Dzisiejsze Łęgi przypominają podmiejską ulicę, w której po bokach powstają powoli domy ludzi chcących "odpocząć" od zgiełku codzienności. Wielu z nich może nie wiedzieć, że dawne Łęgi podzielone były na trzy części i stanowiły folwark rolniczy.
Dzisiejsze Łęgi pod Szczecinem zaczynają powoli przypominać niektóre miejsca w Dobrej – domy położone z dala od cywilizacji, gdzie dojazd jest dość trudny, a wokół tylko łąki, lasy i pola. Jednak ludzie żyli tu nie od wczoraj. Łęgi to dawny folwark o kilku nazwach, jakie się zmieniały na przestrzeni ostatnich dwustu lat – Laacke, Laake, Laack. Dzisiaj stary układ traktów tej osady i folwarku mocno się zatarł, chociaż wśród nowej zabudowy i nowych domów dostrzec można te budowane w latach dwudziestych i trzydziestych. Brodaty brzydal obchodząc okoliczne osady zajrzał i tutaj, do dawnego Vorwerk Laack (folwark Łęgi), Laack bei Stettin, Laack Kreis Randow lub Laack bei Stolzenburg, jak kiedyś opisywano lokalizację – obok Szczecina, w dawnym Kreis Randow lub obok Stolca. Warto dodać, że początkowo Łęgi znajdowały się przed wojną właśnie w Kreis Randow, a wraz z utworzeniem Wielkiego Miasta Szczecin jednak znalazły się w Kreis Ueckermünde. Po wojnie w obszarach dawnych pól uprawnych i folwarku działały gospodarstwa rolne, dziś Łęgi zamieniają się bardziej w podmiejską wieś z nowymi budynkami i domami, mając w swoim regionie kilka obszarów, które wciąż są uprawiane – szczególnie w pobliżu dawnego jeziora.
Podział na części
Folwark podzielony był na trzy części – Laake I znajdowało się po stronie zachodniej, główny kompleks budynków (Laake III) w centralnej części, na wschodzie znajdowała się niewielka część Laake II. Dzisiejszy wygląd folwarku jest niemal całkowicie inny – obok południowo-wschodniego domu znajdowały się inne zabudowania, a dawne Laake III posiadało trakt idący w kierunku wschodnim, dalej do Rzędzin (Nassenheide), który dzisiaj przebiega… przez czyjś dom. Trakt otaczający dawne Laake III i “wracający” do Rzędzin jest nowy, oryginalny przebiegał w pobliżu kilku stojących tam domów. Na spory plus w okolicy zmieniła się zieleń – od ulicy Pomarańczowej i Wschodniej w Łęgach do dawnego Laake wyrosły lasy. Podobnie na północ w kierunku Bolkowa. Ciekawostką są dwa bagniska, które jeszcze około 200 lat temu można było nazwać jeziorkami – dziś to ostoje ptactwa, na południowy zachód pod Rzędzinami było Luckensee, a na północny wschód obok Bolkowa znajdowało się Krinzsee. Do Bolkowa, jak i do innych lokalizacji również wpadnę z opracowaniem – tematy “regionalne” możecie znaleźć na Mapie Historycznej poniżej lub w menu na samej górze strony.
Nieistniejące dziś jeziorko Luckensee możemy zobaczyć również na mapach szwedzkich jako Lüktensee. Pierwszy raz osada Laack / Laacke / Laake pojawia się w dokumentacjach na przełomie XVIII i XIX wieku. Nazwę Laack w kontekście opisywanego regionu znajdziemy również w opracowaniu Brügemanna z 1779 roku. Jedna jej część miała przynależeć do Stolzenburg (Stolec), a dwie do Nassenheide (Rzędziny), łącznie zamieszkane na początku XIX wieku przez 17 osób. W 1865 roku podaje się, że osada jest w przebudowie strukturalnej. Gospodarz części Laack II miał tu prowadzić uprawę w ramach dzierżawy podzielonej na 4 działki, żyjąc w jednym kompleksie budynków z jednym domem mieszkalnym – można podejrzewać, że przebudowa nie poszła gładko, gdy Laack II znika później z map.
Mieszkańcy dawnego Laack, dzisiejszej wsi Łęgi
W części zachodniej rolnik miał posiadać w 1865 roku 3 konie, 6 wołów pociągowych, 1 byka, 20 owiec, 20 świń i 30 sztuk bydła. W Laack I (północny zachód) miał mieszkać rolnik mający 1 dom, chlew i 2 mieszkania dla robotników dziennych oraz 1 stodołę. Ciekawostką jest, że opracowania z 1865 roku wspominają, iż rolnik z Laack I miał iść w bardziej “nowoczesne poglądy na rolnictwo”. W tej części miały mieszkać 2 rodziny mające 3 konie, 10 krów i 8 świń. Znane są też niewielkie detale o mieszkańcach z 1875 roku. W Łęgach (Laack) mieszkali: Rudolf Heinrich Demant, Johanne Auguste Saidler, Emil Gustav Nicolai Paschke, Wilhelmina Martha Schwanke, Auguste Tews, Ferdinand August Carl Schmidt. W części Laack II, która później prawdopodobnie się wyludniła mieszkała w 1876 roku pani Bertha Sophie Schultz, pan Friedrich Wilhelm Gielau oraz Emilie Nicolai.
Wieś zaczyna się dynamicznie rozwijać w pierwszej połowie XX wieku tracąc swój dawny charakter skupiony wokół podziału na trzy części, w kierunku Rzędzin powstaje sporo nowych budynków o charakterze podmiejskich domów i willi. Znika między innymi wschodnie Laake II, a na łuku drogi w kierunku północnym (patrz galeria), oraz dzisiejszej ulicy Wschodniej (właśnie we wschodnim kierunku), za pętlą autobusową powstaje szkoła – w tym miejscu aktualnie jest mała kępka drzew. Okolica ta zmieniała nazwę – przed II Wojną Światową powstało tu sporo domków od południowego – zachodu, czyli od dzisiejszej wsi Łęgi, a lokalizację zaczęto nazywać zamiast Laake lub Laacke po prostu Laack. W latach trzydziestych Łęgi miały zawierać około 30 budynków i ponad 200 mieszkańców. Z dawnej prasy wiemy też, że w 1930 roku w Łęgach miał mieszkać pracownik o nazwisku Hermann Eckhoff. Dziś w porównaniu do dawnych map można też dostrzec, że we wsi (północny wschód) powstało nowe jeziorko. Według spisu właścicieli ziemskich z 1939 roku jednym z tych, którzy mieli ziemię w Laack (Łęgi) był wtedy Willy Bafanz.
Znalezisko na polach wsi Łęgi
Dawne publikacje historyczne dają nam jeszcze jedną ciekawostkę na temat dawnego Laack, czyli dzisiejszej wsi Łęgi. Prześwietne Baltische Studien wspomina, że w 1884 roku na terenie majątku Rzędziny (Nassenheide) odkryto depozyt przedmiotów z brązu. Odkrycia dokonano w trakcie prac na polu ziemniaków, gdzie na głębokości około 1 stopy znajdowało się gliniane naczynie z przedmiotami. Publikacja podaje, że znalezisko trafiło do pana von Arnim, właściciela dworu Nassenheide (Rzędziny), któremu złożono serdeczne podziękowania za możliwość ponownego opisu znaleziska. W glinianym naczyniu łącznie znajdowało się kilkadziesiąt mniejszych i większych elementów. Inną ciekawostką okolic wsi Łęgi jest wzmianka o istniejącym tu małym wendyjskim grodzie. Problem w tym, że mógł się znaleźć “babol” – o znaleziskach poczytać możemy też w innym Nassenheide, w pobliżu którego też mowa o pozostałościach niewielkiego grodu oraz również o przedmiotach z brązu. Za grodziskiem w tym miejscu mówi jednak nazwisko osoby, do której skarb trafił oraz fakt, że już na przełomie XIX i XX wieku prowadzono tu wykopaliska. Bardzo możliwe, że takie miejsca były po prostu dwa – w jednym i w drugim odkryto dawne przedmioty.
W dawnym Laack bei Stettin, czyli dzisiejszej wsi Łęgi urodził się tuż przed końcem wojny – 10 października 1944 roku – niemiecki pisarz, filozof, dziennikarz i publicysta dr Jürgen Borchardt. Publikował między innymi prace o historii literatury i sztuki Meklemburgii, w latach osiemdziesiątych przeniósł się do Schwerin.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć “Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Poprawka?
Kliknij i daj znać!
Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook “Szczecin Znany i Historyczny” klikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!
Post na FB
Skomentuj na Facebooku!
1 Comment
Czy posiada Pan więcej informacji na temat Laake III ?