Głębokie / Glambecksee

Hans Wiegels i jego willa na Głębokim 

Dziś niepozorny domek...

Można nawet pomylić opisywany dziś dom z niewielką parterówką postawioną gdzieś na działkach. Okazuje się, że ten leśny domek postawił jeden z bogatszych ludzi w Szczecinie - właściciel spółki sprzedającej meble i wyposażenie domów. Kim był Hans Wiegels oraz czy coś wiemy o jego firmie?

W mojej nieskromnej ocenie jedno z najlepszych miejsc do zamieszkania w Szczecinie to osiedle na Głębokim. Blisko wody, blisko lasu, blisko miasta, a jednocześnie na uboczu i wokół starych domków. Jedne są nowe, inne budowano w latach trzydziestych XX wieku. W tym poście „wpadniemy” pod jeden z adresów, konkretnie na uliczkę o nazwie Orzechowa. Dawny adres dziś opisywanego domu przynależał do Pogodnej – dawnej Hubertusweg.  Gdybyśmy narysowali kwadrat zamykający się w Orzechowej, Pogodnej i Jaworowej to opisywany niepozorny domek znalazłby się w środku. Niestety dom jest tak mocno skryty pośród drzew i żywopłotów, że ciężko pokazać go inaczej niż z Google Maps, bez naruszania prywatności samych mieszkańców. Na wstępie można zaznaczyć, że zachował się w podobnym kształcie jak oryginał – to kwadrat z dużym wypustkiem, w miejscu którego znajdowała się według pierwotnego założenia weranda. Ciekawy jest też świetlik do wnętrza znajdujący się na dachu. Kto wie! Może ktoś z Was zna mieszkańców tego domku i da im znać o opracowaniu 🙂

Hans Wiegels, kupiec, handlarz meblami i właściciel firmy

Bohater dzisiejszego postu na Głębokie przeprowadza się w 1935 roku, gdy jego dom nie posiada jeszcze numeru na nowym osiedlu o „roboczej” nazwie Glambeckseesiedlung. Warto wspomnieć, że te osiedle miało być mocno powiększone – linia tramwajowa miała sięgnąć właśnie tego miejsca, zamiast pętli przy jeziorze, a w głębi planowano kolejne domy i obiekty kultury. Plany rozbudowy przerwała wojna. Ostatecznie domek pana Hansa otrzymał numer i adres Hubertusweg 53, a także numer telefonu 28983. Jednak, kim był pan Hans Wiegels, kiedy pojawił się w Szczecinie oraz jakie biznesy prowadził? Okazuje się, że jego postać jest dość ciekawa, bo porusza inne postacie oraz przedsiębiorstwa w mieście. Nie tylko u nas! Firma Wiegels & Riegel miała swój oddział również w Słupsku, dawnym Stolp.

Wiegels & Riegel

Na późną młodość pan Hans jest wspólnikiem w firmie oraz sklepie z meblami do mieszkań, która oferowała duży wybór specjalistyczny ze współczesnymi dekoracjami okiennymi i dywanami. Jego wspólnikiem w biznesie był Adolf Riegel, który pod koniec II Wojny Światowej mieszkał przy dawnej Arndtstraße 24, czyli dzisiejszej Monte Cassino 24. Niestety jest to jedna z nielicznych willi okolicy, która nie przetrwała do dziś. Można powiedzieć, że Hans Wiegels i Adolf Riegel dobrali się do biznesu – ten pierwszy był kupcem i przedsiębiorcą meblowym, a ten drugi był architektem mieszkań oraz domów. W poście skupimy się na firmie oraz przede wszystkim na postaci właściciela willi na Głębokim. Firma tego duetu swój kantor i warsztat miała na dawnej Kantstraße 3, dziś to ulica Kujawska, a konkretniej… drzewka… które rosną obok kamienicy z numerem 4. Drugi obiekt znajdował się przy dawnej Altdammerstraße 35. czyli Gdańskiej. Miejsce to znajdowało się na lewo od dzisiejszej Elektrowni Szczecin (patrząc od Gdańskiej), za niewielkim kanałem, który stanowi pozostałość dużo większego z dawnych czasów.

Nim pan Hans Wiegels przeprowadził się na Głębokie mieszkał pod dawną Petrihoffstraße 23 na III piętrze. To dzisiejsza Niedziałkowskiego i istniejąca do dziś narożna kamienica z Jana Pawła II, tuż obok rektoratu Uniwersytetu Szczecińskiego. W latach trzydziestych, nim firma otworzyła swój warsztat na Gdańskiej miała jeszcze oddział na Am Königstor 2 i 3, czyli na dzisiejszym Placu Solidarności, na narożniku, na przeciwko wjazdu do filharmonii, gdzie dziś rosną drzewa. Jednak w całej historii najdłużej działał warsztat na Kujawskiej. Nim pan Hans zamieszkał na Niedziałkowskiego, do roku 1924 mieszkał na dawnej Am Logengarten 3, na III piętrze. Dzisiaj to ulica Swarożyca. Przed połową lat dwudziestych biznes obu panów miał jeszcze oddział na Friedrich Karl Straße 11, czyli na Piłsudskiego. Ta kamienica nie istnieje. Po I Wojnie Światowej pan Hans ma duże perturbacje mieszkaniowe – z dawnej ulicy Kronprinzenstraße 9 (I piętro, Rayskiego) przeprowadza się na chwilę na Bismarckstraße 9 (Bałuki). Również po I Wojnie Światowej warsztat obu panów przeniesie się z Piłsudskiego na Kujawską

Poszukując korzeni pana Hansa zauważymy też, że firma rozpoczęła prawdziwą działalność w jego kamienicy – na Bałuki – to pierwszy adres ich przedsiębiorstwa, a jednocześnie adres zamieszkania Hansa. Wcześniej próbowała się „zmieścić” na Panieńskiej.

Po raz pierwszy pan Hans Wiegels pojawia się w Szczecinie w 1906 roku jako mieszkaniec dawnej Falkenwalderstraße 2 (III piętro), to sam śródmiejski początek alei Wojska Polskiego. Chwilę później zamieszkał na Kronprinzenstraße 3, a następnie pod 9. Panowie Adolf Riegel i Hans Wiegels otworzą swój wspólny biznes pod „dziewiątką” właśnie „dziewiątego” – czyli w 1909 roku. Spółka przetrwa kolejne ponad 30 lat. Kamienica z numerem Kujawska 3 zostanie mocno uszkodzona w trakcie II Wojny Światowej, a panowie występują w spółce do ostatniej księgi adresowej. Ciekawostką jest wzmianka w latach dwudziestych. Podaje się tam więcej detali – spółka miała zarejestrować się 1 stycznia 1908 przy Frauenstraße (Panieńska), ale sklep niemal natychmiast okazał się za mały.

Tego samego roku firma przeniosła się na Bałuki, ale i to nie starczyło. Dopiero obiekt przy Kujawskiej spełniał wymagania – miała warsztaty stolarskie, bejcownicze, polerskie, architektoniczne. Według wzmianki Hans Wiegels i Adolf Riegel mieli być współzałożycielami wielkiego Deutscher Werkkunstverband, jaka powstała w 1909 roku i skupiała w latach dwudziestych 20 wielkich firm w dużych miastach. Wiemy też dzięki wzmiance z 1928 roku, że w budynku na Kujawskiej znajdowała się bogato zdobiona biblioteka i schody kręcone z orzecha włoskiego. Do tego była sala posiedzeń komisji z boazerią do samego sufitu z zdobieniami dla wszystkich drzwi i okien. Był też duży owalny stół konferencyjny i zdobione fotele. Wśród prac firmy Wiegels & Riegel miał być też gabinet i jadalnia prazydenta prowincji, gabinet syndyka państwowego oraz urzędnika do spraw budownictwa. Istnieje szansa, że córką pana Hansa była pani Margarete Wiegels, córka kupca ze Szczecina, występująca jako kobieta z dziećmi w 1927 roku. Ciekawe jest to, że spółka wydała nawet gazetkę „pióra” Adolfa Riegel z 1937 roku, w której znaleźć można załączone fotografie.

Zajrzyj w okolicę!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Poprawka?

Kliknij i daj znać!

Ostatnia aktualizacja 11 miesięcy temu

Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook „Szczecin Znany i Historycznyklikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!

Post na FB

Skomentuj na Facebooku lub podziel się postem ze znajomymi!

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin