W kategorii u góry - Zapomniane Karty - znaleźć możecie więcej postów o miejscach, które dziś już nie istnieją. Możecie też skorzystać z mapy lokalizacji poniżej - te czerwone punkty to miejsca nieistniejące, zaś zielone to opisy ogólne obszarów.
Kliknij i rozwiń spis treści
Po krótkiej przerwie ponownie czuję nawoływanie z puszczy – potrzebę udania się na nieistniejące miejsca i przybliżenia ich historii mieszkańcom Szczecina oraz okolic. Dzisiejsza wyprawa to dawny folwark Raminshagen, znajdujący się pomiędzy Zalesiem oraz Stolcem, obok mokradeł wokół jeziora Świdwie, dawnego Neuendorfersee. Z jednej strony tereny wokół tej lokalizacji zalesiły się – z dawnego Raminshagen byłoby widać położone lekko wyżej Habichtshorst, o jakim w kafelku poniżej, z drugiej jednak jezioro Świdwie przysycha od przynajmniej 160 lat. Mapy i fotografie lotnicze oraz satelitarne pokazują nam, że jezioro te zmniejsza powoli swoją powierzchnię. Nie ma w tym nic niezwykłego – dzisiejsze łąki między niemieckimi Ahlbeck i Hintersee były setki lat temu dużym jeziorem. To zmiany liczące setki, a nie kilkanaście lat. Co ciekawe, już dawne publikacje sprzed ponad stu lat opisywały proces wysychania jezior na północny zachód od Szczecina zaznaczając, że część to efekt melioracji oraz osuszania bagnisk przez człowieka, a część to cykl naturalny spowodowany naturalnym zarastaniem zbiorników wodnych. Innym skutkiem są… lasy… te wokół Szczecina powiększyły się w ciągu ostatnich 200 lat zajmując dawne łąki, pola uprawne, nieużytki w wyniku większej centralizacji życia ludzi wokół miast. Dawny Raminshagen leżał niegdyś na skraju lasu i do jeziora mieliśmy około 200 metrów. Dziś leży w lesie, podobnie jak zalesiły się nieużywane już pola uprawne. Jezioro na odległości kilkuset metrów zarosło, tracąc swoją powierzchnię na przestrzeni ostatnich 160 lat. Na mapach szwedzkich zaznaczane jest jeszcze jezioro na południu o nazwie Krinz See, które po latach zamieni się w bagnisko.
Dziś pozostałości osady są oddalone od najbliższych zabudowań i bardzo “samotne”. Docierają tam głównie ci, którzy wiedzą że w tym miejscu żyli kiedyś ludzie – tuż za dawnym i również nieistniejącym Seemühle (Rybocin), albo po prostu za wsią o pięknej nazwie Stolec, musimy przejść się ponad półtora kilometra na wschód. Tam znajdziemy pozostałości po dawnym folwarku, które co charakterystyczne dla osad rozebranych jeszcze przed II Wojną Światową – jest w pełni posprzątany. Pobliski nieistniejący Habichtshorst (kafelek niżej) również został opuszczony przed II Wojną Światową i większość pozostałości uprzątnięto już przed przełomowym 1945 rokiem. Folwarku Raminshagen nie znajdziemy też na mapie Wielkiego Miasta Szczecin. Pomiędzy jeziorem Stolsko oraz Zalesiem lokalizacja ta już nie występuje. Wędrując dziś po tych leśnych obszarach aktualna ścieżka może wprowadzać w błąd – to dawna granica folwarku, a nie droga poprzez folwark. Spacerując nią jesteśmy w dużym budynku gospodarczym lub domu zarządcy folwarku, zaś droga poprzez dawny Raminshagen przebiega po wschodniej stronie, lekko w lesie.
Jednym z ciekawszych momentów w moim życiu był fakt, że pracując nad tematem nieistniejącego folwarku Raminshagen trafiłem w 2024 roku na płytę nagrobną kobiety, która tam się urodziła – w trakcie prac z Markiem Łuczakiem na cmentarzu przykościelnym we wsi Stolec, na południowy zachód od folwarku. Jej historia znajduje się poniżej w akapicie poświęconym dawnym mieszkańcom Raminshagen, których udało się ustalić oraz opisać.
Początki i historia Raminshagen (Kreis Randow)
Niemal dokładnie w miejscu opisywanego folwarku na mapach szwedzkich zauważymy lokalizację o nazwie Niensdorff lub precyzyjniej Niendorf (?). Co ciekawe, na mapach szwedzkich pobliskie Neuendorfersee (Świdwie) nosi zupełnie inną nazwę… Znajdziemy tam wyraźne Niendorfsee / Niendorff See / Niendorfer See. Można to ujednolicić do Neuendorf. Tu warto zwrócić uwagę, że taką nazwę nosił też… Przęsocin. Obie nazwy zdają się nie być wspólne i powiązane. Dlaczego? Patrząc na kształt osady na mapie oraz zarysowaną odchodzącą przez folwark drogę można śmiało podejrzewać, że malutki Neuendorf / Niendorf za czasów szwedzkich to późniejsze Raminshagen, zaś nazwa jeziora ewoluowała później w Neuendorfersee. Interesująca jest też chwilowa lokalizacja kilku domów opisanych jako “Neuhaus” – patrz galeria powyżej. W 1779 roku Brüggemann wspomina, że w osadzie znajdowała się oberża oraz dwa domy, zaś dokumentacja z 1817 roku podaje, że w Raminshagen bei Stolzenburg mieszkały 33 osoby, podobnie w 1823 roku. W źródłach podaje się, że zarządcą ziem w XVIII wieku był ród von Ramin, a folwark należał do większej w okolicy wsi Stolzenburg (Stolec). Jednak właściciele ziem wystawiali folwark na dzierżawę okresową. Potwierdzają to dwie wzmianki – pierwsza z 13 lutego 1813 roku, kolejna z września 1818 roku, gdzie von Ramin z Stolzenburg (Stolec) obwieszcza, że można było odpowiednio 10 kwietnia 1813 i 3 listopada 1818 roku stawić się w Stolcu i zaoferować się do roli dzierżawcy folwarku Raminshagen, gdzie według ogłoszenia była dobra ziemia, siano oraz darmowe drewno opalowe. Dzierżawa miała trwać sześć lat, a chętni mogli zgłaszać się do pana nazwiskiem Röfeke w Stolcu. Dzięki rocznikom statystycznym wiemy jak zmieniała się liczba mieszkańców osady. Spis z 1827 roku podaje 33 mieszkańców, z 1847 roku podaje 4 domy i 40 mieszkańców, dwa lata później to dalej 40 osób, w 1882 roku spis podaje 34 osoby. Znane jest nazwisko zarządcy folwarku Raminshagen – Adolph Schulz – z 1884 roku, w imieniu właściciela całego majątku okolicy.
Według map z końca XIX wieku osada mogła składać się z 8 domów oraz budynku zarządcy lub dużego obiektu gospodarczego – ten wykonany był z cegły lub miał ceglane podstawy. Reszta budynków posiadała podstawy z kamieni polnych, których zarysy widać do dzisiaj. Przy łuku drogi od północy znajdowało się też małe jeziorko. Idąc dalej na północ dotarlibyśmy przez las do Poddymina.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
Dawni mieszkańcy Raminshagen (Kreis Randow)
Z racji, że folwark nie prawdopodobnie nie posiadał swojego własnego cmentarza, ludzie którzy zmarli w osadzie najpewniej byli chowani na najbliższym lub związanym z rodziną – tutaj większość osób spoczęłaby albo na cmentarzu w Stolcu (Stolzenburg) albo na cmentarzu w Buku (Böck), bardziej na południe. Tę teorię potwierdza znaleziona przeze mnie w trakcie prac prowadzonych przez Marła Łuczaka płyta na cmentarzu w Stolcu. Zacznijmy od najwcześniejszych czasów znanych w bazach genealogicznych. W okolicach 1775 i 1777 roku podaje się (FamilySearch), że mieszkańcami Raminshagen obok Stolca miał być Carl Friedrich Megow oraz Chistine Zänker, a 12 maja 1801 roku miała urodzić się Eleonore Friedericke Stegmann. Krótko wcześniej urodził się Johann Rissel, w 1873 roku, zmarły 23 lutego 1875 roku w Armenheide (Grzepnica). Jednym z późniejszych mieszkańców folwarku był Ludwig Dinse, urodzony w 1827 roku w Raminshagen bei Stolzenburg w Kreis Randow.
Jego członkiem rodziny mógł być Johann August Wilhelm Diense urodzony w 1785, a zmarły w niemieckim dziś Stalsundzie, 26 października 1820 roku. Tutaj ciekawostka – pojawia się też nazwisko kobiety o łączonym nazwisku Diense-Zander, możliwe że sąsiedzi się pobrali. Kolejną postacią był Theobald Friedrich von Bochl, urodzony 21 maja 1815 roku, a zmarły 16 stycznia 1883 roku. Jego małżonką była Auguste von Bochl urodzona w 1819 roku, z domu von Rantzan. Niestety są też dane dzieci, które zmarły wcześnie – mały Carl Müller miał się urodzić w folwarku w listopadzie 1795 roku, umrzeć 23 lutego 1897 roku. Mężczyzną, który pojawia się z urodzin (w Raminshagen) i ślubu w Stolcu (1804) był Johann Friedrich Rubbert.
Postacią, jaka była wspominana w kwestii nieistniejącej osady Gunice (Günnitz) była Johanne Henriette Rissel, zmarła w 23 kwietnia 1800 roku w folwarku, urodziła się dwa lata wcześniej, około 1798 roku. Małą dziewczynką, która zmarła wcześnie była też Charlotte Heinriette Louise Herzfeld, urodzona w październiku 1808 roku w folwarku, zmarła rok później – 15 kwietnia 1809 roku. Dzieci ówcześnie umierały często, kolejny był urodzony 10 listopada, a zmarły 18 listopada 1803 roku Johann Daniel Friedrich Golz.
Postacią, jaka była wspominana w kwestii nieistniejącej osady Gunice (Günnitz) była kiedyś dziewczynka Johanne Henriette Rissel, zmarła w 23 kwietnia 1800 roku w folwarku, urodziła się dwa lata wcześniej, około 1798 roku.
Małą dziewczynką, która zmarła wcześnie była też Charlotte Heinriette Louise Herzfeld, urodzona w październiku 1808 roku w folwarku, zmarła rok później – 15 kwietnia 1809 roku. Dzieci ówcześnie umierały często, kolejny był urodzony 10 listopada, a zmarły 18 listopada 1803 roku Johann Daniel Friedrich Golz. Inną postacią z folwarku była urodzona około 1775 roku Anna Christina Friedrich, zmarła 6 maja 1821 roku w Lenzen obok niemieckiego Pampow. W negatywnym kontekście poznajemy nazwisko mającego 24 lata 1861 roku mężczyzny – Friedrich Daniel Wilhelm Zander urodzony w Raminshagen miał być poszukiwany i wydano za nim rozkaz aresztowania za niestawienie się do odbycia kary. Poszukiwany był wciąż w 1865 roku, kiedy 13 grudnia ponowiono ogłoszenie.
Wracając do kwestii znalezionej w Stolcu płyty nagrobnej – pani Auguste Dumm z domu Kelpin urodziła się 18 stycznia 1838 roku, a zmarła 23 lutego 1904 roku i pochowana została na cmentarzu przy kościele. W 2024 roku, czyli równo 120 lat po śmierci odnalazłem jej płytę nagrobną. Jej córką była kobieta, jaka zmarła 6 lat później w wieku 43 lat – Anna Henriette Albertine Dumm – 8 listopada 1910 roku. Z aktu zgonu Anny wynika, że rodzina Dumm w połowie XIX wieku mieszkała w Raminshagen. Jej ojcem, a mężem Auguste był Karl Dumm. Ich przeprowadzka do Stolca może świadczyć o wymieraniu folwarku. Płytę nagrobną pani Auguste wykonał kamieniarz o nazwisku Neumuth z niemieckiego dziś Löcknitz.
W folwarku zmarł również 5 kwietnia 1796 roku Christoph Pahl, a w 1819 roku mieszkał tam jego członek rodziny, pan Gottfried Pahl urodzony w nieznanej lokalizacji w 1787 roku. Wiadomo też, że sporą rodziną, która żyła na początku XIX wieku w folwarku była rodzina Korth. Co ciekawe… Rodzina Pahl występuje jako pasażerowie statków, które wypływały z Niemiec (z Hamburga) w kierunku nowego życia w Ameryce. Wśród nich miał być Hermann i Rosalie Pahl, a także państwo Albert, Carl i Louise Staats – obie rodziny były mieszkańcami Raminshagen na Pomorzu.
Dzisiaj teren folwarku to las – widać fundamenty kilku domów lub budynków gospodarczych, jakie w przyziemiu zrobiono z polnych głazów, a wyżej umocowano cegły. Do tego po dużym budynku przy drodze pozostały wielkie kawałki złączonych za pomocą zaprawy cegieł. Folwark zniknął z map jeszcze przed II Wojną Światową… zwyczajnie.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 1 miesiąc temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.