Z ciekawym elementem historycznym. Dawny Mückenmühle (Młyn Komarzy) w trójkącie Mścięcino - Przęsocin - Skolwin ma obok swojej lokalizacji ciekawą pozostałość. Stoi tam kamień młyński, jeden z bardzo nielicznych takich elementów wokół Szczecina. Do tego sam młyn ma rodowód średniowieczny. Niestety, dziś pozostał po nim tylko kamień, mostek oraz sterta cegieł.
Kliknij i rozwiń spis treści
W moim skromnym dreptaniu po okolicach Szczecina jest trochę „białych plam”, o których nie mam dużo informacji i muszę poprosić o wsparcie. Dziś jedno z takich miejsc – niestety – nie istnieje w takiej formie w jakiej było w czasach świetności. Moim celem był dawny Mückenmühle, w polskim tłumaczeniu Młyn Komarzy. Jest to ciekawe miejsce na spacer – zaliczyć po drodze możemy kilka innych lokalizacji, warto skorzystać z mapy znajdującej się na dole – ikonki symbolizują inne opisane miejsca w okolicy, wystarczy je kliknąć, by pojawił się post na dany temat. Zacznijmy od tego, jak dotrzeć na dawny Mückenmühle i gdzie się znajdował. Jeżeli narysujemy trójkąt od dzisiejszego Mścięcina, po Skolwin oraz Przęsocin interesujący nas Komarzy Młyn znajdzie się w środku – dokładnie między ulicą Łużycką w szczecińskim Skolwinie, a ulicą Przęsocińską w kierunku Mścięcina. Najbardziej optymalnym początkiem spaceru będzie parking na ulicy Pancernej pod lasem, zaliczenie po drodze głazu pamiątkowego Adolfa Schwiegera (patrz kafelek poniżej z innymi postami okolicy), a następnie spacer w kierunku zachodnim.
Początki Mückenmühle, kiedy się pojawiał w zapiskach?
Nie mając pełni informacji o najwcześniejszych wzmiankach proszę w tym miejscu o wsparcie osób, które mogą mieć więcej informacji – z miłą chęcią podziękuję w podsumowaniu. Rodowód młyna jest średniowieczny. Na mapach szwedzkich na granicy obszarów pojawia się lokalizacja nad jednym ze strumieni – nie mam jednak potwierdzenia, czy jest to opisywany młyn. Można to podejrzewać. W opracowaniu z 1866 roku mowa, że w Neuendorf (Przęsocin) znajdował się jeden młyn, wzmiankowany w 1628 roku. Pewne jest, że musiał istnieć w 1701 roku, gdy na bazie umowy z 6 lipca 1701 roku został sprzedany w dzierżawę za roczną opłatę zaledwie 15 talarów. Potwierdzenie istnienia Mückenmuhle znajdziemy też w 1733 roku, następnie w 1779 roku, a jedną ze wzmianek o istniejącym w dawnym Kreis Randow, w obszarze Szczecina, pod Scholwin (Skolwin) młynie o takiej nazwie znajdziemy w opracowaniu lokalizacji z 1799 roku. Według wypisów z tego okresu młyn należał do Skolwina. W połowie XIX wieku należy do Neuendorf (Przęsocin), a w okolicach 1822 roku miało zamieszkiwać młyn 5 „dusz”, a liczba ta nie zmieniła się od spisu z 1817 roku. Liczba mieszkańców rośnie do 9 według spisu z 1849 roku. Kolejne spisy – z 1895 roku wskazują spadek do 7 osób.
Właściciele i działalność Komarzego Młyna, dawnego Mückenmühle
W dawnych księgach do schyłku XIX wieku Młyn Komarzy występuje jako typowy młyn wodny, prawdopodobnie w połowie XIX wieku zmieniając swoją działalność w kawiarnię z ogrodem. Podejrzewa się też, że mógł wcześniej nosić nazwę Muggesmühle lub Müggemühle. Warto zauważyć, że według dawnych map Mückenmühle leżąc w zagłębieniu wąwozu i nad niewielkim jeziorkiem stworzonym dzięki tamie był otoczony od wschodu łysymi pagórkami. W stosunku do końca XIX wieku las „wyszedł” z okolic Młyna Komarzego na odległość niemal kilometra w kierunku Skolwina!
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Przykładem jest znajdujący się w kafelku poniżej kamień Adolfa Schwiegera, postawiony w 1928 roku, ówcześnie znajdujący się na skraju nowego lasku. Dziś też jest „pożarty” w głąb. Zabudowania młyna zmieniały się – według map z XIX wieku były to dwa budynki, według map z początku lat trzydziestych dodatkowe budynki powstały po wschodniej części ścieżki. Tutaj kolejna ciekawostka przyrodnicza – zachodnia część młyna była łysa niemal do samej drogi łączącej Mścięcino i Przęsocin. Teren ten zarósł po wojnie.
By wyobrazić sobie gdzie konkretnie stał budynek Mückenmühle musimy stanąć na mostku i spojrzeć w kierunku Skolwina (wschód). Wtedy główne zabudowania będziemy mieć przed sobą za ścieżką oraz uwieczniony na załączonych pocztówkach budynek po lewej stronie. Na późniejszych (lata dwudzieste i trzydzieste) lokalizacja nosi dodatek do nazwy – „Waldwirtshaus Mückenmühle„, co przetłumaczyć możemy na „Karczma Leśna Młyn Komarzy”. Według zachowanych kart pocztowych jednym z późnych właścicieli był Robert Adolf Steinberg w 1941 roku, tuż po nim w ostatniej księdze adresowej pojawia się pani Wanda Steinberg, jako możliwie ostatnia właścicielka Mückenmühle.
Robert Adolf Steinberg i Wanda Steinberg
Mamy o nich więcej detali. Pan Robert urodził się 24 września 1873 roku w dawnym Kreis Kolmar (powiat niedaleko Poznania), a jego ojcem był rolnik Ludwig Steingerg, matką zaś Friederike Steinberg z domu Kootz. Rodzice żyli do śmierci w miejscowości rodzinnej – Aschenforth Kreis Kolmar, dziś wsi Popielno na wschód od Poznania. Pani Wanda z domu Prechel była jego żoną, a ślub wzięli 12 sierpnia 1896 roku. Pan Robert Adolf Steinberg zmarł w trakcie wojny i to powód dlaczego właścicielką Mückenmühle (Komarzy Młyn) zostaje pani Wanda – odszedł 7 maja 1940 roku o 21:45 w szpitalu w Golęcinie. Wiemy, że młyna nie posiadał od dawna – 28 sierpnia 1903 roku rodzi się jego córka Charlotte Margarete Küthe Steinberg, w dzisiejszym mieście Chodzież. Miał jeszcze jedną znaną historii córkę – Else Sophie Steinberg urodziła się również w Chodzieży, 19 stycznia 1900 roku. Pani Else udała się z ojcem do Szczecina, gdzie 20 kwietnia 1922 roku jej mężem zostaje urodzony w 1891 roku Erich Hohn. W momencie zawarcia małżeństwa pani Else mieszkała z rodzicami w Komarzym Młynie, a pan Erich w Skolwinie.
Na tej stronie nie ma reklam, treści sponsorowanych, płatnych ani irytujących okien. Wysokiej jakości zdjęcia, grafiki, serwer, domenę i licencje utrzymujemy wyłącznie z Waszych wpłat.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Ciekawostka z dawnej prasy o Mückenmühle
Jak donosiła prasa z 18 czerwca 1910 roku nowo wybudowany most przy Kurzym Młynie został uszkodzony przez silne opady deszczu, mimo tego że otwarto go zaledwie dzień wcześniej – tutaj nowinka pojawia się zaznaczeniem, że chodzi o 15 czerwca 1910 roku. Według informacji prasowej pola uprawne (zbożowe i ziemniaczane) na Skolwinie miały zostać zamulone, a plony całkowicie zniszczone. W trakcie potężnej burzy dom stodoła i stajnie właściciela gospodarstwa w Neuendorf (Przęsocin) zostały spalone przez uderzenie pioruna. Poszkodowanym był Johannes Zienow. Jako ciekawostkę historyczno-poszukiwawczą można dopisać, że w 1910 roku na dawnym Stolzenhagen-Kratzwieck (Stołczyn–Kraśnica) mieszkała cała duża rodzina pracowników o nazwisku Zienow, przy dawnej ulicy Steinstraße (Nad Odrą).
Krótka wzmianka prasowa pozwala nam ustalić, kiedy konkretnie powstał most znajdujący się obok lokalizacji Komarzy Młyn – był to rok 1910. Dzisiaj po młynie pozostał urokliwy mostek, z którego korzystają leśnicy oraz spacerowicze. Niestety nie jest w doskonałym stanie. I faktycznie – Komarzy Młyn – w lato i na wiosnę jest bardzo komarzy, można je łapać tutaj całymi garściami. Prócz tego ciekawie wygląda spory mur od północnej strony wykonany z kamieni. Miejsce to jest świetnym punktem na spacery – okoliczne wąwozy bardzo cieszą oko. W roku 1923 w Komarzym Młynie odbyło się spotkanie i przemówienia młodzieżówki imienia Bismarcka, a przewodniczącym był pan o nazwisku Dankwerth z Brunszwiku.
Podziel się historią!
Historia tego miejsca może być powiększona dzięki Tobie oraz innym czytelnikom. Jeżeli posiadasz dodatkowe fotografie, źródłowe informacje lub szczegóły możesz skorzystać z formularza kontaktowego.
Kliknij tu i podziel się historią, by przesłać swoje wątki do tego opracowania! 🙂
Podróż Blödorna do piekła!
Dziwnie brzmi ten nagłówek końcowy? To tylko tytuł dawnej legendy. Według jednej z publikacji wąwóz, który dochodził do Komarzego Młyna nazywał się „Blödorns Höllenfahrt„. Skąd ta nazwa? Według pani Maronn, znanej powojennej publicystki opisującej okolice Szczecina istniała legenda, która mówiła że człowiek nazwiskiem Blödborn miał kompletnie pijany prowadzić wóz i spaść wraz z załadunkiem i końmi wprost do wąwozu. W jej opisie padają podejrzenia, że wąwóz ten mógł wcześniej mieć nazwę zbliżoną do „diabelskiej”.
Tutaj warto dodać, że określenie „teufel” (diabelski) było dawniej bardzo popularne i takie nazwy pojawiały się często. Pani Maronn wspomina też jako mała dziewczynka mieszkająca w okolicy, że od Mückenmühle dzieci bały się chodzić w zimne niedziele. Porównując układ terenu oraz fakt, że dawny Blödorns Höllenfahrt zdaje się być drogą prowadzącą z góry można podejrzewać, że to dziś pozostałość brukowanej drogi – na jednej z moich fotografii powyżej. Tutaj duże podziękowania dla 👤Bartka, dzięki któremu tę fotografię mogę załączyć.
“Fakt faktem” zjazd z północnej strony w kierunku Młyna Komarzego (Mückenmühle) jest stromy oraz nagle zamienia się w łuk w kierunku wschodu. Najprostsza droga do młyna od uczęszczanej drogi wiedzie od stacji pomp przy drodze Przęsocin–Police.
Kamień młyński
Pisząc ten post na początku 2023 roku zgłosiłem leśnikom, by kamień młyński (patrz galeria) został zabrany i zabezpieczony lub ustawiony w zabezpieczonym miejscu. Jest to jedna z bardzo nielicznych młyńskich pozostałości w pobliżu Szczecina – kamień ten ma wyraźne rowki oraz środek, który pierwotnie zamontowany był na drewnianym pniu lub belce. Obracając się mielił ziarno, a mąka wylatywała przez wydrążone rowki. Niestety na przestrzeni lat kamień ten pękł – nie ma pewności, czy pracował w młynie, za czasów istniejącej tam restauracji, czy był jedynie ozdobą na zewnątrz lub wewnątrz budynku. Ważne, że przetrwał.
Do 2023 roku leżał w zaroślach po północnej stronie młyna i robił za ławkę dla ludzi rozpalających w pobliżu ognisko. W połowie 2023 roku między innymi po mojej interwencji kamień został zabrany przez służby leśne i kolegę – Jan Saladra już ma sukcesy, w postaci wsparcia w odnalezieniu kamienia Schwiegera, o nim w bloczku z dodatkowym postem. O zniknięciu kamienia informowali mieszkańcy, ale szczęśliwie nie został “skradziony” 😉
Pod koniec 2024 roku kamień młyński z Mückenmühle (Komarzy Młyn) został zabezpieczony, oczyszczony oraz zamontowany w drewnianej ramie z tablicami informacyjnymi, na południowym brzegu strumienia, przed dawnym wejściem na mostek. Dobrze, że tak się stało i dobrze, że kamień wrócił na swoje miejsce – jest świadkiem tego, że poza przedwojenną restauracją w tym miejscu istniał też młyn. Historię okolic warto znać – można ją poczytać również na dwustronnej tablice obok zachowanego elementu o charakterze zabytkowym.
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 2 miesiące temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. Pole komentarzy znajdziesz niżej.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć “Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.