Dzisiejsze biznesy, restauracje, fryzjerzy, kawiarnie, nawet... firmy budowlane... jakoś nie mają tego "czegoś", co miały dawne przedsiębiorstwa. Nie mają czego? Ciekawych podarunków dla klientów! Byłbym niezwykle zaskoczony, gdybym po wizycie u fryzjera dostał w formie upominku pocztówkę ze Szczecina, w klasycznej formie, właśnie z widokiem na ten zakład fryzjerski! Ale tym razem inny "rodzaj" biznesu!
Dzisiaj udamy się na ulicę Emilii Plater, konkretnie pod numer 12, dawną Langestraße. Konkretnie znajdujemy się w tym poście tuż przed skrzyżowaniem z uliczką Miedzianą (w lewo), zaś łukiem lekko w prawo dojedziemy do ulicy Teofila Firlika. W kamienicy numer 12 po lewej stronie w 2019 roku znajdował się sklep i serwis rozruszników, akumulatorów oraz diagnostyka komputerowa silników. Ciekawe, czy właściciele tego miejsca w 2019 roku wiedzieli, że wcześniej mogliśmy tutaj zamówić montaż pieca! Na pocztówce po lewej widzimy zakład, który nazywał się Stettiner Zentralheizungs Fabrik, czyli Szczecińska Fabryka Pieców Centralnego Ogrzewania. Jego właścicielem był Bruno Runge, dziś poznamy jego historię oraz zajrzymy też na prawą stronę kadru. Niestety nie wszystkie części dzisiejszej ulicy Emilii Plater przetrwały II Wojnę Światową, a niektóre nie przypominają swoim wyglądem dawnych kamienic. Również dziś nie istnieje linia tramwajowa, która niegdyś biegła dawną Langestraße – jeden z przedwojennych tramwajów został uchwycony na załączonej do postu pocztówce.
DZIĘKUJEMY!
Co ciekawe, na dawnej Langestraße, czyli dzisiejszej Emilii Plater w 1920 roku mieszkało kilka osób o nazwisku Runge. Żył tu między innymi introligator Walter Runge, a także prawdopodobnie członek rodziny naszego bohatera pan Hugo Runge, również zajmujący się montażem centralnego ogrzewania. Na początku XX wieku – pod 40 pracował w tej okolicy kupiec i restaurator o tym nazwisku. Pan Bruno Runge pojawia się w 1905 roku, przejmując biznes, który prowadził wcześniej Fritz Löhr, a mieszkał pod dawną Friedrich-Karl-Straße 8, na II piętrze. Dzisiaj to ulica Piłsudskiego, kamienica ta nie przetrwała II Wojny Światowej – stała tuż obok zachowanej żółtej kamienicy z dzisiejszym numerem 7. Warto wspomnieć, że poprzedni właściciel marki – pan Fritz Löhr – miał też wspólnika, był nim Georg Möller. W opisywanej kamieniczce numer 12 po lewej stronie załączonego kadru pan Fritz miał swój kantor, a mieszkał w 1905 roku na dawnej Karkutschstraße 11, na III piętrze. Dziś to ulica Świętego Wojciecha 11, to zachowana kamienica obok Archiwum Państwowego. Rok później pan Fritz przenosi się na chwilę na Kantstraße 7 (I piętro, Kujawska, w miejscu przejazdu między blokami), a potem znika z ksiąg adresowych.
Bruno Runge, monter ogrzewania
Pan Bruno Runge, nasz główny bohater postu, przez kolejne kilka lat działa pod marką swojego poprzednika (Centralheizungsfabrik Friedrich Löhr) i mieszka na wyżej wymienionej Piłsudskiego. W 1910 roku zaczyna występować z reklamą swojego biznesu w księgach oraz przeprowadza się na dawną Wrengelstraße 6 na I piętro. Nie jest biednym człowiekiem – dzisiaj to ulica Bazarowa i nieistniejąca willa, druga od wjazdu z ulicy Matejki. Na jej miejscu dziś stoi blok mieszkalny. W ofercie firmy były między innymi podgrzewacze, grzejniki, pompy, szamba, filtry i ogólne doradztwo. Prócz tego według reklamy kotły, ogrzewanie do ogrodów, palmiarni oraz hydraulika kuchenna i dla pralni. W załączonej reklamie mamy typowe „słodzenie” – firma Bruno Runge ze Szczecina miała wyrobić się w trzy tygodnie, jeszcze w trakcie budowy domu, z centralnym ogrzewaniem.
Prócz tego podpisujący się w reklamie skrótem człowiek opisuje, że firma pana Bruno zrobiła również system wody z niesamowitą prędkością, umożliwiając korzystanie z ciepłej oraz zimnej wody, a także szambo na ścieki. Zachwalający opisał też, że stajnie i pomieszczenia gospodarcze są ogrzewane, a także planuje ogrzewaną oranżerię, zaś pan Runge miał obiecać zbudować ją niezwłocznie. W 1918 roku pan Bruno Runge mieszka już na dawnej Kronenhofstraße 20, na I piętrze. To adres dosłownie obok, z tą różnicą, że dzisiaj ta ulica nie istnieje – była to powojenna Leszka Białego, dziś to okolice ścieżki i trawnika za Szkołą Podstawową 56, w kierunku Bazarowej.
Marka jaką stworzył pan Bruno Runge przetrwała II Wojnę Światową, ale w „nowym świecie” została przejęta na własność państwa – mając numer 1774 widnieje jako „Bruno Runge, Szczecin, Bohaterów Warszawy 33”.
Ślady dzisiejsze firmy pana Runge
W kilku miejscach w ciągu ostatnich lat pojawiły się ślady dawnej przeszłości – na aukcjach można było znaleźć nakrętki i zawory tej firmy, a także w internetowo dostępnej gazetce Körliner Zeitung z 2011 roku pojawia się mała ciekawostka. Według publicystów tej pisanej w języku niemieckim gazetki w Karlinie miał znajdować się talerz (kurek lub pokrętło?) firmy sygnowanej marką Bruno Runge Stettin. Przedmiot ten mógł przedstawiać dyrektor szkoły w Karlinie, do której wysłałem wiadomość z zapytaniem, czy obiekt ten wciąż się tam znajduje lub skąd pochodzi.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Poprawka?
Kliknij i daj znać!
Ostatnia aktualizacja 12 miesięcy temu
Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook „Szczecin Znany i Historyczny” klikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!
Post na FB
Skomentuj na Facebooku lub podziel się postem ze znajomymi!