Dla niektórych mieszkańców Szczecina odcinek od Przęsocina do polickiego Mścięcina to długa prosta, wokół której NA PEWNO (!) nic nie ma ciekawego. To błędne myślenie, bo jadąc tą drogą po stronie wschodniej znajdziemy pozostałości po Mückenmühle (Młyn Komarzy), który może mieć nawet kilka stuleci na karku! Gdzie był? Co po nim pozostało?
W moim skromnym dreptaniu po okolicach Szczecina jest trochę “białych plam”, o których nie mam dużo informacji i muszę poprosić o wsparcie. Dziś jedno z takich miejsc – niestety – nie istnieje w takiej formie w jakiej było w czasach świetności. Moim celem był dawny Mückenmühle, w polskim tłumaczeniu Młyn Komarzy. Jest to ciekawe miejsce na spacer – zaliczyć po drodze możemy kilka innych lokalizacji, warto skorzystać z mapy znajdującej się na dole – ikonki symbolizują inne opisane miejsca w okolicy, wystarczy je kliknąć, by pojawił się post na dany temat. Zacznijmy od tego, jak dotrzeć na dawny Mückenmühle i gdzie się znajdował. Jeżeli narysujemy trójkąt od dzisiejszego Mścięcina, po Skolwin oraz Przęsocin interesujący nas Komarzy Młyn znajdzie się w środku – dokładnie między ulicą Łużycką w szczecińskim Skolwinie, a ulicą Przęsocińską w kierunku Mścięcina. Najbardziej optymalnym początkiem spaceru będzie parking na ulicy Pancernej pod lasem, zaliczenie po drodze głazu pamiątkowego Adolfa Schwiegera (patrz kafelek poniżej z innymi postami okolicy), a następnie spacer w kierunku zachodnim.
DZIĘKUJEMY!
Początki Mückenmühle, kiedy się pojawiał w zapiskach?
Nie mając pełni informacji o najwcześniejszych wzmiankach proszę w tym miejscu o wsparcie osób, które mogą mieć więcej informacji – z miłą chęcią podziękuję w podsumowaniu. Na mapach szwedzkich na granicy obszarów pojawia się lokalizacja nad jednym ze strumieni – nie mam jednak potwierdzenia, czy jest to opisywany młyn. Można to podejrzewać. W opracowaniu z 1866 roku mowa, że w Neuendorf (Przęsocin) znajdował się jeden młyn, wzmiankowany w 1628 roku. Pewne jest, że musiał istnieć w 1701 roku, gdy na bazie umowy z 6 lipca 1701 roku został sprzedany w dzierżawę za roczną opłatę zaledwie 15 talarów. Potwierdzenie istnienia Mückenmuhle znajdziemy też w 1733 roku, następnie w 1779 roku, a jedną ze wzmianek o istniejącym w dawnym Kreis Randow, w obszarze Szczecina, pod Scholwin (Skolwin) młynie o takiej nazwie znajdziemy w opracowaniu lokalizacji z 1799 roku. Według wypisów z tego okresu młyn należał do Skolwina. W połowie XIX wieku należy do Neuendorf (Przęsocin), a w okolicach 1822 roku miało zamieszkiwać młyn 5 “dusz”.
Właściciele i działalność Komarzego Młyna, dawnego Mückenmühle
W dawnych księgach do schyłku XIX wieku Młyn Komarzy występuje jako typowy młyn wodny, prawdopodobnie w połowie XIX wieku zmieniając swoją działalność w kawiarnię z ogrodem. Podejrzewa się też, że mógł wcześniej nosić nazwę Muggesmühle lub Müggemühle. Warto zauważyć, że według dawnych map Mückenmühle leżąc w zagłębieniu wąwozu i nad niewielkim jeziorkiem stworzonym dzięki tamie był otoczony od wschodu łysymi pagórkami. W stosunku do końca XIX wieku las “wyszedł” z okolic Młyna Komarzego na odległość niemal kilometra w kierunku Skolwina!
Przykładem jest znajdujący się w kafelku poniżej kamień Adolfa Schwiegera, postawiony w 1928 roku, ówcześnie znajdujący się na skraju nowego lasku. Dziś też jest “pożarty” w głąb. Zabudowania młyna zmieniały się – według map z XIX wieku były to dwa budynki, według map z początku lat trzydziestych dodatkowe budynki powstały po wschodniej części ścieżki. Tutaj kolejna ciekawostka przyrodnicza – zachodnia część młyna była łysa niemal do samej drogi łączącej Mścięcino i Przęsocin. Teren ten zarósł po wojnie.
By wyobrazić sobie gdzie konkretnie stał budynek Mückenmühle musimy stanąć na mostku i spojrzeć w kierunku Skolwina (wschód). Wtedy główne zabudowania będziemy mieć przed sobą za ścieżką oraz uwieczniony na załączonych pocztówkach budynek po lewej stronie. Na późniejszych (lata dwudzieste i trzydzieste) lokalizacja nosi dodatek do nazwy – “Waldwirtshaus Mückenmühle“, co przetłumaczyć możemy na “Karczma Leśna Młyn Komarzy”.
Według zachowanych kart pocztowych jednym z późnych właścicieli był Robert Steinberg w 1941 roku, tuż po nim w ostatniej księdze adresowej pojawia się pani Wanda Steinberg, jako możliwie ostatnia właścicielka Mückenmühle.
Ciekawostka z dawnej prasy o Mückenmühle
Jak donosiła prasa z 18 czerwca 1910 roku nowo wybudowany most przy Kurzym Młynie został uszkodzony przez silne opady deszczu, mimo tego że otwarto go zaledwie dzień wcześniej – tutaj nowinka pojawia się zaznaczeniem, że chodzi o 15 czerwca 1910 roku. Według informacji prasowej pola uprawne (zbożowe i ziemniaczane) na Skolwinie miały zostać zamulone, a plony całkowicie zniszczone.
W trakcie potężnej burzy dom stodoła i stajnie właściciela gospodarstwa w Neuendorf (Przęsocin) zostały spalone przez uderzenie pioruna. Poszkodowanym był Johannes Zienow. Jako ciekawostkę historyczno-poszukiwawczą można dopisać, że w 1910 roku na dawnym Stolzenhagen-Kratzwieck (Stołczyn–Kraśnica) mieszkała cała duża rodzina pracowników o nazwisku Zienow, przy dawnej ulicy Steinstraße (Nad Odrą).
Krótka wzmianka prasowa pozwala nam ustalić, kiedy konkretnie powstał most znajdujący się obok lokalizacji Komarzy Młyn – był to rok 1910.
Dzisiaj po młynie pozostał urokliwy mostek, z którego korzystają leśnicy oraz spacerowicze. Niestety nie jest w doskonałym stanie. I faktycznie – Komarzy Młyn – w lato i na wiosnę jest bardzo komarzy, można je łapać tutaj całymi garściami. Prócz tego ciekawie wygląda spory mur od północnej strony wykonany z kamieni. Miejsce to jest świetnym punktem na spacery – okoliczne wąwozy bardzo cieszą oko.
Podróż Blödorna do piekła!
Dziwnie brzmi ten nagłówek końcowy? To tylko tytuł dawnej legendy. Według jednej z publikacji wąwóz, który dochodził do Komarzego Młyna nazywał się “Blödorns Höllenfahrt“. Skąd ta nazwa? Według pani Maronn, znanej powojennej publicystki opisującej okolice Szczecina istniała legenda, która mówiła że człowiek nazwiskiem Blödborn miał kompletnie pijany prowadzić wóz i spaść wraz z załadunkiem i końmi wprost do wąwozu. W jej opisie padają podejrzenia, że wąwóz ten mógł wcześniej mieć nazwę zbliżoną do “diabelskiej”. Tutaj warto dodać, że określenie “teufel” (diabelski) było dawniej bardzo popularne i takie nazwy pojawiały się często. Pani Maronn wspomina też jako mała dziewczynka mieszkająca w okolicy, że od Mückenmühle dzieci bały się chodzić w zimne niedziele. Porównując układ terenu oraz fakt, że dawny Blödorns Höllenfahrt zdaje się być drogą prowadzącą z góry można podejrzewać, że to dziś pozostałość brukowanej drogi – na jednej z moich fotografii powyżej. Tutaj duże podziękowania dla 👤Bartka, dzięki któremu tę fotografię mogę załączyć.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć “Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Poprawka?
Kliknij i daj znać!
Ostatnia aktualizacja 2 lata temu
Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook “Szczecin Znany i Historyczny” klikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!
Post na FB
Skomentuj na Facebooku lub podziel się postem ze znajomymi!