni. Dawni mieszkańcy pozostawili również elementy wyposażenia dla koni, plomby oraz elementy linii doprowadzającej zasilanie. Niestety wśród różnych historycznych znalezisk trafiono na dzisiejsze śmieci i puszki, znajdujące się nawet na głębokości 20 centymetrów pod ziemią. Leśniczówka prawdopodobnie przetrwała wojnę i została rozebrana w kolejnych latach. Dziś pozostało po niej rumowisko cegieł oraz charakterystyczny szpaler drzew ciągnący się obok głównego budynku.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 4 tygodnie temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.