Kolska / Gustavstraße

Kolska 3, dawny domek zwrotniczego na Gocławiu 

Mały sekret okolic Wieży Gocławskiej

Kryje się pod wzgórzem, na niewielkiej brukowanej uliczce. Po bokach kamieniczki, w tym dwie po świetnym odświeżeniu. A sekrecik ten stoi przyklejony do ściany jednej z nich - to mały uroczy domek z okiennicami i dużym kominem. Przed wojną żył w nim zwrotniczy z pobliskiego dworca.

 

Kliknij i rozwiń spis treści

Czasami nawiązuję do Wrocławia, który niegdyś zrobił sobie dość chwytliwe hasło „Wroclove”, jakie przebiło się w zagranicznych mediach oraz stało się przez jakiś czas popularnym słowem określającym stolicę Dolnego Śląska. Ja użyłem określenia podobnego w stronę Gocławia, tworząc trzy słowa w trzech językach – Gotzlove – mamy tu dawny przedwojenny Gotzlow, mamy angielskie słowo love (miłość) i kiedy spróbujemy to wypowiedzi wyjdzie nam lekko przekształcone, ale jednak Gocław 😉 To wszystko oczywiście z wielkim przymrużeniem oka i żartobliwie. 

Zaglądamy na uliczkę o nazwie Kolska – odchodzi od głównej Lipowej w kierunku zachodnim, niemal dokładnie w stronę sąsiedniej Koszalińskiej. By najłatwiej odnaleźć się w lokalizacji warto skorzystać z mapy poniżej treści – na dole, tam pinezka ukazuje opisane miejsce, a mapa pozwala na oddalenie. Po prawej stronie wjazdu w opisywaną uliczkę mamy marinę Gocław, patrząc na północ, od strony centrum miasta. Na końcu tej uliczki, po lewej stronie za kamienicami stoi przyklejony mały uroczy domek. Ciekawostką jest, że domek ten powstał wcześniej niż kamienica Kolska 4, gdy w 1913 roku domek posiada już swój numer – Gustavstraße 3, zaś numer 4 oznaczony jest jeszcze jako plac budowy. Wcześniej (księga z 1912) domek mógł posiadać chwilowo numer przypisany po prostu do Gocławia – 27. Tu następuje zawirowanie. Bo już księga z 1913 roku podaje domek jako dawna Gustavstraße 3 / Kolska 3, a sąsiednia poprzednia 26 otrzyma numer 2. Zaś numer 27 pod którym chwilowo pojawia się poniższa postać stanie się nowym placem budowy o numerze 27a, a następnie 4. Możliwe, że z okolic tej zmiany pochodzi sam domek.

Hermann Hoffmann

Pojawia się w Szczecinie (Gocław) w okolicach zmiany numeracji. Wcześniej nie występuje. Hermann Hoffmann był „okręgowym” zwrotniczym, który na początku lat trzydziestych przejdzie na emeryturę. Ówcześnie był już starszym panem, gdy opuścił domek Kolska 3 / Gustavstraße 3 i przeniósł się pod inny adres. Urodził się w walentynki, 14 lutego 1869 roku w dawnym Tempelburg Kreis Neustettin, dzisiaj to Czaplinek pod Szczecinkiem. Jego ojcem był robotnik Karl, a matką Wilhelmine z domu Klath, oboje zmarli do 1943 roku, a przed wojną mieszkali dalej w Czaplinku. Po przekazaniu domku zwrotniczego kolejnej opisanej niżej postaci przeniósł się pod dawną Kreckowerstraße 100, czyli dzisiejszą Mickiewicza 100. Jego żyjącą w 1943 roku żoną była Klara Johanna Wilhelmine Hoffmann z domu Lipkow. Dalsze detale to ich ślub – pan Hermann i pani Klara pobrali się 8 kwietnia 1894 roku w dawnym Zicker Kreis Neustettin, dziś to wieś Sikory pod Czaplinkiem. Trochę przykre, ale konkretniej i dokładnie zwrotniczy na emeryturze Johann Heinrich Hermann Hoffmann zmarł w trakcie II Wojny Światowej, na lekko ponad 2 lata przed tym, gdy Stettin zmieni się w Szczecin… tuż po swoich urodzinach. Odszedł w swoim mieszkaniu przy Mickiewicza 100 o 1:10 w nocy, 15 lutego 1943 roku.

 

🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem

Konrad Pankau

W 1933 roku mieszkańcem domku zostanie Konrad Pankau, który pracować tam będzie do ostatniej znanej księgi z 1943 roku. Przeniesie się tam ze Stołczyna-Kraśnicy (Stolzenhagen-Kratzwieck) z dawnego adresu Steinstraße 26 (II piętro), dzisiejszej ulicy Nad Odrą. Zaś jeszcze wcześniej – w połowie lat dwudziestych pan Konrad Pankau pracował w budynku gocławskiego dworca. Mógł być młodym człowiekiem – na początku lat dwudziestych nie występuje w księgach adresowych, ale żył wtedy w Szczecinie monter August Pankau. To jednak może być przypadkowy trop. Z początku wątek rodzinny sprawiał problemy, ale udało się odkryć kilka detali. Niestety, możliwe że dość smutnych. Pojawia się akt zgonu na nazwisko Elisabeth Therese Pankau, która w wieku 29 lat zmarła, 12 maja 1939, a urodziła się 26 kwietnia 1910 roku. Ten dokument sugeruje nam, że Konrad mógł dopiero później przyjechać z młodą córką i żoną do Szczecina. Jej ojcem był właśnie Konrad Pankau, zamieszkały w Gocławiu według dokumentu. Relację rodzinną potwierdza akt zgonu – zawód: weichenwärter. Co ciekawe, pani Elisabeth zmarła w domu pod adresem Gustavstraße 3 w Gotzlow, czyli dziś Kolska 3 w Gocławiu, na problemy z płucami. Interesujące jest to, że w jej akcie urodzin w 1910 roku podano… Im Polen. Oznacza to, że miasto lub wieś wyznaczona w akcie zgonu w 1939 roku już znajdowała się w granicach II Rzeczypospolitej. Matką Elisabeth, a żoną Konrada była pani Maria Pankau z domu Weilandt.

Wirtualna karma

Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska
50 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.

Na serwer

Koszty, licencje... 💝
100 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Dobry wybór

Zdecyduję samemu

Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!
Dowolnie Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł

Czasy dzisiejsze

Według map Google z 2011 roku budynek nie przeszedł większych zmian do 2024 roku oraz w 2024 roku jest zadbany – dach wygląda dobrze, wysoki komin również, zachowane są elementy ganku oraz okiennice. Co istotne – domek o adresie Kolska 3, a dawnym Gustavstraße 3 w Gotzlow (Gocław) jest wpisany do ewidencji zabytków oraz posiada stosowną tabliczkę. Miejscy hejterzy (których w tej okolicy niestety wielu) lubią wrzeszczeć, że w Szczecinie nie dba się o zabytki – karta założona dla tego obiektu pochodzi z 2006 roku, a w niej znajdziemy fotografię przed remontem. Dzisiaj budynek lśni i oby w tak dobrym stanie pozostał na długo. Przy okazji warto pokazać wyremontowane sąsiednie kamienice 😉

W momencie tworzenia wkładki do ewidencji budynek był niezamieszkały oraz w niezbyt dobrym stanie. W karcie wspomniano, że dom nie był ówcześnie (2006) ogrzewany, ale nie było żadnych zagrożeń konstrukcyjnych. Wymieniono jednak osłabioną konstrukcję wysokiego komina, skorodowane przymurne części więźby dachowej oraz spękania dachówek. Ówczesny opis z wkładki wykonał pan Waldemar Witek w 2006 roku dla Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie. Remont został wykonany przed 2011 rokiem, a do dziś (2024) domek zwrotniczego nie zmienił się wiele. I oby cała okolica była równie dobrze wyremontowana!

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 2 miesiące temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin