Kwatera Zasłużonych czy… zapomnianych?! 

Trochę przykro się robi, spacerując w 2024 roku po Cmentarzu Centralnym i widząc, że jedna z lokalizacji, jaka powinna stanowić reprezentację miasta, a także “podziękowanie” ze strony miasta dla zasłużonych… no cóż… wygląda kiepsko. W miejscu dawnej części największego cmentarza Polski i jednego z największych w Europie – Cmentarza Centralnego – w 1967 roku urządzono Kwaterę Zasłużonych. Przed wojną znajdowało się tu urnarnium oraz ogród różany z basenem i fontanną w środku. Niewielkie oczko wodne powoli zaczęto zagospodarowywać, by wokół rosły krzewy, a na pobliskich małych pagórkach rosły róże – tak było przed wojną. Wokół znajdowały się malutkie sekcje pod groby. W szpalerach dookoła ułożonych z bukszpanów ustawiono niewielkie płytki nagrobne, pod którymi znajdowały się urny – płytki te miały 30-40 cm wysokości i kilkanaście szerokości. Nieopodal znajdowała się też kwatera urnowa, ale zdecydowanie większa, starsza i bardziej “majętna” – tam stawiano spore monumenty.

 

Wkrótce pojawi się opracowanie dwóch istotnych szczecińskich postaci historycznych. Jedna z nich spoczywa właśnie w miejscu, które znamy jako Kwatera Zasłużonych na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie. Do swoich opracowań niemal zawsze staram się użyć najświeższych zdjęć… I trochę smutno się robi patrząc w jakim stanie jest ta kwatera. Trawa jest tu ścięta i przycinana, ale wiele do życzenia pozostawiają ścieżki oraz niektóre groby zasłużonych szczecinian i pionierów. Nie wszystkie są faktycznymi grobami – część z nich to pomniki symboliczne, dedykowane oddanym miastu i Polakom postaciom, których faktyczne groby nie istnieją. Ciekawi, czy ktokolwiek z władz miasta Szczecin wpadnie odwiedzić i sprawdzić, jak wygląda Kwatera Zasłużonych na 1 listopada, zapalić lampki tym, którzy dla miasta zrobili wiele lub oddali mu swoje serce.

 

Część jest zadbana, odmalowana i odwiedzana – widać to po kwiatach, zniczach. Z innych grobów napis na inskrypcji już dawno odpadł. Przykład nagrobka Wiesława Dachowskiego, szczecińskiego dziennikarza radiowego, zmarłego tragicznie w 1996 roku. To jego głos słyszeliśmy w popularnych “Sygnałach dnia”. Pan Wiesław rozwiódł się i miał syna. Ale czy ktoś z rodziny zagląda? Może już nie mają jak, a także nie ma kto odmalować mu inskrypcji. Czasami zdarza mi się wyczyścić i odmalować w “czynie społecznym” (za darmo i po prostu z dobroci serca) zapomniany od wielu wielu wielu lat nagrobek. Najczęściej dziecka, którego grób już od masy lat leży pod liśćmi. Robię to bo lubię i uważam, że czasami po prostu trzeba. Tu jednak mamy inną sprawę – to ludzie zasłużeni, jakich nagrobki powinny być zawsze w dobrym stanie. Z działań miasta, a nie przypadkowych brzydali brodatych, którym “leży” na sercu piękno cmentarza.