Pomorska / Stargarderstraße

Nieistniejąca willa doktora Damrow, przy Pomorskiej w Dąbiu 

Dąbie ma masę sekretów!

O wielu z nich nikt nigdy nie pisał. O kamienicach, jakie stały w miejscach, gdzie dziś są zarośla, drzewa i chaszcze. Albo o kawiarniach, po których pozostała JEDNA znana pocztówka. Dziś zajrzymy do budynku, którego lokalizacja oznaczana jest w tkance historycznej Szczecina, ale głównie z uwagi na kilka znanych z tego miejsca pocztówek. Niewiele mówi się o tym, do kogo budynek należał, kto w nim żył i jakie były jego losy. Zróbmy "poof!".

Kliknij i rozwiń spis treści

Wiele miejsc na Prawobrzeżu pozostało nam już tylko na pocztówkach. Rozbiórki? Niekoniecznie. Czasami po prostu “urok” II Wojny Światowej – ta przetoczyła się przez Dąbie i okolice jak walec po plażowych zamkach z piasku. Nie po wszystkich budynkach, których dziś nie ma, bo i czasy powojenne to również okres braku zasiedleń niektórych starych obiektów. Niewielu mieszkańców wie, jak bardzo rozbudowane było “stare” Dąbie poza swoje dawne forteczne granice – kamienice stały przy Pomorskiej, przy Newtona, w miejscach gdzie dziś są drzewa i parki. Z drugiej strony niewielu wie, jak wyglądała północna i południowa strona dzisiejszej Struga. Ot ciekawostka – łąki i pola uprawne. Pustka.

Dzisiaj zajrzymy do nieistniejącej willi, która stała tuż obok rzeczki Płoni, na rogu z mostem nad dzisiejszą ulicą Pomorską, a dawną Stargarderstraße. Aktualnie (2024) teren po willi i jej dużym ogrodzie zajmują działki, a kiedyś można było tu wpaść zapytać doktora o radę. No… Naruszając jego prywatność, bo był to jego dom, ale zawsze 😉 W ciągu ostatnich 12 lat teren ten nieco się uporządkował, bo w 2011 roku obszar po willi stanowiły zarośla oraz dzikie samosiejki. W 2024 roku jest tu altanka i ogród. Warto zobaczyć jak się zmieniał – po 2011 roku teren ogrodzono, powstała niezbyt urodziwa altana, ale zasadzony żywopłot dziś jest już w pełni, a altanka z ogrodem “asymiluje” się coraz mocniej z okoliczną gęstą zielenią.

W poszukiwaniach losów dawnej willi, jej mieszkańców oraz detali o jej historii musimy pamiętać, że w księdze z 1929 roku znajdujemy zmianę numeracji. Willa pod dawną Stargarderstraße 62 zmieni numer na Stargarderstraße 156. By udać się w miejsce, gdzie stała musimy stanąć na chodniku mostku nad Płonią, w kierunku do centrum Dąbia – willa stałaby nad brzegiem, za mostkiem, po prawej stronie (patrz galeria). Z ksiąg wynika, że posiadaczem willi przez większość czasu był Arthur, syn Karla. Karl zaś występuje chwilkę pod innym adresem. Detale o nich poniżej. Kiedy powstał budynek? Według dodatkowych dwóch pocztówek na Fotopolsce – mógł to być rok przynajmniej 1905. Może być to dość trafny cel, gdy miejsce zamieszkania Arthura w 1903 roku według aktu urodzin jego córki to Langestraße (Emilii Gierczak), zaś w 1900 roku to Stargarderstraße 6

Doktor Arthur Damrow

Główną postacią za willą był doktor medycyny, lekarz i radca Arthur Damrow. Konkretniej był to Arthur Christlieb Damrow urodzony 8 września 1868 roku w dawnym Dramburg, dziś to Drawsko Pomorskie. Jego żoną 2 maja 1898 roku została urodzona w Altdamm (Dąbie) pani Hedwig Marie Damrow z domu Fibelkorn. To nazwisko w Dąbiu powinno coś “dzwonić”, więc za ciekawostkę można podać, że ojcem Marie był Otto Fibelkorn.

Wirtualna karma

Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska
50 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.

Na serwer

Koszty, licencje... 💝
100 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Dobry wybór

Zdecyduję samemu

Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!
Dowolnie Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł

 Jeżeli ktoś interesuje się historią Dąbia i obiektami w tej części Szczecina, to… tak… chodzi o tego Otto, czyli zarządcy młynów. Urocze jest to, że pani Marie Damrow z domu Fibelkorn żyła niedaleko od ówcześnie ścieżki o nazwie Fibelkorn’sches Weg, która też znana jest jako Weg zur Blaurockmühle, czyli niedaleko od dzisiejszej ulicy Młyńskiej. Ojcem głównej postaci postu – doktora Damrow – był Karl August Damrow, a matką Marie Damrow z domu Kaeding / Käding. Arthur zmarł w Dąbiu 13 lutego 1933 roku.

Wynika z dokumentów, że w willi żył też krótko jego ojciec – do księgi z kolejnego roku. To jednak weryfikują dokumenty wyjaśniając nam dlaczego panowie znikają nagle. Musiało to być dość smutne dla kobiety żyjącej w domu – najpierw jej zięć, po chwili jej mąż. Ojciec naszej głównej postaci z tego postu – Carl / Karl Damrow – umiera rok przed synem, 21 maja 1932 roku w Dąbiu (Altdamm). Z aktu jego zgonu dowiadujemy się, że Carl umarł mając 88 lat (urodzony około 1844) i był już wdowcem po żonie Marie. Wiemy też, że Carl był konduktorem kolejowym.

Możliwe też, że Carl przyjechał do Dąbia już po śmierci swojej żony, dosłownie na krótko przed śmiercią, w pierwszej połowie lat trzydziestych. Wiemy też, że bohater postu – Arthur Damrow – miał siostrę, była nią Elise Damrow, której mężem został Gustav Both. Niestety pani Elise zmarła dość wcześnie, w wieku 43 lat, 31 marca 1919 roku w szpitalu w Zdunowie. Sam Arthur miał trochę smutnych chwil w życiu. Znane są dwa dokumenty, z których wynika że dwójka dzieci Arthura i Hedwig zmarło po narodzinach. 

Drugą główną postacią, która będzie właścicielką willi będzie oczywiście żona powyższego, Arthura – Hedwig Damrow, którą poznajemy w 1934 roku w księgach adresowych. Z nazwiska Damrow zamieszkuje willę samotnie, ale wynajmuje pokoje innym postaciom, które zmieniają się dynamicznie. Do 1935 roku willę zajmuje z wdową kolejny lekarz – doktor medycyny Erich Bartholomae, ciekawe nazwisko! Prócz niego w Altdamm (Dąbie) żyła też w latach trzydziestych pani Margarete Bartholomae. Po nim chwilę w willi żyje też lekarz okręgowy Werner Krause, do księgi z 1937 roku. Po nim do pani Hedwig Damrow “doprowadzi się” radca w systemie edukacji doktor Georg Schröder. Trzeba przyznać, że wybór osób, które mogły zamieszkać w willi był ciekawy – tylko osoby o dość sporym wykształceniu lub tytule.

W połowie wojny do willi wprowadzają się dwie następne osoby – Walter Berg i nauczycielka Frieda Ehlke. Losy willi są mi nieznane po 1945 roku, jednak można podejrzewać, że mogła zostać zniszczona w trakcie wojny, podobnie jak ogromna część zabudowy Dąbia. Dalsze losy pani Hedwig są nieznane, chociaż pojawia się takie imię i nazwisko po wojnie w zachodnich Niemczech. To oczywiście na nic nie wskazuje – nazwisko to było spotykane, więc i zbieżność powojenna może być przypadkowa.

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 9 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć “Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin