Gocław / Gotzlow

Gocław i nieistniejąca Villa Flora 

Trochę brakuje takich miejsc...

Mamy niby Ogrody Śródmieście, ale to miejsce bardzo popularne wśród młodzieży. Brakuje nam miejsc, które są w podobnym stylu - drzewka, stare stoliki i siedzenia, weranda, szklane okna w starym stylu. Kiedyś takim miejscem była Villa Flora w Gocławiu, pod Wieżą Gocławską.

 

Kliknij i rozwiń spis treści

Dawniej niemal na każdym kroku mogliśmy spotkać kawiarnie, małe restauracje, piwiarnie, oberże lub zajazdy. Ludzie żyli inaczej – często stołowali się poza domem, jeżeli było ich na to stać. Nawet jeżeli nie, to „wpadnięcie” na piwo lub kawę odbywało się poza domem. Dzisiaj kawę pijemy z ekspresu, jaki stoi najczęściej w kuchni, a typowych małych kawiarenek jest dużo mniej. Co nie znaczy, że ich nie ma – warto do nich wpadać, wspierać, sprawiać że będą istnieć kolejne wiele lat nadając „klimat” naszemu otoczeniu. Zaglądamy na Gocław, konkretnie na skrzyżowanie trzech ulic – Kołobrzeska, Lipowa i Światowida. W miejscu, gdzie dziś (2024) stoi budynek ośrodka wychowawczego oraz znajduje się plac zabaw, kiedyś stał stary domek z przedogródkiem, w jakim najpierw mieszkał starszy pan, a następnie działała restauracja z kawiarnią – Villa Flora. Co ciekawe, dziś istnieje obiekt (2024) w Szczecinie o takiej nazwie, ale mieści się w odremontowanej reprezentacyjnej kamienicy w centrum miasta. Dawna Villa Flora, która znajdowała się w Gotzlow (Gocław) jest znacznie mniejsza ( 😉 ), otoczona była od ulicy ogródkiem ze stolikami, a jej właściciele zmieniali się bardzo często.

Nim powstała marka Villa Flora w Gocławiu

Przełom XIX i XX wieku ukazuje, że w możliwym domku, w jakim później powstanie Villa Flora żyła – Frieda Dittmer, inżynier Roloff, a po nim kapitan statku Kücker oraz kupiec Saß. W 1900 roku podaje się, że mieszkał tam jeszcze Hermann Gustav Dittmer, możliwe że jej ojciec. Akty zgonu podają, że 9 maja 1900 roku zmarł człowiek o takim imieniu i nazwisku właśnie w Gocławiu. Zgadzałoby się to ze zniknięciem Hermanna z ksiąg w 1901 roku, jaki żył tam od początku lat osiemdziesiątych XIX wieku. Pojawia się jako właściciel działki 28 w 1884 roku. Przed nim podawana jest pod adresem Dorfstraße 28 w Gotzlow (Gocław) wdowa Blankenburg. Pod koniec XIX wieku pod opisywanym adresem – ówczesnym Dorfstraße 28 w Gotzlow żył u pana Dittmer również prowadzący bufet pan Hübner. Nic wielkiego nie wskazuje, by pan Hübner akurat tam prowadził gastronomię. ALE! W 1899 roku pojawia się wzmianka, a według niej w Villa Flora w Szczecinie odbyło się spotkanie delegatów Pomorskiego Związku Śpiewaków. W trakcie wydarzenia podjęto decyzję, by zorganizować festiwal 18 czerwca 1899 roku w pobliskim Julo. Byłoby to dziwnym przypadkiem, gdyby Villa Flora istniała gdzieś dalej, a spotkanie zorganizowano tuż obok krótko później 😉

Załączony do galerii wycinek pochodzi z 19 kwietnia 1899 roku. W pierwszych latach XX wieku właścicielem działki zostaje bogaty przewodniczący gminy i handlarz węglem Gustav Retzlaff, ale prowadzącym kawiarnię (zarządcą) był wtedy Oskar Mittenzweyg. Marka Villa Flora w Gocławiu mogła powstać około 1905 roku, gdy w księdze obejmującej ten rok (z 1906) zarządcą w imieniu pana Retzlaff jest jeszcze Franz Boller, a dopisku „Villa Flora” jeszcze nie ma. Krótki zarządca – pan Mittenzweyg – przeniesie się z Golęcina (Frauendorf).

🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem

Z racji, że w 1909 oraz 1910 roku numeracja działki nie zmienia się – jest to ówczesne Gotzlow 28 – możemy poznać kim był krótki kolejny właściciel obiektu, który znamy pod nazwą Villa Flora. Był nim tylko kilka lat – Albert Nehls przenosi się na Gocław na chwilę, po 1905 roku z dawnej Karlstraße 7 (Korzeniowskiego) oraz tuż przed chwilowym zajęciem Flory z nieistniejącej Mönchenbrückstraße 5. Ta uliczka przebiegała od Odry w kierunku północnej części kościoła Świętego Jana Ewangelisty. Można podejrzewać, że skoro oberżysta i restaurator Albert Nehls tyle razy się przenosił, aż ostatecznie po kilku latach „oddał” Florę poniższemu to jego biznes kiepsko prosperował. Rok po „oddaniu” Flory powyższy pojawia się prawdopodobnie na Pomorzanach.

Robert Stadion i Albertine Stadion

W księgach adresowych pojawi się w 1910 roku, czyli kawiarnia Villa Flora była w jego posiadaniu od przynajmniej 1909 roku. Otrzyma wtedy chwilowy adres Gotzlow 28, zaś ostatecznie przed I Wojną Światową otrzyma adres Steinstraße 26, czyli Lipowa 26. Z początku losy pana Roberta sprawiały „problemy”, by go dokładnie zlokalizować na kartach historii – otóż jeszcze w trakcie II Wojny Światowej w Szczecinie widnieje nazwisko Robert Stadion. Okazuje się jednak, że to nie ten sam, co właściciel obiektu, jaki znamy pod nazwą Villa Flora – występujący jeszcze później Robert o tym samym imieniu mógł urodzić się w 1900 roku. Zatem nie mógł być właścicielem Villa Flora w wieku kilkunastu lat…

„Po nitce do kłębka” doprowadza nas wpis z ksiąg adresowych z 1914 roku, kiedy budynkiem Villa Flora zarządza ciekawa postać – marka Robert Stadion dalej istnieje, ale zarządza nią (inhaber) pani Catharina Margaretha Maria Albertine Stadion z domu Mahler. Urodziła się 3 maja 1867 roku. Okazało się, że wyjechała ze Szczecina do Hamburga, gdzie zmarła 5 sierpnia 1925 roku i byłą żoną Roberta. Dlaczego występują obok siebie jednocześnie? Ciężko powiedzieć, możliwe że to kwestia współwłaścicielstwa lub wpisu do ksiąg, gdzie żona została podana jako zarządczyni w imieniu właściciela.

Wirtualna karma

Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska
50 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.

Na serwer

Koszty, licencje... 💝
100 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Dobry wybór

Zdecyduję samemu

Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!
Dowolnie Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł

Z przymrużeniem oka „dzięki” śmierci swojej żony poznajemy pełne nazwisko Roberta – był to dokładnie Johann Ludwig Ernst Karl Robert Stadion. Tu pojawia się wiele zawiłości rodzinnych. Dlaczego? W Szczecinie żyć będzie przynajmniej dwóch Robertów o tym nazwisku oraz mieszanych imionach. Jeżeli postacią, jaka zarządzała Villą Flora była pani Albertine Stadion z domu Mahler, żona Roberta, to ten najprawdopodobniej opuścił Szczecin razem z nią, możliwe że w kwestiach leczniczych. Urodził się 23 maja 1871 roku w Greifswaldzie skąd mogła pochodzić część rodziny Stadion, a zmarł w Hamburgu, w szpitalu świętego Grzegorza, 21 listopada 1929 roku. Przeglądając pobocznie pozostałe osoby o nazwisku Stadion – również Berthold występujący w księgach pochodził z Greifswaldu. Pan Robert i pani Albertine przestaną być właścicielami w 1919 roku, gdy od 1920 mamy już nowe postacie przypisane od budynku.

Reinhold Neumann, Ernst i Julius Rudat

Na chwilę właścicielem Villa Flora w Gocławiu zostanie Reinhold Neumann, prócz niego mieszkać będzie tam panna (frauelin) Getrud Schmidt. Pan Reinhold będzie właścicielem bardzo krótko – już rok później (1921) pojawia się w księgach adresowych Ernst Rudat. Tu mała ciekawostka – nazwisko nie występuje przed 1921 rokiem, ale pojawia się nagle kilka osób parę lat później. Możliwe, że była to rodzina, jaka przyjechała do miasta. Prócz Ernsta, jaki pojawia się pierwszy, po chwili właścicielem zostaje Julius Rudat. Ta kolejność zmieni się w kolejnych latach – Julius będzie utrzymywać się z oszczędności, a właścicielem będzie Ernst.

Kurz zapomnienia z tych postaci pozwala nam zdmuchnąć (tradycyjnie?) jeden z trzech rodzajów dokumentów – w tym wypadku akt zgonu. Julius Rudat zmarł w Villi Flora w wieku 82 lat, 21 marca 1936 roku, a jego żoną była ówcześnie Johanna Rudat z domu Pusch. Urodził się w dawnym Skroblinen Kreis Lubiau, dziś Fewralskoje / Poltawka w obwodzie królewieckim. Wątek rodziny Rudat z tego regionu jest gigantycznie rozbudowany – tylko w XIX wieku bazy genealogiczne podają tam kilku Ernstów i kilku Juliusów, jacy urodzili się lub zmarli wokół miejsca urodzin „naszego” Juliusa z opracowania. 

Ciekawym dodatkiem w wątku jest postać kobiety – Helene Johanna Maria Rudat żyjąca w 1926 roku pod adresem Lindenalle 26 w Gotzlow (adres Villi Flora) wzięła ślub z Maxem Kassburg. Urodziła się 11 października 1885 roku i musiała być jakoś spokrewniona z rodziną właścicieli. Według opisu pani Maroon, znanej z publikacji o przedwojennych losach okolic Szczecina restauracja miała być uszkodzona już w 1944 roku. Dzisiaj obszar za ogrodem i werandą dawnej Villi Flora zajmuje Środowiskowa Placówka Edukacyjno-Wychowawcza nr 1 w Szczecinie, mająca swój adres przypisany do Koszalińskiej 13.

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 2 miesiące temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin