Nowa Jasienica, czyli dawne Neu Jasenitz zachowało się do dziś tylko w niewielkiej części - południowej - czuć jednak "starość" w tym miejscu, drewniany dom, ceglana leśniczówka oraz kilka innych domów, które stoją do dziś w głębi osady.
Dzisiejsza Nowa Jasienica to jedna z najlepszych lokalizacji na wycieczkę rowerową dla osób, które z jednej strony oczekują asfaltowej nawierzchni, ale również lasu i odległości od dużego miasta – do osady prowadzą dwie drogi o takiej nawierzchni, wąskie, ale w dostatecznym stanie. Chociaż… gdy byłem na wyprawie w te miejsce spotkałem rowerzystę, na szosówce, który ostro rzucił panną lekkich obyczajów zawracając w centrum osady. Nie mam bladego pojęcia dlaczego i z jakiego powodu. Może dlatego, że w opisywanej lokalizacji trwa utwardzanie traktu w głąb lasu i przejazd tamtędy rowerem w dniu publikacji jest praktycznie niemożliwy. Jednak, możemy udać się na wycieczkę do Nowej Jasienicy pozostawiając samochód w „starej” Jasienicy, Niekłończycy lub Dębostrowie. Wówczas kierujemy się rowerem w stronę południa – Jasienicy, dalej Turznicy, przez las i do celu, a wracamy północną stroną – przez Drogoradz i Uniemyśl. Możemy oczywiście jechać odwrotnie. Warto dodać, że praktycznie od Polic, obok Zakładów Chemicznych Police, po Jasienicę i dalej do Turznicy możemy jechać ścieżką rowerową, którą niedawno wybudowano.
Zarysy historyczne Neu Jasenitz / Nowa Jasienica
W dawnej dokumentacji możemy znaleźć wzmianki podające, że piec smołowy znajdujący się w Nowej Jasienicy, a także leśniczówka podległa Trzebieży (Ziegenort), obszar był częściowo własnością, a częściowo dzierżawiony na bazie dokumentów z lat 1766 – 1785. Osada w okolicach 1865 roku miała składać się z 5 domów mieszkalnych, 10 budynków gospodarczych oraz miała być zamieszkana przez 38 ludzi w 9 rodzinach. Majątek żywy składał się z 1 konia, 41 sztuk bydła, 5 owiec i 30 świń. By nie zgubić się głęboko w lesie na rozstaju dróg i dzisiejszej „podkowie” z dróg asfaltowych stały też dwa drogowskazy widoczne na powyższej mapie. Prawie cały układ dawnych traktów wyznaczanych jeszcze na mapach z XIX wieku zachował się do dziś – najbardziej charakterystyczny jest strzelisty trakt biegnący prawie od Wieńkowa po Karpin oraz ścieżka prowadząca od Nowej Jasienicy na południe aż niemal po Tanowo. Więcej informacji znaleźć można w Archiwum Państwowym w Szczecinie, gdzie zachowała się dokumentacja leśnictwa i pieca smołowego w Neu Jasenitz z lat 1874-1891, dokumentacje z 1874-1911 oraz 1859-1869.
Dawni mieszkańcy Neu Jasenitz
Dzisiejsza Nowa Jasienica jest nieco mniejsza od tej dawnej – jej południowo zachodnia część nie istnieje. Kilka domów znajdowało się na miejscu dzisiejszego wybiegu oraz na skraju lasu, przed rozwidleniem traktów w kierunku zachodnim. Na wschodnim krańcu osady Nowa Jasienica pozostał jeden oryginalny, ceglany, przedwojenny domek. Według dokumentacji kreisu Ueckermünde, do którego należała Nowa Jasienica mieszkańcami w drugiej połowie lat trzydziestych byli: rolnik Otto Aßmann, rolnik Gustav Berndt, rolnik Franz Casper, pracownicy leśni Franz Dittmann i Wilhelm Dettmann (możliwe, że mamy tu dawną literówkę), rolnik Emil Döpke, dozorca Robert Herzfeld, rolnik Karl Maß, w leśniczówce istniejącej do dzisiaj pracował okręgowy leśnik Wilhelm Retzdorf.
Co ciekawe, część rodzin dba o informacje o swoich przodkach, dzięki temu mogę dopisać detale. Prawdopodobnie bratem pana Franza Herzfeld był Willy Herzfeldt, urodzony w 1899 roku i zmarły w 1945, jego synem był Egon Herzfeldt. Córką wspomnianego Gustava Berndt mogła być pani Edith Wichmann urodzona w 1916 roku i zmarła w 1999 roku, a jej córką mogła być Ingrid Salisch urodzona w 1941 roku. Ojcem lub kimś z rodziny pana Otto Aßmann / Assmann mógł być urodzony w 1856 roku Karl Franz Assmann. Dwie kolejne postacie znajdziemy w innych źródłach – w szczecińskim Archiwum Państwowym znajduje się dokumentacja dotycząca właściciela ziemi w Neu Jasenitz (Nowa Jasienica), o nazwisku Wilhelm Stelter. Inną postacią mógł być Hans Zeisler, który prawdopodobnie zmarł w Nowej Jasienicy.
Ciekawostki w Nowej Jasienicy
W pobliżu opisywanej lokalizacji znajdowały się prawdopodobnie albo instalacje mające mylić naloty na fabrykę benzyny syntetycznej w Policach – tzw. dummies tanks – albo elementy obrony przeciwlotniczej. Pozostałości tych konstrukcji i widoczne wgłębienia w terenie możemy odnaleźć około 500 metrów na północ oraz około kilometra na północny wschód od osady. Sztuczne zbiorniki znajdowały się na pewno w miejscu, które przed wojną nazywano Siebenbrüder-Bruch, czyli w luźnym tłumaczeniu Przełęcz Siedmiu Braci. W tym miejscu nie mowa o źródle lub potoku, a prawdopodobnie o ukształtowaniu terenu – na łąkę wchodziło się od południa przez przejście w naturalnym wzgórzu, te zaś otaczało ten fragment łąki. Tutaj należy zwrócić uwagę na to, że legendy i opowieści o siedmiu braciach, jacy mieli władać okolicą bliżej Pilchowa powtarzają się w kilku miejscach. Dodatkowo nazwa Siebenbrüderbruch dotyczy również Doliny Siedmiu Młynów. Dzisiaj w miejscu przełęczy znajduje się las, który obrósł istniejącą w czasie II Wojny Światowej instalację. Niestety w trakcie mojej wyprawy na okolice Neu Jasenitz (Nowa Jasienica) makabrycznie wiało i nie udało mi się sfotografować tego miejsca z lotu ptaka.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Poprawka?
Kliknij i daj znać!
Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook „Szczecin Znany i Historyczny” klikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!
Post na FB
Skomentuj na Facebooku!