Część mieszkańców wie, że ulica Ofiar Stutthofu w podpolickim Mścięcinie nosi taką nazwę nieprzypadkowo. Dla innych to tylko lokalizacja na mapie, bez świadomości tego, że nazwa jest w tym miejscu bardzo znacząca. Na mojej liście „do obejścia” znajduje się wiele miejsc pamięci lub obiektów pamiątkowych – zarówno tych przedwojennych, jak i powojennych – znajdujących się w Szczecinie oraz okolicy. Przy osiedlu robotniczym, do którego wjazd znajduje się na trasie Przęsocin–Mścięcino znajdują się głazy z tablicami pamięci pracowników przymusowych. Łącznie stoją tam trzy obiekty na wydzielonym niewielkim obszarze, postawione w różnych okresach. W dawnym Messenthin, dziś Mścięcinie, znajdowała się filia niemieckiego hitlerowskiego obozu K.L. Stutthof (KL Stutthof-Außenlager Pölitz), powstała w 1944 roku. Należy tutaj zaznaczyć, że była to właśnie filia, a nie główny obóz o tej nazwie. Dzisiaj miejsce pamięci skrywają lekko okoliczna roślinność, ale w mojej ocenie nadaje to miejscu bardzo ciekawy klimat… Zadumy…
DZIĘKUJEMY!
Miejsce pamięci K.L. Stutthof Außenlager Pölitz
Skręcając w ulicę Ofiar Stutthofu trzy pomniki pamięci ofiar znajdziemy po lewej stronie. Tuż przed zabudowaniami. Jeden z nich postawiono w październiku 2010 roku, zawiera inskrypcję w języku polskim, hebrajskim oraz niemieckim. Poświęcony jest żydowskim ofiarom KL Stutthof. Drugi głaz z tablicą wspomina o istnieniu w tym miejscu w latach 1944-1945 fili obozu oraz męczeńskiej śmierci wielu z 1800 więźniów, o różnej narodowości. Duży głaz z tablicą odsłonięto w 1990 roku. Ciekawostką jest dopisek znajdujący się pod nim – „część ich pamięci, koledzy”. Napis ten sugerować może, że monument postawili również byli więźniowie K.L. Stutthof swoim kolegom z obozu. Trzeci głaz otoczony jest drutem kolczastym i zawiera tablicę poświęconą ofiarom pracy przymusowej, wymieniając Polaków, Belgów, Czechów, Francuzów, Holendrów, Litwinów, Rosjan, Włochów i Słowaków – pierwotnie odsłoniętą w 1954 roku. Lokalizację wszystkich monumentów oznaczyłem w mapce historycznej na dole postu – można nią nawigować – oddalić, lub przesuwać.
Podziękowania byłych więźniów
Na jednym z głazów znajduje się przykręcona tabliczka, a na niej podziękowania panu Wiesławowi Borowskiemu, ówczesnemu przewodniczącemu osiedla rzemieślniczego Szczecin-Police za pomoc przy budowie pomnika ku czci pomordowanych. Tabliczka ta nosi podpis „byli więźniowie obozów koncentracyjnych, Szczecin 26 kwietnia 1992 roku”. Warto dodać, że wokół Polic nie był to jedyny obóz, istniało ich kilka, a ich opracowań nie ma wiele. Jest to temat wciąż czekający na dużą książkę napisaną przez kogoś z lokalnych społeczności historycznych. Miejsce jest zadbane, spotkać można świeżo położone kwiaty oraz znicze. Pojawiają się tu również delegacje urzędników i polityków związane z rocznicami.
Detale o dawnych więźniach
Na stronie prowadzonej przez świętej pamięci Jana Maturę, świetnego pasjonata historii północnych okolic Szczecina oraz Polic, znaleźć możemy kilka artykułów o dawnych więźniach – dostępne w belce źródłowej poniżej. Jednym z więźniów według publikacji pana Jana był Pier van der Horst, który do fili obozu w Policach trafić miał 17 marca 1944 roku.
Wśród mieszkańców okolicy wciąż krążą opowieści o tym, że miejsca wokół Polic kryć mogą masowe groby tych, którzy byli zbyt wycieńczeni, by móc przeżyć ewakuację obozu – podobno rozstrzeliwano ich w lesie. Według jednego z więźniów (pana Jagodzińskiego), część przybyłych już i tak wycieńczonych (cytat:) wykończono w pobliżu stacji. Opracowanie pana Jagodzińskiego pełne jest negatywnego stosunku do między innymi lekarza obozowego. Należy mieć to na uwadze w lekturze jego publikacji dostępnej poniżej. Losy pana Piera są nieznane, według opowieści rodziny miał mieć przy sobie obrączkę ślubną. Może któregoś dnia, jego i innych więźniów miejsce spoczynku zostanie odnalezione.
Wśród innych wspomina się jeszcze inne postacie: Józef Jagodziński, Bolesław Kaczyński, Eugeniusz Bojko, Tadeusz Ordakowski, Kazimierz Pacholski. Po dokumenty, szkice, rysunki oraz fotografie niektórych postaci zapraszam do poniższej belki źródłowej na blogu prowadzonym przez pana Jana. Inną publikację – „Bunkry na Ruinach” pana Jagodzińskiego – można przeczytać poprzez opracowanie strony „Przystanek Historia”, w pliku PDF, pod tym adresem.
Niech ich cierpienie i śmierć tych, którzy nie przeżyli nie zatarła się na kartach!
Źródła i odnośniki
Spisane wspomnienia / 16 października 2011
Prawda o doktorze Kaczyńskim / 29 stycznia 2009
Piera van der Horsta droga do nieba / 24 stycznia 2010
Pamiątki po lekarzu obozowym / 6 grudnia 2011
Wspomnienia więźnia Aussenlager Pölitz / 27 września 2009
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Poprawka?
Kliknij i daj znać!
Ostatnia aktualizacja 12 miesięcy temu
Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook „Szczecin Znany i Historyczny” klikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!
Post na FB
Skomentuj na Facebooku lub podziel się postem ze znajomymi!