Do osady Nowa Jasienica możemy dojechać od strony Polic nierówną, ale jednak publiczną i asfaltową drogą. Tam zostawiając samochód możemy wybrać się 3 kilometry dalej rowerem, drogą polną, która prowadzi DOSŁOWNIE na wprost do opisywanej osady Karpin.
Wędrując po północnych częściach i rubieżach „grodu gryfa” ta lokalizacja jest jedną z najbardziej odludnych i dotrzeć tam nie jest łatwo. Chociaż! Dla chcącego nic trudnego! Na zachód do najbliższej cywilizowanej drogi (nie licząc tych z zakazem wjazdu w lasach) aż 6 kilometrów, na północ 2 kilometry, na południe 3 kilometry, a na wschód lekko ponad 3 kilometry. Cisza, spokój, dwa jeziorka w pobliżu. Dotrzeć możemy tam na kilka sposobów – samochodem od Drogoradza lub od Nowej Jasienicy. Rowerem możemy dojechać od drogi łączącej Myślibórz Wielki oraz Trzebież albo od strony nieistniejącej leśniczówki Kniężyce. Dwie pobliskie opisane lokalizacje – właśnie Kniężyce oraz Białcz możecie poznać w kafelku poniżej.
Decydując się na wycieczkę samochodową w okolicę osady Karpin musimy pamiętać o tym, że nie wszystkie trakty wokół tej lokalizacji dostępne są dla przeciętnego mieszkańca – część z tych leśnych i polnych dróg wita nas znakiem zakazu wjazdu do lasów. Inne trakty wykorzystywane są jako drogi pożarowe i ich blokowanie zaparkowanym samochodem może się źle skończyć. Nim przejdziemy do dalszej części trzeba zaznaczyć, że osadę Karpin zapisywano zarówno przez „C”, jak i przez „K” już za czasów niemieckich, dlatego użyję tej nazwy w podkreśleniu i kursywą (nazwy niemieckie) zamiennie. W poszukiwaniach informacji należy uważać na inną lokalizację – Karpin, ale przy niemieckim nieodległym mieście Eggesin.
Podzielmy Karpin na kilka części, dla lepszego zrozumienia
Dawny Carpin, dzisiejszy Karpin, trzy części, dotarcie na ten obszar jest trudne i nie wszędzie możemy sobie „ot tak” wjechać samochodem – stoją tam wyraźne znaki zakazu wjazdu na obszar lasu – dlatego najlepszym wyjściem są albo dobre buty, albo rower albo (jak ja) odpowiednie „papiery”. O tą ostatnią opcję nie jest łatwo. Dzisiejsza osada Karpin to jedna z najbardziej odludnych lokalizacji na północny – zachód od Szczecina. Najłatwiejszą trasa jest dojazd do najbliższej ścieżki na południe, na ogólnodostępnej trasie między Trzebieżą, a Myśliborzem Wielkim. Tam kierując się leśnym traktem możemy dotrzeć do północnego nieistniejącej dziś lokalizacji Karpinek, nazywanej przed wojną Krug Carpin lub inaczej Karpiner Krug, później idąc na południowy zachód dotrzemy do ledwie widocznych resztek kolejnej zabudowy, ponownie idąc na południowy wschód dotrzemy do pierwszej dużej części dzisiejszego Karpina, idąc drogą dalej na południe do kolejnej dużej części, a polną droga miniemy dzisiejszy dom oraz na horyzoncie ukaże się (również na południu) fabryka akcesoriów wędkarskich. Teren ten jest dość trudny – brak równej nawierzchni, polne trakty, po deszczu i zimą bywają zdradliwe oraz błotne. Dlatego czytając podpisy pod fotografiami zwróćcie uwagę na lokalizację – Karpin lub dawny Carpin podzielić możemy na cztery części: Carpiner Krug / Krug Karpin (nieistniejący Karpinek) oraz trzy części zabudowy ciągnące się w linii od południowego brzegu jeziora, po północno wschodni brzeg.
W południowo – zachodniej części osady Karpin (dawne Carpin / Karpin) znajduje się dziś firma produkująca przynęty oraz artykuły wędkarskie – Fonteva Fishing Baits. Jej północno wschodnia część znajduje się na miejscu dawnych zabudowań osady, zaś jej zachodnia część od dawnej zabudowy osady oddzielona jest płotem. Po tej części, która leży na skraju lasku nie zostało wiele, ale widać ślady po znajdujących się na zachód od fabryki szopach i stodołach. Moim dreptaniu po tej części Karpina przez kilka minut przyglądał się biało-czarny kiciuch, do którego jak tylko próbowałem podejść to „czmychał” z powrotem w zarośla, by pojawić się minutę później w innym miejscu. Można kiciucha zrozumieć – obszar wokół fabryki przynęt rybnych, no cóż, „pachnie” rybą.
Główna część osady Karpin znajdowała się przy rozstaju dróg – prawa strona (północna) poprowadzi nas w kierunku drogi Myślibórz Wielki – Trzebież, południowa w stronę firmy produkującej artykuły wędkarskie. Tutaj warto zwrócić uwagę, że droga w prawo „biegnie” inaczej. Dawny trakt szedł przez dzisiejsze drzewa, lekkim łukiem. W kierunku północnym dojdziemy jeszcze do kilku zabudowań, które należały do osady Karpin (dawnego Carpin), a także do Krug Carpin, który znajdował się na północ od jeziora. Miejsce te można rozpoznać po nietypowych drzewach, które porosły dawny obszar przed budynkami. W swoim „najlepszym” okresie – tuż przed II Wojną Światową – wieś zamieszkiwało 112 osób, w porównaniu do zaledwie około kilkunastu dzisiaj.
W kafelku niżej znajdziecie dwa inne nieistniejące miejsca w okolicy.
Mieszkańcy przedwojennego Carpin bei Stettin
Dzięki dawnym księgom możemy wymienić mieszkańców dawnego Carpin, czyli dzisiejszej osady Karpin. Dawnym sołtysem (w niemieckim określenie jest ogólne – „bürgermeister”) w drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku był Eberhard Albrecht, a jego zastępcami byli Gustav Ramich i Heinrich Albrecht. Radnymi społeczności byli Otto Albrecht, Paul Hoyer oraz Otto Zühlsdorff. Prócz nich w osadzie mieszkali: Wilhelm Albrecht, Gustav Brüsch, Hermann Ebert, Max Stelter, Reinhold Strenger, Albert Witt, Hermann Ziehm, August Zühlsdorff, oraz dwie panie wdowy: Bertha Zühlsdorff i Elise Zühlsdorff. Należy zaznaczyć, że byli to mieszkańcy męscy i wdowy – prócz nich mieszkały tu oczywiście żony powyższych panów, a także dzieci. Łącznie w 4 częściach osady w 1939 roku miało być to lekko ponad 100 osób. Właścicielami ziemskimi w 1939 roku byli jeszcze: Emil Albrecht, Adolf Schmidt oraz Theodor Wildermuth.
Znajdujące się obok jezioro Karpino (Carpinsee / Karpinsee / Karpinersee) delikatnie zmniejszyło się w stosunku do dawnych map oraz fotografii lotniczych z czasów II Wojny Światowej. Zwiększyła się za to ilość drzew w okolicy – niemal wszystkie trakty w pobliżu oraz leśne ścieżki pochodzą jeszcze z XIX wieku, a niektóre zdają się istnieć jeszcze na wcześniejszych mapach. Jezioro Karpino otoczyło się solidniejszym lasem niż wcześniej, zarosły też drzewami niektóre działki znajdujące się na południowy wschód od osady oraz te w kierunku nieistniejącego Carpiner Krug, czyli północno-zachodnim. Zaznaczyć trzeba, że okolica jest jednak przeznaczana pod cykliczny pozysk drewna – oznacza to, że niektóre widoczne dziś sektory lasu wokół Karpina są wycinane, by następnie były zalesiane ponownie. Ciekawostką jest, że obok znajdowało się (w luźnym tłumaczeniu na polski) Bagnisko Drogoradzkie (Hammer Teich), w dzisiejszych pól uprawnych i strumienia Karpina, pomiędzy Karpinem i Drogoradzem. Te jeziorko oraz okolica została odwodniona poprzez zbudowanie rowów melioracyjnych. To pozwoliło na rozwój rolnictwa.
Pierwsze zarysy osady Karpin
Opiszmy też najwcześniejsze wzmianki i źródła historyczne o osadzie Karpin (Karpin / Carpin). Powstanie osady datuje się na rok 1773, kiedy znany w okolicy (patrz post o Brzózki / Althagen) radca wojenny August Friedrich Matthias zakupuje te ziemie. Długo nie jest właścicielem, bo 3 lipca 1784 roku ziemie kupuje radca okręgowy Georg Wilhelm von Hill, o którym możemy też poczytać w poście o Karsznie. Źródła podają również, że w latach 1785-1799 wydzielono część z majątku i oddano w dzierżawę. Dokumentacja z 1817 roku podaje, że w osadzie Carpin w okręgu Jasienicy mieszkało 56 osób. W 1855 roku majątek Karpin miał zostać kupiony za 20000 talarów, a nowym właścicielem miał być Hermann Greese. W 1865 roku podaje się, że osada składała się z 11 mieszkań, 21 budynków gospodarczych oraz miała 97 mieszkańców podzielonych na 12 rodzin. Majątek mimo małej wielkości porównywalnie z innymi był dość bogaty – żywy inwentarz stanowiło: 12 koni, 170 sztuk różnego rodzaju bydła, 300 owiec szlachetnych, 25 owiec w gospodarstwach, hodowano też kurczaki oraz łowiono ryby w pobliskich jeziorach. Dokumentacja z lat 1831-1881 dotycząca dziedziczenia w osadzie Karpin w obszarze Jasienicy znajduje się w Archiwum Państwowym w Szczecinie, sygnatura: 65/92/0/3.34/III/4387.
Ciekawostkę znajdziemy w sygnaturze 65/36/0/4.3/9681, która dotyczy dokumentu z 1805 roku, co ma ciekawe odbicie nawet po 200 latach – w dokumencie robotnik dziennik Robert z osady Karpin miał skarżyć się na pastora nazwiskiem Gottlieb Andreas Knüppius, z Trzebieży (Ziegenort), za opłaty za udzielenie ślubu. Faktycznie, inne źródła mówią nam, że pastor Gottlieb Andreas Knüppius usługiwał i był wyświęconym kapłanem w 1782 roku. Proboszczem w Trzebieży był od 1797 do 1820 roku. Kim był robotnik dzienny Robert? Tego niestety raczej już nie ustalimy, chyba że kogoś temat tak mocno pasjonuje, by spróbować rozszyfrować dokumentację dostępną w Archiwum Państwowym. Do tego znajduje się książka meldunkowa z lat powojennych (1946-2000) oraz arkusze dotyczące państwowych gospodarstw rolnych.
Po wojnie Karpin przechodził wzloty i upadki, część budynków powstała już po wojnie, by następnie osada niemal całkowicie się wyludniła. Kilkanaście lat temu powstały tu nowe zabudowania oraz wyremontowano nieliczny pozostały oryginalny kompleks zabudowy. Dziś w Karpinie znajduje się ładnie odremontowany domek przypominający niewielki dwór z wieżyczką, otoczony ceglanym murem – ma charakter zabytkowy oraz posiada zdobione stare drzwi z „stukaczem”. Jednak z racji odludnego terenu nie powinniśmy naruszać prywatności mieszkańców kręcąc się blisko posesji na spacerze lub wycieczce rowerem.
Kto wie! Może właściciel tego ciekawego obiektu czyta właśnie wzmiankę o swojej nieruchomości i pozwoliłby dodać do tego postu trochę fotografii z bliska – zakładka Kontakt w lewym górnym rogu strony!
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Poprawka?
Kliknij i daj znać!
Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook „Szczecin Znany i Historyczny” klikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!
Post na FB
Skomentuj na Facebooku!