I jego ciekawa historia. Bo śluby mógł brać dwa razy i w bardzo nietypowy sposób. Również odszedł tu - w Szczecinie - w okresie II Wojny Światowej, w budynku który stoi do dzisiaj i mijamy go często przy ulicy Mickiewicza. Sprawdźmy!
Kliknij i rozwiń spis treści
Zaglądamy na Pogodno zobaczyć, kto żył w starych przedwojennych willach – dziś ulica Kornela Makuszyńskiego w Szczecinie posiada kilka numerów. Przed wojną były tylko dwa (konkretnie „trzy”) – numer 1 oraz 4/5. Numer 2/3 stanowił ogród. Obok opisywanej dziś willi znajduje się Plac Waleriana Pawłowskiego, z miejscami do zabaw dla dzieci, siłownią pod chmurką oraz pawilonem pod którym w letnie miesiące odbywają się wydarzenia, kiermasze i zabawy. Niemal idealnie w osi ulicy, od strony północnej, stoi dzisiaj willa o adresie Makuszyńskiego 1. Średniej wielkości, z niewielkim „cyckiem” w jednym z pokojów na parterze oraz niewielkimi trójkątnymi oknami pod mocno spadzistym dachem. W okolicy lekko wymieszała się zabudowa powojenna, nie zawsze w klasycznym stylu, właśnie z starymi willami i domami w pobliżu przedwojennego Braunsfelde. Ulica Makuszyńskiego pojawia się w księgach adresowych w 1925 roku i prawdopodobnie w tym powstała opisywana willa. Zajrzeć możemy również na karty historii dawnej nazwy ulicy oraz dzisiejszego patrona.
Kornel Makuszyński i Schleswigerstraße
Przedwojenna nazwa ulicy pochodzi od słowa Schleswig (Szlezwik), czyli miasta i regionu w Niemczech oraz Danii, na północy. Co ciekawe, region ten rozciąga się na dwa państwa i pobocznie można wspomnieć, że Słowianie odpowiadają za zniszczenie pierwszego duńskiego miasta, jakie uznawane było w innych krajach – Hadeby. Duńczycy i Niemcy od wieków toczyli wojenne spory o pogranicze Szlezwiku. Ostatecznie zdecydowało referendum w 1920 roku, kiedy część północna znalazła się w Danii, a część południowa w Niemczech. Patronem powojennym jest urodzony w dziś ukraińskim mieście Stryj 8 stycznia 1884 roku Kornel Makuszyński.
Był krytykiem teatralny, poetą i felietonistą. Jego ojcem był pułkownik wojsk zaborczych (austriackich) Edward Makuszyński, a matką Julia Makuszyńska z domu Ogonowska. Swoje pierwsze dzieła pisał w wieku czternastu lat, publikując pierwsze w lwowskim dzienniku w wieku szesnastu. W 1911 roku na męża wybrała go Emilia Bażeńska. Był zakochany nie tylko w żonie, ale też w Zakopanem i okolicy. Niestety jego żona zmarła w 1926 roku, spoczęła obok przyjaciela – słynnego Władysława Reymonta. Następnie jego drugą żoną została Janina Gluzińska. W trakcie wojny jego mieszkanie w momencie oblężenia Warszawy trafiła bomba niszcząc zapiski, obrazy i kolekcję. Po wojnie skazany przez nowe władze na zapomnienie, zmarł 31 lipca 1953 roku. Jego grób istnieje do dziś w Zakopanem. Mimo, że zakazano mu publikacji w Szczecinie już po wojnie otrzymał swoją ulicę – nazwa ta nie zmienia się od pierwszych powojennych map. Jego patronat w 2024 roku nosi szczecińska Szkoła Podstawowa numer 47 przy ulicy Jagiellońskiej.
Paul Schünke, komornik
Do willi przenosi się najprawdopodobniej w 1925 roku, wcześniej żyjąc przy dawnej Clarastraße 25, na parterze. Dzisiaj to ulica Henryka Wieniawskiego i istniejący do dziś całkiem ładny stary domek. Pan Paul był komornikiem, a w okresie przeprowadzki był już określany jako komornik emerytowany. Jego sąsiadem wynajmującym I piętro krótko po powstaniu willi był nauczyciel handlu Kurt Karnowsky. Ten krótko później – początek lat trzydziestych – ustąpi miejsca kolejnemu najemcy, jakim będzie kupiec Friedrich Droste. Długo mieszkać nie będzie, bo już druga połowa lat trzydziestych to dyrektor Franz Frieling, który zajmował górne piętro. Wiemy konkretnie, że w okresie II Wojny Światowej dyrektor awansuje i otrzyma tytuł dyplomowanego dyrektora izby rolniczej. Mamy też dokładniejsze detale o samym pierwszym i ostatnim właścicielu willi przy dzisiejszej Makuszyńskiego 1 w Szczecinie, a dawnej Schleswigerstraße 1. W momencie wprowadzania się do willi Paul Emil Schünke był już starszym człowiekiem.
Przyszedł na świat 21 listopada 1857 roku w dawnej wsi Stodoły, za czasów zaborów Königsbrunn Kreis Hohensalza. Możliwe, że w dokumencie Paula popełniono błąd – bo według map z XIX wieku wieś Königsbrunn to nie wieś Stodoły dzisiaj, a wieś Stodólno, tuż obok. We wsi znajduje się obok ronda i skrzyżowania z drogą 62 dawny teren pocmentarny mieszkańców wsi. Lokalizacja znajduje się kilkanaście kilometrów na południe od Inowrocławia w centralnej Polsce. Jego ojcem był nauczyciel Emil Schünke, przed swoją śmiercią mieszkający w Bydgoszczy, matką była Berta Schünke z domu Meyer, również żyjąca przed śmiercią w Bydgoszczy.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
W jego życiu zachodzi możliwe, że niesamowity zwrot historii… Wiemy, że Paul mieszkał w willi ze swoją żoną, jaką była Klara Emma Agnes Schünke z domu Viebke, z jaką pobrał się w podszczecińskim Drzetowie (Bredow) 17 maja 1888 roku, kiedy ta miała 16 lat. Żył wtedy w Bydgoszczy i wychodzi na to, że postanowił zamieszkać w mieście zony. Ale wcześniej jego żoną według dokumentów mogła być… SIOSTRA… pani Klary. Bowiem trzy lata wcześniej – 19 maja 1885 roku pojawia się akt ślubu na dokładnie te same dane, ale jego żoną była wtedy młodziutka, bo szesnastoletnia Hedwig Franziska Helene, również z domu Viebke. Paul był od niej starszy o 10 lat, ale ówcześnie nie było w tym nic dziwnego. Zastanawia, że są dwa akty ślubu oddalone od siebie o tylko 3 lata, a dane kobiet są inne, rodzice zaś ich ci sami! Co tu się stało?! Chyba z dzisiejszej perspektywy już się nie dowiemy – możliwe, że pierwsze małżeństwo było z obowiązku, drugie z miłości. Mimo wszystko – Clara i Hedwig były siostrami.
Ciekawostka odnośnie willi Makuszyńskiego 1 (Schleswiegerstraße 1) pojawia się tuż przed końcem II Wojny Światowej. Niestety, pan Paul spocznie na cmentarzu szczecińskim w trakcie wojny, na kilka lat przed tym, kiedy zmienią się granice. Zmarł 5 stycznia 1940 roku o 10:15, ale nie w swoim domu. W akcie zgonu podano, że zmarł w budynku pod dawnym adresem Kreckowerstraße 69, czyli dzisiejszej Mickiewicza 69. W momencie jego śmierci budynek ten stanowił gmach Städtische Sparkasse Hauptzweigstelle 6, czyli szósty oddział miejskie kasy oszczędnościowej. Możemy doszukać się tu pewnego wątku. Pan Paul Schünke mógł umrzeć w momencie dopełniania formalności przeniesienia prawa własności budynku lub przepisując budynek na żonę. Skąd taki wniosek?
Zmarł w 1940 roku, w styczniu, w księdze adresowej z 1941 roku już występuje jako właścicielka jego żona, a w kolejnych (ostatnich przed 1945) księgach następuje zmiana – wdowa będzie dalej tu mieszkać, ale właścicielem zostanie wspomniany wyżej dyrektor izby rolniczej Franz Frieling. Wdowa po Paulu żyć będzie na parterze, a pan Franz na piętrze. Dane dzisiejszych mieszkańców klasycznie chroni prawo do prywatności oraz ochrona danych osobowych. Domek nie wygląda na to, by był w złym stanie technicznym. Z pewnością jaśniejsza elewacja dodałaby mu uroku, a także właściciele muszą zwrócić uwagę na wkradającą się po kablu roślinność, jaka może zagrozić murom.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 10 godzin temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.