Gocław / Gotzlow

Hans Bernhard Reichow i jego willa, część 2 

Popchnąć kulkę śniegową!

Przykład dlaczego powstała ta strona internetowa - po poprzednim poście, który opisywał postać Hansa Reichowa, a także jego willę odezwał się Pan Mariusz. Kim jest? To aktualny właściciel domu dawnego szczecińskiego architekta miejskiego. Dzięki temu powstał kolejny post zawierający raczej niepublikowane do tej pory historie i fotografie.

Kilka dni temu, będąc w pociągu, w podróży służbowej do Trójmiasta przeglądałem Internet i natrafiłem na artykuł napisany przez Pawła Ziątek, pod tytułem „Hans Reichow i jego dom na Gocławiu”, dostępny pod tym linkiem.  Autor stawia w nim pytania o to, co dzieje się z domniemanym domem Hansa Reichowa, a ponieważ od 2022 roku jestem jego właścicielem, postanowiłem skontaktować się z Pawłem i przekazać mu więcej informacji na ten temat.

Kiedy zainteresowałem się omawianym budynkiem, jego stan odzwierciedlał burzliwe i zmienne losy powojennych Szczecinian. Później okazało się, że od lat pięćdziesiątych przewinęło się przez niego wielu mieszkańców, między innymi pionierzy przybyli do naszego miasta z Poznania, a sam dom, pierwotnie jednorodzinny został trwale podzielony w latach osiemdziesiątych na dwie części. Wraz z tym, jak przejmowałem dokumenty dotyczące willi, przekazywane mi przez poprzednich właścicieli, rosła moja ciekawość odnośnie samego budynku i jego projektanta. A kiedy okazało się, że był nim Hans Bernhard Reichow – postanowiłem bliżej poznać jego biografię i osiągnięcia.

Pan Paweł pisał o kontrowersyjnym aspekcie biografii Reichowa (związanej z przynależnością do NSDAP), dla mnie jednak intrygujące były też jego wcześniejsze prace, na przykład z czasów gdy studiował w Gdańsku. Potem okazało się, że poza słynną ideą Wielkiego Szczecina, przebudową Dworca Głównego w Szczecinie, czy projektem domu starców, będącego dziś częścią zabudowań szpitalnych przy ulicy Arkońskiej można znaleźć inne pomorskie wątki związane z osobą Reichowa. Latem 2021 roku miałem okazję odwiedzić jego rodzinną miejscowość (Rogowo / dawniej: Roggow) oraz istniejące do dziś nieduże osiedle domów szeregowych, zbudowane wg projektu Reichowa w Białogardzie. Nadal szukam dokładniejszych informacji na temat budynku mieszkalnego jego autorstwa, który miał stać w Kołobrzegu…

W samym budynku przy ul. Górskiej, który okazał się być domem dla rodziny architekta, wtedy pełniącego funkcję radcy budowlanego w Szczecinie, „odkrywałem” zarys przedwojennych pomieszczeń, schron zlokalizowany w piwnicy, a w trakcie opróżniania wszelkich skrytek i schowków, odnalazłem stare niemieckie umywalki, fragment napisu zdobiącego niegdyś wejście oraz przedwojenny, wyprodukowany w Szczecinie wodomierz. W książkach dokumentujących pracę i dorobek Hansa B. Reichowa znajdowałem odniesienia i nawiązania do jego szczecińskiego domu. 

Okazało się, że ten tajemniczy budynek, prawie niewidoczny z poziomu ulicy, został usytuowany na działce z wysoką skarpą na przecięciu osi widokowych, dokładnie przemyślanych i wybranych przez architekta, co odzwierciedla idee projektowe, które rozwijał później, już po wojnie, w swoich badaniach na temat architektury organicznej.

Zaintrygowany rysunkiem widniejącym w dokumentacji oraz fotografiami z rodzinnego archiwum dawnych właścicieli rozpocząłem poszukiwania okrągłej fontanny/basenu, znacznie utrudnionych z powodu dewastacji tego elementu zagospodarowania działki… W międzyczasie, w trakcie wizyty w Archiwum Państwowym naszego miasta dotarłem do oryginalnej dokumentacji budowlanej domu (wykonanej przez Reichowa), która ujawniła, że w budynku tym istniał ogród zimowy oraz pracownia architekta z niewielką ciemnią…

Od ponad roku, w domu przy ulicy Górskiej trwają prace remontowe, których celem jest przywrócenie temu budynkowi przedwojennego, modernistycznego charakteru. Odtwarzamy dawny układ pomieszczeń, remontujemy dach, wymieniliśmy stare PRL-owskie okna na duże przeszklenia, bliższe temu jak miały one pierwotnie wyglądać. Przed nami jeszcze dużo prac związanych z odtworzeniem ścian fontanny/basenu. Skarpa widoczna od ulicy ma zachowany przedwojenny tarasowy układ, co wydaje się być idealnym miejscem dla niedużej, przydomowej winnicy. Planuję więc posadzić tam kilka rzędów winorośli, które mogą nawiązywać do tradycji winiarskich tych rejonów Gocławia.

Podziękowania autora

Korzystając z okazji, chciałbym podziękować byłym mieszkańcom domu: Monice i jej wujowi Panu Januszowi, za podzielenie się powojenną historią tego miejsca. Zwłaszcza Pan Janusz, jego niezwykła pamięć do detali i budowlanych szczegółów budynku przy ul. Górskiej były niezwykle cenne przy remoncie domu.

Zajrzyj w okolicę!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Poprawka?

Kliknij i daj znać!

Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook „Szczecin Znany i Historycznyklikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!

Post na FB

Skomentuj na Facebooku!

3 Comments

  1. gronkowiec

    Ogromne zaangażowanie i pasja do przywrócenia obiektu do świetności budzi mój podziw. Odtworzenie jest wyzwaniem czasowym, finansowym i fizycznym.

  2. Anita

    Ten artykuł pokazuje jakie długie i ciekawe życia mają domy! Bardzo fajna lektura 🙂

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin