Plac Szarych Szeregów / Arndtplatz

Ernst Lietzow i restauracja Arndtplatz 

Zwykła pocztówka, a odsłania tajemnicę

Po dawnych kawiarniach i restauracjach często pozostały tylko kartki pocztowe. Po dawnych mieszkańcach pozostało jeszcze mniej - rzadko się zdarza, by "firmowa" kartka pocztowa dodatkowo uwieczniała możliwego właściciela. W wypadku restauracji Arndtplatz historia jest jeszcze ciekawsza - możliwe, że uwieczniony właściciel prowadził ten biznes tylko chwilę! Dzięki temu możemy zdmuchnąć kurz z jego losów! 🙂

Czasami wydaje nam się, że niektóre kamienice w centrum Szczecina są „oryginalne”, czyli powstały przed wojną, bo stanowią „zamknięcie” całej linii. Okazuje się, że historia jest inna – w przypadku kamienicy, w której znajdowała się opisywana restauracja mowa o powojennej „plombie”. By udać się do restauracji Arndtplatz, którą krótko prowadził Ernst Lietzow musielibyśmy udać się właśnie na dawny Arndtplatz, czyli dzisiejszy Plac Szarych Szeregów, dawniej znany jako Plac Sprzymierzonych lub jeszcze dawniej Plac Lenina. Kamienica, w której znajdowała się restauracja przetrwała wojnę z lekkimi uszkodzeniami – między innymi zawalonym dachem. Mimo planów remontu i odbudowy górnych części jednak została rozebrana. Dziś na jej miejscu stoi narożna „plomba” pomiędzy aleją Wojska Polskiego i Piastów, z charakterystycznym frontowym przeszkleniem. Tam przez krótki czas restaurację prowadził bohater tego postu.

Ernst Lietzow, krótki właściciel

Historia pana Ernsta jest dość ciekawa – pod koniec XIX wieku (1890) w księgach pojawia się postać o nazwisku E. Lietzow, której zawód związany jest z gastronomią, to między innymi kelner i mężczyzna pracujący w bufecie. W 1893 roku znika i w 1894 roku pojawia się ponownie, już jako prowadzący restaurację na dawnym Fischmarkt 7, na parterze. Istnieje szansa, że pan Ernst awansował w swoim fachu zakładając po czasie swój własny większy biznes. Dzisiaj to ulica Targ Rybny, zabudowa przedwojenna w tym miejscu nie istnieje. Aktualnie stoi tam niebieska narożna „dzisiejsza kamienica” na rogu Środowej i Targ Rybny.

Na przełomie XIX i XX wieku ponownie zmienia adres, przez kilka lat mieszka prawdopodobnie na Gocławiu, mając adres Gotzlow 6a. W 1901 roku występuje już pod opisywanym adresem z pocztówki – Falkenwalderstraße 101, dzisiejszym narożniku Wojska Polskiego 63 oraz alei Piastów, przy Placu Szarych SzeregówKartka pocztowa załączona niżej nie była dobrą inwestycją dla pana Ernsta. Początek XX wieku to dla niego ciągłe zmiany. W 1906 roku rezygnuje z restauracji Arndtplatz i przenosi się na Bismarckstraße  18, czyli dzisiejszą Bałuki, a dawną Obrońców Stalingradu. Restaurację Arndtplatz przejmie po nim Emil Buchholz. Pocztówkę z okresu, gdy pan Emil był właścicielem pokazywał Jacek, można ją zobaczyć pod tym linkiem

Dodatkowo Witold podrzucił komentarz, w którym widzimy narożnik z cukiernią, którą później prowadził pod tym adresem Werner Tesch w latach trzydziestych. Tutaj przypominając dopisek Witolda (pod tym linkiem) należy zaznaczyć, że adres narożnika zmieniał się – był to Falkenwalderstraße 101, później 182, a następnie 62, podobnie jak dzisiaj, zmienił się oczywiście „patron” – aktualnie to Wojska Polskiego 62Nasz bohater, pan Ernst, na Bałuki też długo nie zasiedzi i już chwilę później występuje pod Pölitzerstraße 102 na parterze i I piętrze. Dzisiaj to ulica Wyzwolenia, była to narożna kamienica, którą dziś postawilibyśmy na jezdni, torowisku i trawniku od Placu Rodła do głównego wejścia do Galaxy. Kolejny raz musimy podziękować paniom 😉 Zabrzmi to dziwie, ale dzięki pani Hermine Lietzow (z domu Deu) wiemy, kiedy umarł bohater tej opowieści. Pan Ernst Lietzow umiera 1 1908/09 roku, gdy w 1909 pojawia się już jego żona, jako wdowa, pod tym samym adresem.

Zdjęcie pochodzące z restauracji Arndtplatz jest o tyle ciekawe, że widzimy na nim prawdopodobnie samego pana Ernsta oraz jego pracownika. Pocztówki tworzone na zamówienia firm, kawiarni lub  restauracji często były wykonywane z obsługą w kadrze – tutaj widzimy starszego pana z brzuszkiem za ladą oraz młodego mężczyznę z lewej strony. Możliwe, że głównym bohaterem z prawej jest właśnie pan Ernst Lietzow. Jeżeli się przyjrzymy zauważymy, że na fotografii są łącznie trzy postacie – po lewej na krześle siedzi trzeci mężczyzna. 

Hermine Lietzow, żona Ernsta

Można dodać ciekawostkę – pani Hermine Lietzow (z domu Deu) nie porzuca zawodu. Restaurację i biznes gastronomiczny prowadziła prawdopodobnie z mężem, a po jego śmierci przeprowadza się na Bleichholm, występuje tam w księdze z 1911 roku. Z perspektywy dzisiejszego Szczecina jest to lokalizacja bardzo interesująca. Dzisiaj to mała wysepka Bielawa, widoczna z Wałów Chrobrego – ta, na której znajduje się baza WOPR. To ten uroczy różowy domek na cyplu, tuż obok plaży na wyspie Grodzkiej. Tam według ksiąg adresowych (np. z 1911) wdowa Hermine Lietzow występuje jako „oberżystka”. Region ten wyglądał przed wojną inaczej – były to tereny klubów sportowych, żeglarskich i wioślarskich. Tuż przed prawdopodobną śmiercią pani Hermine jest już określana mianem „ökonomin”. Nie pojawia się w księgach od 1914 roku.

Zajrzyj w okolicę!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna – możesz ja kliknąć i oddalić widok, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Poprawka?

Kliknij i daj znać!

Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook „Szczecin Znany i Historycznyklikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!

Post na FB

Skomentuj na Facebooku!

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin