Są miejsca, które zatarły się nawet na mapach po II Wojnie Światowej oraz nie otrzymały swojej nazwy “urzędowej” w 1947 roku, gdy nazwy niemieckie zmieniano na polskie. Na temat opisywanej dziś lokalizacji i dawnego folwarku w polskich opracowaniach są tylko strzępy informacji. Opisując powoli podszczecińskie osady dotarłem też do nieistniejącego Habichtshorst, który leżał na północ od jeziora Świdwie. Wędrując dziś na miejsce musimy trochę „przedreptać”, a po samym folwarku nie zostało wiele – Niemcy byli dokładni w rozbieraniu swoich dawnych osad, chociaż ostał się wysoki kopiec po dawnym piecu do wytwarzania węgla drzewnego. Niestety, śladów po dzikich poszukiwaczach skarbów, których od kilku(nastu) lat pojawia się coraz więcej jest dużo. Szkoda, bo często znaleziony przedmiot traci kontekst znaleziska i bezpowrotnie oderwany jest od historii miejsca, w jakim znalazł się w ziemi.

Wśród źródeł pojawiają się wzmianki mówiące o średniowiecznym pochodzeniu nieistniejącego dziś folwarku i osady Habichtshorst – między innymi w książęcych opisach smolarni w obszarze późniejszego majątku Stolzenburg (Stolec), gdzie wśród nich wymienia się właśnie Habichtshorst. W 1551 roku książę szczeciński Filip I Wołogoski miał potwierdzić przynależności majątków w okolicy – w tym folwark w Habichtshorst pod dzisiejszym Stolcem. Następnie chronologicznie, w Archiwum Państwowym w Szczecinie zachowały się dokumenty (sygnatura 65/6/0/16/1218 i 65/6/0/16/1217) z lat 1611-1617 dotyczące nieuprawnionego wyburzenia domu w dawnej osadzie Habichtshorst. Osadę widzimy również na mapach szwedzkich z końcówki XVII wieku, a także później w XVIII wieku w opracowaniu Brüggemanna, gdzie prócz wzmianki o smolarni jest informacja o istniejącej w osadzie chacie rybackiej. W dawniejszych źródłach z nazwy znika czasami litera “s”, mimo że chodzi o to samo miejsce – Habichthorst. W poszukiwaniach należy uważać na kilka innych miejsc o tej nazwie, między innymi po niemieckiej stronie, na zachód od Gryfina. Majątek folwarku był własnością dzierżawioną, która leżała w obszarze Stolzenburg (Stolec), podzielony był na dwie części: północno wschodnią z siedmioma budynkami, z których 5 stało wokół prostokątnego placu oraz południowo wschodnią złożoną z dwóch budynków.

Dzisiaj z folwarku niewiele zostało, a dotarcie do tego miejsca wymaga od nas albo roweru albo spaceru – od najbliższej publicznej drogi do dawnego Habichtshorst mamy około półtora kilometra. Należy zaznaczyć, że mimo ubitej drogi nie jest to droga publiczna – na zjeździe z asfaltowej trasy na Dobieszczyn znajduje się wyraźny zakaz wjazdu oraz szlaban. W osadzie znajdował się piec do wypalania węgla drzewnego, smolarnia oraz pola uprawne. Dzisiejsze ledwie widoczne pozostałości po Habichtshorst leżą w lesie, który w sekcjach jest wycinany do pozysku drewna, a następnie ponownie obsadzany, cyklicznie. W kwestii zadrzewienia zmniejszyło się od północy dzisiejsze jezioro Świdwie (Neuendorfersee), zarastając lasem w północnej części. W XIX wieku folwark leżał na łąkach, nieco oddalony od najbliższych drzew.

Habichtshorst… a nazwa polska?

Nie było jej. Czy nie nadano jej po wojnie urzędowo, jak wielu innym opustoszałym, a później rozebranym osadom? Nie! Nazwy polskiej dla tej lokalizacji nie było wcale – opustoszała i najprawdopodobniej została rozebrana już przed II Wojną Światową. Lokalizacja nie pojawia się na mapach sprzed konfliktu. Pokazuje to pewną oszczędność surowców i dokładność – inne osady zlikwidowane już przed II Wojną Światową są równie dokładnie uprzątnięte. W przypadku innych osad opuszczonych w końcu II Wojny albo po konflikcie pozostawały całe gruzowiska cegieł. W przypadku Habichtshorst zostało na powierzchni tylko garść, niektóre z nich głęboko pod ściółką i mchem. Prawdopodobnie dużo więcej cegieł pozostawiono na wzgórzu, jakie pozostało po wielkim piecu węglowym. Ten jednak jest bardzo mocno zarośnięty nie tylko mchem i trawą, ale i ostrymi pnączami.