Milewskiego / Behringweg

Milewskiego 1, dawny dom kupca Doering 

Nie tylko Pogodno!

Są też inne miejsca w Szczecinie, gdzie znaleźć można stare domy budowane przed wojną, a mające jakąś magię "starego świata" - drewniane dodatki pod dachem, okiennice, czy wciąż istniejące drewniane schody. Jednym z takich domów jest dość spory budynek stojący na skraju Lasku Arkońskiego, rzut beretem od pętli tramwajowej.

 

Kliknij i rozwiń spis treści

Gdy myślimy o starych willach i domach przedwojennych to najczęściej myślimy Pogodno. Są jeszcze inne miejsca, gdzie powstawały ciekawe urocze domki o charakterze przedmieścia. Zbudowane przy osiedlowych brukowanych uliczkach, w zaciszu zieleni, często bez wyjazdu – droga kończyła się przed wejściem do lasu. Jeszcze sto lat temu – w połowie lat dwudziestych XX wieku – wzgórza od strony ulicy Arkońskiej (tuż przed pętlą tramwajową) po ulicę Chopina kilometr dalej na północ nie były zabudowane. Znaleźć tu można było tylko kilka domków – te przy skrzyżowaniu z Tatrzańską, później część folwarku i zabudowań należących do kompleksu Kückenmühle i dalej do Chopina długo długo długo nic. Teren ten zaczął zabudowywać się w latach trzydziestych. Jedną z urokliwiej położonych uliczek jest Milewskiego, a dawna Behringweg, która odchodzi od Wojciechowskiego i Zdrojowej w stronę Lasku Arkońskiego. Tam w drugiej połowie lat trzydziestych powstały domki, wśród nich jeden z większych przedwojennych domów okolicy – adres Milewskiego 1, który zbudował kupiec Doering. Nim przejdziemy do jego rodziny trochę ciekawostek o samej ulicy… bo… do dziś nie do końca wiadomo, o jakiego Tadeusza Milewskiego chodzi 😀

Tadeusz Milewski i Emil von Behring

Patronem przedwojennym uliczki był Emil von Behring, medyk i odkrywca leku na błonicę. Konkretnie Emil Adolf von Behring urodził się 15 marca 1854 roku we wsi Hansdorf, dziś to wieś Ławice w województwie warmińsko-mazurskim. Od 1895 roku pracował jako profesor na uniwersytecie w Halle, a w 1890 roku we współpracy z japońskim naukowcem Shibasaburo Kitasato opracował surowicę na błonicę i tężec. Następnie w 1901 roku otrzymał pierwszą w historii Nagrodę Nobla z medycyny. Jego prace nad szczepieniami doprowadziły na przełomie XIX i XX wieku do dużego spadku śmiertelności i zachorowań wraz z pracami nad seroterapią. Zmarł 31 marca 1917 roku w Marburgu.

Patronem powojennym ulicy jest postać, którą do dziś nie wskazano jasno i dokładnie. Jednak, co ciekawe uliczka nie nosiła takiego patrona od razu po wojnie – według dokumentów z drugiej połowy lat czterdziestych Tadeusza Milewskiego nazywała się Zaułek. Może dlatego, że do dziś jest to dość „zaułkowa” ulica, wciśnięta pod las, bez wyjazdu. Zmiany nazewnictwa ulic w „świeżo” polskim Szczecnie zachodziły jeszcze w latach 1946-1950. I jedna z takich zmian dotyczyła ulicy Milewskiego, która pierwotnie znajdowała się w innej części miasta. Do 1952 roku ulica Milewskiego znajdowała się w innym miejscu – aktualnie to ulica Aleksandra Fredry. Według wzmianki prasowej z 26 października 1952 roku dawnym Milewskim, który miał swoją ulicę na Pogodnie był działacz spółdzielczości przedwrześniowej. Czy istniały dwie ulice Milewskiego w Szczecinie, skoro według map z drugiej połowy lat czterdziestych ulica Tadeusza Milewskiego już istniała pod Laskiem Arkońskim

 

Wirtualna karma

Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska
50 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.

Na serwer

Koszty, licencje... 💝
100 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Dobry wybór

Zdecyduję samemu

Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!
Dowolnie Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł

🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem

Patronem raczej nie był żołnierz Powstania Warszawskiego (ps. Ćwik, zmarły 5 sierpnia 1944 roku), gdy w tamtych czasach członkowie Szarych Szeregów oraz AK byli na „cenzurowanym” – chociaż ta droga patrona jest prawdopodobna. Również mało możliwe, żeby patronem był polski językoznawca, jaki zostałby wtedy uhonorowany jeszcze za życia. We wzmiance mówi się, że Milewski (dawny patron ulicy Fredry) „zacierał przeciwności klasowe w społeczeństwie polskim”. Mało prawdopodobne, by chodziło tu o Tadeusza Teofila Milewskiego, jako porucznika i lekarza służącego w Wojsku Polskim. Ten w 1940 roku został zamordowany przez NKWD – raczej dużej szansy nie ma, by kilka lat po swojej śmierci w „komunistycznej” Polsce został uhonorowany ulicą.

Ciekawostkę znajdujemy w prasie lat pięćdziesiątych – Kurier Szczeciński z 1951 roku donosi, że mieszkańcy okolic Lasku Arkońskiego muszą piechotą dochodzić do Warszewa Osowa, czekając na spełnienie obietnic MZK o wydzieleniu autobusów. Pasażerowie tramwaju linii 3, który swój tor końcowy miał przed aktualną pętlą musieli do Osowa iść pod górkę uliczką Wojciechowskiego, a prasa podawała, że nowe elektryczne oświetlenie włączało się… za dnia. Było to powodem błędnego działania automatu. Ton artykułu wskazuje („wreszcie wziąć za naprawę”), że awaria ta trwała dłuższy czas. Do tego dowiadujemy się, że okolica – ulice MilewskiegoBorysaZdrojowa i inne posiadały… latarnie gazowe! Te prawdopodobnie były zniszczone lub zaniedbane, bo artykuł wspomina o konieczności wymienienia w nich koszulek i szkieł.

Heinz Paul Kuno Franz Doering

Budowniczym dużego domu, który powstał około 1937-1938 roku był kupiec i rolnik Heinz Paul Kuno Franz Doering. Urodził się 22 marca 1904 roku w Poznaniu, a w wieku 30 lat urodził się z kobietą, która była albo rozwódką albo młodą wdową – była nią Anneliese Emma Schwarzwäller z domu Pezenburg. W akcie ślubu widnieje określenie „witwe” (wdowa). Jego życiorys potwierdza miejsce zamieszkania jego żony, które ma podane w księgach adresowych. Pan Heinz i pani Anneliese wzięli ślub 30 czerwca 1934 roku, kiedy wychodząca ponownie za mąż kobieta żyła pod dawną Brombergerstraße 6a. Dzisiaj to ulica Lelewela. Możemy nieco więcej napisać o pani Anneliese – nie była wiele starsza od swojego męża, czyli była dość młodą kobietą, ale i tak starszą od niego lekko ponad 4 lata. Co ciekawe nie było to nic niezwykłego – sąsiad parę numerów dalej też ożenił się z kilka lat starszą kobietą. Pani Anneliese urodziła się w Boże Narodzenie, 25 grudnia 1899 roku we wsi Tengutten Kreis Allenstein, dziś to wieś Tęguty pod Olsztynem. Dlaczego była młodą wdową? Tego nie udało mi się ustalić. Przed przeprowadzką kupiec Heinz Doering występuje w księgach pod adresem Dürerweg 3, dziś to ulica Waryńskiego. Tutaj kolejna ciekawostka – z tej ulicy przeniósł się również sąsiad pana Heinza, pan Paul Otto, żyjący głębiej uliczki Milewskiego.

Z notatki na akcie ślubu pana Heinza i pani Anneliese wynika, że ta zmarła 25 listopada 1967 roku w Hamburgu. Tam również znajdziemy ślad po jej mężu, a rodzina mogła żyć pod tamtejszą Moorweidenstraße 7 – to istniejąca do dziś przedwojenna kamienica. Z ksiąg adresowych możemy podejrzewać, że Heinz przeżył panią Anneliese o około 10 lat. Prócz państwa Doering dom zamieszkiwała też na pierwszym piętrze wdowa Else Titschack. Niestety o niej nie mam żadnych informacji. Na koniec można jeszcze dodać jedną ciekawostkę – podwójny garaż znajdujący się przed domem jest przedwojenny, widzimy go na zdjęciach lotniczych wykonanych w 1943 roku. Sądząc po cieniu przy garażu pan Heinz akurat zaparkował samochód po drugiej stronie ulicy 🙂

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 2 tygodnie temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin