Jasienica / Jasenitz (Duchow)

Młyn Steffena w Jasienicy / Steffen Mühlenwerke Duchow-Jasenitz 

Masa jest miejsc owianych tajemnicą...

Wokół Szczecina po II Wojnie Światowej przestało przynajmniej kilkanaście wsi, w tym kilka takich, które zamieszkiwało sporo mieszkańców - znajdowały się tam młyny, szkoły, obiekty sanatoryjne. Dziś prawie nie ma po nich śladu. Ale zachowały się stare kartki pocztowe. Gdzie był młyn Steffena?

Nie każde miejsce jest łatwo opisać, znaleźć do niego źródła lub informacje. Dlatego mam małą prośbę – zbieram detale o tym miejscu, budynku oraz jego historii. Jak można je określić nazwą? To dawny Młyn Steffena w Jasienicy, konkretniej w Duchow, a na granicy z Jasienicą. W dawnej nazwie można napisać Steffen Mühlenwerke Duchow-Jasenitz. Taka nazwa padała na plombach oraz w kilku dokumentach. Nie wszystko jestem w stanie wyciągnąć sam. Jeżeli ktoś się ze mną “bił” o tę kartkę na aukcjach w internecie, to przepraszam 😛 W moim wypadku to nie tylko kolekcja, ale i część opracowań, które tworzę. Kadr ukazuje nam pogranicze dawnej Jasienicy i wsi Duchow. Pierwszą z pewnością znacie – to dziś część Polic, jaką mijamy jadąc na TrzebieżDuchow przestało praktycznie istnieć. Niewielkie zagłębienie jakie mijamy mostkiem, łukiem, przy kościele w Jasienicy to obszar po młynie.

Dawna rzeczka Gunica (Aalbach) spływała do basenu, jaki przedzielał most – właśnie w miejscu, gdzie dziś mamy łuk przed kościołem. Okolice Jasienickiej, Morskiej i Dworcowej – tam gdzie mamy jedną kamienicę po lewej stronie przed Jasienicą – to właśnie okolice dawnego Duchow. Była to nieco większa wieś niż może się wydawać, mająca kilkupiętrowe kamienice. Punktem charakterystycznym był uwieczniony młyn Steffena, a po prawej stronie willa. Pod nią znajduje się staw dla ptactwa, kaczek i łabędzi z niewielkim domkiem nawodnym, jaki widać na innej pocztówce. Według zachowanych dawnych plomb i jednego dokumentu młyn prowadził Paul Steffen, a także jego pozostała rodzina. Zachował się dokument z 1877 roku wskazujący na konflikt między “fiskusem”, a Paulem Steffenem z Duchow pod Jasenitz (Jasienicą). Wiadomo, że musiał władać młynem kolejne dekady – w 1918 roku zjawia się w dawnej prasie, poszukując ogrodnika do pracy. Kiedy zmarł? Niestety nie wiem, ale jego syn (Paul Steffen Junior) jest wymieniany później. Również Paul Steffen jest wymieniany w 1914 roku jako królewski radca, lub to już jego syn. Prócz niego pojawia się kapitan i kupiec Werner Steffen. Według ksiąg właścicielskich działał tam młyn wodny słodowy oraz tartak.

Znane z baz genealogicznych są kolejne wątki: Gustav Hermann Steffen, urodzony w 1854 roku w Lychen w Brandenburgii miał żyć krótko w Jasienicy, gdzie 16 września 1881 roku wg baz genealogicznych urodziła się jego córka Elisabeth Steffen. Inny wątek jest w księgach z nazwiskami z okresu I Wojny Światowej – na SMS Yorck miał zginąć Houwald Steffen, kapitänleutnant, 4 listopada 1914 roku, który pochodził z Duchow / Pommern. Miał się urodzić 7 kwietnia 1886 roku, również w Duchow. Tu trzeba zaznaczyć, że nie była to jedyna wieś o takiej nazwie na Pomorzu. Według innych źródeł Houwald Steffen miał służyć na takich jednostkach jak Kioutschou, Pfeil, Posen, Lehrer i ostatecznie na York / Yorck. Ślad kolejny to marka określana jako Steffen & Manthe, Duchow bei Jasenitz. Najwcześniejsze źródło o młynie i postaci Paula mam z 1855 roku, gdzie występuje w dokumentach. Luźne poszukiwania znajdują też drobny ślad w Szczecinie, chociaż niepewny i nie jest potwierdzony – w 1943 roku w Szczecinie żyła wdowa po kapitanie, pani Martha Steffen. Z drugiej nazwisko było tak popularne, że to najprawdopodobniej ślepy trop. Z informacji z dawnej prasy dowiadujemy się, że pan Paul Steffen odpoczywał często w Świnoujściu – praktycznie co roku od 1914 do około 1923. W 1926 roku pojawia się już z “hausdame”. Można podejrzewać, że chodzi tu bardziej o juniora, niż seniora. W 1932 roku pojawia się ponownie, z żoną, ale już określany nie jest jako radca tylko mühlenbesitzer, czyli właściciel młyna.

Paul Steffen, właściciel młyna w Duchow i wzmianki z prasy

Z dawnych publikacji (Handbuch der Pommerschen Landwirtschaft) dowiadujemy się, że w pierwszej połowie lat dwudziestych Paul Steffen został też wybrany na zastępcę decyzją ministra handlu w szczecińskiej giełdzie. Jako właściciel młyna 18 maja 1911 roku wraz z radcą handlowym Spitto otrzymali medal i dyplom z urzędu ubezpieczeń w Berlinie za 25 lat pracy w dziedzinie ubezpieczeń dla pracowników. W 1906 roku Paul Steffen z Duchow przeprowadzał spotkanie VI sekcji branżowego stowarzyszenia młynarstwa w Szczecinie, podobne spotkanie miało miejsce w 1908 roku. Więcej detali pojawia się z wydarzenia w 1900 roku, kiedy Paul Steffen jako przewodniczący sekcji stowarzyszenia omawiał kwestie wypadków przy pracy w szczecińskim Konzerthaus, gdzie podano że wśród reprezentowanych firm doszło do 120 wypadków, w stosunku do 124 w 1899 roku. Również w 1900 roku pan Paul Steffen otrzymał ponowny wybór na delegata stowarzyszenia. Wzmianki prasowe pozwalają nam sugerować, że Paul Steffen Senior żył minimum od okresu I Wojny Światowej – w prasie z 1918 roku podaje się datki społeczne, wśród nich 5000 marek przekazał kommerzienrat Paul Steffen z Duchow, a także kupiec Paul Steffen Junior z Duchow przekazał 1000 marek.

W trakcie II Wojny Światowej młyn i jego okolica została trafiona w trakcie nalotu na pobliskie zakłady produkcji benzyny syntetycznej, według zachowanych informacji i fotografii budynek młyna spłonął. Dziś o jego lokalizacji informuje tablica oraz w pobliżu miejsca, gdzie stał młyn powstała jego miniaturka. O ile dobrze kojarzę autorem był Czesław Piekarski znany z innych podobnych tworów. Nad rzeką stoi też makieta “w ruinie”, w miejscu zwałowiska pozostałości i płyt.

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 11 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej lub dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć “Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin