By go podnieść trzeba było sporo ludzi, sporo sił i masy pracy, ale się udało. Od dekad leżał zapomniany i przypominał typowy głaz bez żadnego znaczenia. Okazało się, że kryje inskrypcję i historię - postawiono go niemal 140 lat temu, w 1884 roku. Z inicjatywy związku leśnego, czyli ludzi kochających pomorskie lasy i okolice.
Kliknij i rozwiń spis treści
Stale powtarzam – #ruszdupę! Spacer po okolicach Szczecina nie musi być nudny – wystarczy rozrysować plan, wziąć dobre buty, wsiąść na rower i zobaczyć ciekawostki znajdujące się w lasach. Jednym z takich miejsc, w które warto się udać może być odnaleziony na przełomie 2020 i 2021 roku głaz pamiątkowy – dzisiejsze Mścięcino (południowa część Polic) kryło kilka takich miejsc, przetrwało do dziś nieco mniej. By udać się na miejsce, w którym stoi głaz pamiątkowy z inskrypcją Pommerscher Forst-Verein 1884 (Pomorskie Stowarzyszenie Leśne 1884) najlepiej udać się pod osiedle rzemieślnicze przy ulicy Ofiar Stutthofu. Tuż przed wjazdem do osiedla znajdują się pomniki pamięci ofiar fili obozu, który znajdował się przed nami (o nich w kafelku poniżej), w tym miejscu skręcamy ścieżką leśną na południowy zachód. Idąc nią kierujemy się obok wejścia do osiedla z prawej strony. Głaz z inskrypcja pomorskiego stowarzyszenia leśnego odnajdziemy około 300 metrów dalej po prawej stronie skrzyżowania ścieżek – warto skorzystać z załączonej niżej mapy historycznej.
Skąd taki głaz w lesie pod Mścięcinem?
Wśród stowarzyszeń, które działały dla dobra okolicznych lasów w XIX wieku było wspomniane Pommersche Forst-Verein, czyli Pomorskie Stowarzyszenie Leśne lub w innym tłumaczeniu Pomorski Związek Leśny, zarejestrowane w 1870 roku w Szczecinie. Co ciekawe, reaktywowane w 1995 roku, w dzisiejszym niemieckim mieście Greifswald. Na ślad głazu pamiątkowego wpadł 👤Jan Saladra, a 👤Marek Łuczak z Pomorskiego Towarzystwa Historycznego zebrał wymienionych niżej pasjonatów, by móc głaz postawić “na nogi”. Rok widoczny na monumencie sugeruje też rok jego postawienia – 1884. Co ciekawe, głaz znika z map w latach trzydziestych. Według opisu Marka stowarzyszenie te w 1935 roku zostało rozwiązane, w wyniku konfliktu z ówczesną władzą, a głaz prawdopodobnie został przewrócony. Pamiątkowy monument nie jest lekki – waży kilka ton i do jego uniesienia przydał się ciągnik, który sprowadził leśnik 👤Jan Saladra.
Pozwoliło to na uniesienie go i ustawienie w oryginalnej pozycji. Wspomina się też, że Pomorskie Stowarzyszenie Leśne skupiało ludzi wykształconych – wśród nich byli profesorowie – między innymi Möller, Denckelmann oraz Wiedemann i leśniczy Ferdinand von Räsfeld. Stowarzyszenie powstało w 1870 roku i od tamtego czasu stawiało na Pomorzu wiele głazów i pomników pamiątkowych. Inny podobny kamień stowarzyszenia z datami 30 czerwiec 1890 – 17 czerwiec 1911 stoi między niemieckimi dziś Neu Pudagia i Stagnieß na wyspie Uznam. Kolejny stoi na zachód od dawnej leśniczówki w Trzebieży, tuż przy wjeździe od strony wschodu, około 2 kilometry w las. Ciekawostką jest, że reaktywowane w latach 90 stowarzyszenie dba o współpracę polsko-niemiecką, między innymi odtwarzając na zachodzie budynek starej piekarni z 1853 roku, w jakim utworzono miejsce spotkań dla polskiej i niemieckiej młodzieży.
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
W okolicy dawnych monumentów trochę jest!
Lokalne stowarzyszenia dbały nie tylko o to, by w lasach pojawiały się miejsca turystyczne i pamiątkowe w formie głazów. Późniejsza grupa – Mścięcińskie Stowarzyszenie Leśne – zasadziła między innymi Dąb Hindenburga (w Mścięcinie) oraz drzewo pamięci poległych w I Wojnie Światowej członków stowarzyszenia. Można napisać, że wśród działań stowarzyszeń były też “żywe pomniki”. W kafelku obok można przeczytać posty o innych obiektach, które stawiały dawne stowarzyszenia – w tym o istniejącym do dziś głazie pamiątkowym w Leśnie Górnym.
W podnoszeniu głazu Pommerscher Forst-Verein brał udział między innymi 👤Jerzy, 👤Bartosz Witkowski, 👤Wiesław, 👤Marek oraz pracownicy Lasów Miejskich. Monument upamiętniający założone jeszcze w XIX wieku stowarzyszenie dbające o lasy posiada odmalowaną inskrypcję oraz pojawia się na mapach turystycznych – zarówno tych tworzonych w Internecie, jak i drukowanych papierowych folderach. Film przedstawiający wyciąganie głazu oraz fotografie przedstawiające postawienie go w połowie stycznia 2021 roku można zobaczyć pod tym adresem.
Nie przetrwały wszystkie monumenty w opisywanej okolicy – w Mścięcinie istniał również kościół, przed którym stał kolejny głaz pamiątkowy. Dzisiaj nie ma śladu ani po nim, ani po stojącej tu niegdyś świątyni.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Takie monumenty, mimo że pamiętające czasy pruskie lub niemieckie, z XIX wieku lub początku XX wieku sprawiają, że dziś już nasze ziemie są bogatsze. Pośród powstających monumentów powojennych pojawiają się te z dawnych czasów, ukazujące historię sprzed wieków. Po II Wojnie Światowej nikogo nie interesował kontekst monumentów i bywało, że niestety niszczyliśmy też te, które dedykowane były dobrym ludziom, Francuzom którzy spoczęli w Szczecinie oraz nawet niszczyliśmy swoje – polskie – nazwiska na pomnikach. W szaleństwie chęci „odpłaty” za II Wojnę Światową. Dziś stosunek do dawnych monumentów jest inny. Nikt nie gloryfikuje postaci lub obiektów z okresu 1933-1945, a pomniki lub głazy pamiątkowe najpierw mają opracowany swój kontekst. W tym wypadku mowa o towarzystwie lasu, które wytyczało nowe ścieżki, dbało o możliwość odpoczynku dla turystów lub spacerowiczów oraz trasy dla rowerzystów. Tym bardziej kontekst tego kamienia pod Mścięcinem jest istotny, że jego członkowie byli nieprzychylni nowym władzom po II Wojnie Światowej, przez co ich związek się rozpadł, a ustawiane przez nich monumenty były niszczone już przed 1945 rokiem.
Jeżeli chcemy, by nasz naród był uznawany za posiadający szacunek do przeszłości powinniśmy mieć do dawnych monumentów odpowiedni stosunek. Co znaczy odpowiedni i jak to zdefiniować? Przykładem są stare monumenty upamiętniające poległych w różnych wojnach – na przykład wojnach napoleońskich, prusko-francuskiej (1870-1871) i bardzo popularnych pomnikach poległych z I Wojny Światowej. Mamy je gloryfikować? Nie. Wiele z nich postawiono dziś ponownie, ale z racji, że płyty na nich były zniszczone zastąpiono je innymi, nowymi dedykacjami. Na nich wspomnienie, że był to kiedyś pomnik pamięci poległych, a dziś upamiętnia zmarłych mieszkańców okolicy lub znajdującej się w miejscu monumentu wsi. Pozwala nam to jednocześnie zachować kontekst monumentu, jego historię, jak i zaznaczyć, że granice się zmieniły.
A co z takimi głazami pamiątkowymi, jak ten? To doskonały nowy punkt do spacerów, wypraw leśnych, jazdy rowerem, by poza samym dreptaniem lub przejażdżką gdzieś zajrzeć, coś poznać, czegoś się dowiedzieć i powiększyć swoją wiedzę o okolicy. Nasze lasy, miejscowości, wsie i lokalizacje nie muszą być nudne, a mogą być pełne ciekawostek!
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 2 tygodnie temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.