Pod koniec XIX wieku dzisiejszy Dwór Sienno, a dawny Heuershof stał niemal samotnie pośród pagórkowatych terenów na wschód od Warszewa. Obszar ten zmienił się bardzo mocno w ciągu ostatnich 150 lat - z terenów znajdującego się na północy folwarku Alt Buchholz byłoby widać Sienno. Dziś to nie jest możliwe - obszar ten zarósł drzewami. Niestety sam dworek Sienno również, zabudową wokół.
Dzisiaj, by dotrzeć do okolic dawnego Heuershof wystarczy, że wsiądziemy w autobus lub samochód i przejedziemy ulicą Łączną, z Warszewa w kierunku ulicy Hożej. Wielu z mieszkańców północnego Szczecina mija dwór Sienno bez świadomości, że to obiekt o historycznym znaczeniu. Przez ostatnie kilkanaście lat dawny Heuershof jest dosłownie „zjadany” przez powstające nowe osiedla, konkretnie przez Nowe Błonia, rosnące wokół ulic Pustułki, Kolibra, Pelikana i Kanarka. Teren dawnego dworu stanowi obszar w centrum osiedla z do dziś widocznym założeniem parkowym. Mimo, że dwór w 2023 roku nie jest w świetnym stanie i rosnąca cywilizacja wręcz go „podjada” wokół można napisać o nim wiele detali historycznych – kto tam żył, kto władał majątkiem, kiedy mógł powstać. Szczegółowy początek dawnego Heuershof (Sienno) opisuje nam Hugo Stelter, pastor, w przedwojennym opracowaniu Żelechowej i okolic. Wspomniany dokładniej niżej kupiec szczeciński Heinrich August Julius Wellmann miał w połowie XIX wieku (1864) połączyć majątki należące do rolników o nazwiskach: Heuer, Ulwig i Grensing (o ostatnim znane są inne detale) w jeden folwark. Folwarki prowadzili: Heuer, Ulwig, Meybaum, Stolzenburg (nie mylić z wsią Stolec o tej przedwojennej nazwie), Bagemühl i Gienow.
Część majątku otrzymać miał stolarz Friedrich Wilhelm Heuer na mocy umowy z 20 grudnia 1847 roku. Maybaum miał zachować swoje stare gospodarstwo, na którym później powstał kościół, zaś Gienow miał odkupić część terenu od Wellmanna. Pan Bagemühl miał nie przyjąć propozycji kupca szczecińskiego odnośnie odkupienia jego folwarku. Na miejscu jego ziem (pana Bagemühl) powstać miała szkoła i urząd, zaś na miejscu ziem pana Stolzenburg powstać młyn parowy. W kolejnych latach majątek przeszedł w ręce pana o nazwisku Germershausen, a następnie jego szwagra Behncke, o jakim niżej, w 1918 roku. Koszt wykupu całego majątku Heuershof (Sienno) wyniósł 1 milion ówczesnych marek.
Dziękujemy za WASZE wsparcie! 💝
Ciekawostki z odmętów historii o folwarku Sienno (Heuershof)
Wzmianki prasowe czasami pozwalają nam wyciągnąć jakieś wydarzenia lub nazwiska związane z opisywaną lokalizacją z odmętów 😉 Niestety, na przełomie października i listopada 1906 roku doszło w Heuershof (Sienno) do tragicznego zdarzenia. W popołudnie służący w Gut Heuershof niedaleko Züllchow został potrącony i zabity przez własny powóz. Wilhelm Kroll, jaki siedział na koniu zapalił cygaro (lub konkretnie papieros?), a które mu wypadło. Kiedy zeskoczył, aby podnieść je z ziemi, poślizgnął się i upadł przed kołami powozu, jaki ruszył i zmiażdżył nieszczęśnika. Inną ciekawostką jest wypis kuracjuszy świnoujskich hoteli i pensjonatów, w 1929 roku pojawia się pani Minna Schulz z Heuershof bei Stettin, jako wynajmująca usługi i pokój w świnoujskim Fürst Bismarck.
Wątek tragiczny z początku akapitu możemy za to „poprawić” bohaterstwem, jakie miało miejsce w majątku Heuershof (Sienno) rok wcześniej – w 1905 roku. Jak donosiła lokalna prasa medalem ratunku (Rettungsmedaillen) została odznaczona kobieta z Greifswaldu – niezamężna Margarete Meyer była córką handlarza końmi o tym samym nazwisku. Według wzmianki prasowej panienka Meyer przebywała w Heuershof koło Szczecina i tam w czerwcu uratowała młodą osobę w wieku 16 lat, której groziło utonięcie, ryzykując swoje własne życie.
Dawni mieszkańcy i zarządcy Heuershof
W poszukiwaniach dawnego Heuershof (Sienno) warto zwrócić uwagę na nazewnictwo tej lokalizacji w języku niemieckim – w księgach jest to Domeine Heuershof bei Züllhow. Historia folwarku sięga połowy XIX wieku, gdy wspomniany szczeciński kupiec i fabrykant (Bredower Zuckerfabrik, drzetowska cukiernia) Heinrich August Julius Wellmann kupuje gospodarstwa rolne i nazywa je Heuershof.
W języku polskim lokalizację spolszczono na Sienno – od słowa „heu” (siano) i „heuer” (sienny), jednak nazwa ta pochodzi od innego wątku. Heuershof to konkretniej Dwór Heuera, takie nazwisko (Friedrich Wilhelm Heuer) miał nosić jeden z gospodarzy. W 1892 roku właścicielem majątku Heuershof (Sienno) zostaje Albert Behnke, zapisywany również jako Behncke. W informacji z 1891 roku lokalizacja nosi też roboczą nazwę „Züllchower Ausbau nr 5„, z zaznaczeniem, że Heuershof również obowiązuje i nic nie zmieni w nazewnictwie gminnym i przynależności do Züllchow (Żelechowa).
W 1922-1928 roku toczy się spór, którego dokumentacja zachowała się w Archiwum Państwowym w Szczecinie – między gminą, a Landlieferungsverbande Pommern o przynależność majątku. Według spisu z 1928 roku właścicielem było miasto Szczecin, a zarządcą w imieniu miasta człowiek o nazwisku Matthes. Najprawdopodobniej był to Gustav Matthes mieszkający ówcześnie w Szczecinie przy dawnej Hohenzollernstraße 50 (II piętro), dziś to Krzywoustego. Mieszkanką była też pani o uroczym imieniu Katinka Matthes, najemczyni z Żelechowej. Była wdową po radnym.
Majątek żywy stanowiło ówcześnie 13 koni, 65 sztuk bydła, 3 owce. Krótko później – w 1929 roku – zarządcą majątku Heuershof bei Züllchow był Emil Henning, kupiec ze Zdrojów (Finkenwalde). W okresie II Wojny Światowej jako ostatnich zarządców wymienia się dwie postacie: Herbert Graf von Platen oraz Otto Schnaack. Możliwą córką grafa mogła być Elisabeth von Platen, występująca z nim. Znane są detale o grafie: urodził się 17 sierpnia 1888 roku w Galben konkretnie jako Graf Herbert von Platen-Hallermund, zmarł już w polskim Szczecinie, na dwa dni przed „drugim” przejęciem miasta, 3 lipca 1945 roku w swoim majątku. Wybranką jego serca była również kobieta z wyższego stanu pani Hedwig von Hegener, urodzona 28 kwietnia 1889 roku w Królewcu (Königsberg). Pobrali się 8 sierpnia 1922 roku.
W połowie lat dwudziestych zaczęła powstawać okoliczna zabudowa domków – Colonie Heuershof, którą możemy zobaczyć w galerii na fotografii z prasy z 1925 roku. Kształt majątku Heuershof (Sienno) nie zmienia się praktycznie do czasów II Wojny Światowej oraz krótko po niej – po bokach dworu stały dwa długie budynki gospodarcze, zaś po lewej stronie (zachodniej) budynki pracownicze. Dzisiaj pozostał budynek dworu, który w 2023 roku nie jest w najlepszym stanie i był mocno przebudowany po wojnie oraz mocno zniszczony zachodni budynek folwarku. Dawne domy pracownicze są przebudowane i częściowo zamieszkane. Niestety wiele wskazuje na to, że folwark od północnej strony dalej będzie „zjadany” – północna część dworu od strony ulicy to osobne działki. Przykre, że od lat zabytkowy płot dworu „otulają” bannery reklamowe osiedla, a z samym dworkiem nie dzieje się dużo… W połowie 2023 roku wpłynęła interpelacja pana Łukasza Kadłubowskiego (KO) odnośnie stanu budynku. Również miejski konserwator zabytków naciska na zarządcę budynku, by wykonał zalecenia zabezpieczające. Właściciel w 2023 roku ma być „przymuszony” do wykonania prac grzywną – jeżeli nie ruszy z pracami, postępowanie egzekucyjne ma być odwieszone, co pozwoli na nakładanie kolejnych kar… Miejmy nadzieję, że obiekt zostanie zadbany.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 8 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej lub dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.