Park Żeromskiego / Grabower Anlagen

Park Hotel w Szczecinie i jego dawna historia 

Wielu mija, a mało kto wie, co tam było! 🙂

Dzisiejszy Park Hotel w Szczecinie to dawny Parkhaus, kawiarnia i cukiernia. Nim ona powstała stało tam coś jeszcze. Wielu szczecinian lubi ten obiekt i wpisał się on w Park Żeromskiego dla całych pokoleń. Mało kto wie, jakie wydarzenia miały tam miejsce... przed wojną!

Nim powstał obiekt, który znamy dziś i mijamy w drodze na Wały Chrobrego z okolic Placu Rodła lub po prostu spacerując po Parku Żeromskiego stała tam drewniana cukiernia oraz pijalnia wód mineralnych. Niewielu wie, że przed Park Hotel istniał w tym miejscu jeszcze inny obiekt. O cukierni pana Prütz oraz jego poprzednikach można poczytać w tym poście albo za pomocą dużego kafelka z sugerowanym postem niżej, pod treścią. Wokół Park Hotel krąży wiele legend – jedną z nich jest opowieść jakoby stał na miejscu dawnego cmentarza. To nie jest prawdą. Dawny teren cmentarza znajdował się po północnej stronie ulicy Plantowej – południową stronę stanowił teren dawnej cukierni i pijalni wód pośród drzew, zaś na południe od opisywanego obiektu (również w zadrzewionej części) był po prostu park. Inną bajką miejską jest opowieść, że niby Adolf Hitler wizytował hotel i w nim nocował lub odpoczywał – to też nie jest prawdą – jego wizyta była bardzo krótka, prowadziła znanymi historii ulicami i kończyła się w dzisiejszym Urzędzie Miasta. Na oficjalnej stronie Hotel Park w Szczecinie znaleźć możemy krótką notkę o historii tego miejsca – w kafelku niżej przeczytać można czasy cukierni, a tu zajmiemy się czasami przedwojennej restauracji, w rozbudowanej formie.

Początek nowego obiektu, Bruno Frank

Cukiernia, o jakiej mowa wyżej została rozebrana w latach 1910-11, kiedy ruszyła budowa dziś znanego nam obiektu – w tych latach właścicielem działki o dawnym adresie In den Anlagen (w luźnym tłumaczeniu „W ogrodzie”) jest miasto Szczecin. Zarządcą nowego budynku w imieniu miasta będzie cukiernik i właściciel kawiarni Bruno Frank, jaki przeniesie się po 1 kwietnia 1912 roku pod nowy adres, wcześniej żył pod dawną Arndtstraße 36, dziś to ulica Monte Cassino 36, narożna kamienica z Placem Odrodzenia. Kawiarnia i restauracja jaką dziś znamy przed wojną otrzymała nazwę Parkhaus. Zachowała się cała masa pocztówek z jego udziałem – kilka z nich z mojej kolekcji załączam w galerii. Architektem nowego budynku był Wilhelm Meyer-Schwartau, bardzo popularny i bardzo znany w Szczecinie już w swoich czasach – jego dziełem był między innymi układ i założenie Wałów Chrobrego (Hakenterrasse), kaplica na Cmentarzu Centralnym, budynek izby celnej przy Energetyków oraz dzisiejszy reprezentacyjny budynek Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego przy ulicy Rybackiej. O panu Frank mamy więcej informacji dzięki jego przenosinach po mieście w latach trzydziestych – był to konkretnie Bruno Emil Karl Frank, urodzony 15 maja 1880 roku, jaki wziął ślub 25 września 1908 roku. Jego ojcem był Christian Frank, matką Luise Frank z domu Hohl, a żoną Emma Anna Helene Schumacher. Urodził się w Culmsee Kreis Thorn, czyli wsi Chełmża pod Toruniem. Ożenił się ponownie 3 października 1933 roku, wtedy jego wybranką serca w wieku aż 53 lat była pani Berta Else Wilhelmine Sommer.

Dzisiejszy kształt budynku jest podobny, ale pozbawiony dużego ogrodu, pergoli dla roślinności i możliwości wypoczynku przed budynkiem – dawne fotografie pokazują spory ogród z stolikami dla gości. Istniały też duże przeszklenia, pawilony oraz ozdobne płotki. Tu według karty zabytku trzeba zaznaczyć – część prawdopodobnie spłonęła w wyniku pożaru przed II Wojną Światową, o czym świadczyć miały zachowane nadpalone elementy więźby dachowej. Po wojnie zmieniano nieco układ dachu – zmieniając wcięte do wewnątrz otwory okienne na bardziej zewnętrzne. Dzięki prasie z 1914 roku poznajemy ciekawe wydarzenie, w jakim miał swój udział przedwojenny Parkhaus, tuż przed wybuchem Wielkiej Wojny. Wzmianka prasowa donosi, że w wielu miejscach miasta – np. na dziedzińcu szkoły, o jakiej niżej – stały wozy medyczne i mobilne piekarnie prezentując swoje możliwości. Była to jakaś forma wystawy oraz festynu. Nikt jeszcze nie spodziewał się, że te wozy medyczne będą niedługo na wojnie. Bufet przygotował najemca Parkhaus – właśnie pan Bruno Frank – oferując w środę 8 kwietnia stanowiska z herbatą dla wszystkich chętnych gości. Wzmianka ta pochodzi z 7 kwietnia 1914 roku. Oznacza to, że nie było to wydarzenie związane z I Wojną Światową, jaka wybuchnie dopiero 3 miesiące później. Z nagłówka całej kolumny dowiadujemy się, że były to wydarzenia związane z Czerwonym Krzyżem.

Co jeszcze ciekawsze… Zazębiają się wydarzenia już opisywane! 🙂 Jak? Dlaczego?
Wspomniana wystawa Czerwonego Krzyża odbywała się w okolicach dawnej Bismarck-Oderrealschule, dziś to Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych US przy ulicy Wielkopolskiej 15. Wielkimi postaciami, które pojawiły się na wydarzeniu był między innymi von Waldow z żoną, burmistrz Friedrich Ackermann oraz… naddyrektor poczty Adolf Schwieger. Jego losy są doskonale opisane, a mi udało się znaleźć jego kamień pamiątkowy w Szczecinie – cały post na ten temat dostępny pod tym linkiem. Wracamy z powrotem do dzisiejszego Park Hotel w Szczecinie.

W 1924 roku za pomocą ogłoszenia w folderze turystycznym pan Bruno Frank zaprasza do swojego Parkhaus na codzienne koncerty. W kolejnym roku – w 1926 – dowiadujemy się z prasy, że cukiernia działająca wraz z kawiarnią specjalizuje się w torcie o nazwie „Brufra”. 

Fritz Sander

Pan Bruno Frank będzie zarządcą do 1929 roku, kiedy przeniesie się pod dawną Pölitzerstraße 106, czyli reprezentacyjną kamienicę narożną – w trójkącie Roosevelta i Mazowiecka, niestety budynek ten nie przetrwa II Wojny Światowej. Dziś jest tam ogródek przedszkola. Ten budynek był już opisywany – można zajrzeć do tego postu w nowej karcie przeglądarki.

Pan Bruno długo tam nie „wysiedzi” i przeniesie się do kamienicy niedaleko swojej dawnej cukierni-kawiarni, co pozwala nam ustalić jego powyższe losy. Następnym zarządcą Parkhaus będzie Fritz Sander. Ten jednak „zasiedzi” się w cukierni i kawiarni bardzo krótko.

Artur Hofman

W 1932 roku nowym zarządcą jest Artur Hofmann. Prawdopodobnie był wcześniej kelnerem. Warto zwrócić uwagę na nazwisko – przez jedno „f”. W dawnych bazach genealogicznych pojawia się taka postać – jednak jako pracownik o błędnie wpisanym nazwisku (przez jedno „f”) przy dzisiejszej Kołobrzeskiej, a pan Artur Hofmann był ówcześnie kelnerem pod innym adresem.

Kolejne detale o tym, co działo się w przedwojennym Parkhaus mamy w prasie z 1936 roku – w marcowy wieczór, o 20:30 w dawnym Altdeutsches Zimmer (Pokój Staroniemiecki) odbywała się prelekcja o tytule „Od pisma węzełkowego do pisma drukowanego, z fotografiami”, jaką przeprowadzał znany w mieście doktor Helmut Saran, członek rodziny drukarskiej. 

Pan Artur Hofmann będzie ostatnim zarządcą szczecińskiego Parkhaus przed 1945 rokiem. Wśród aukcji pojawiła się (patrz galeria) niewielka porcelanowa filiżanka marki Rosenthal pochodząca z dawnej kawiarni Parkhaus, mająca na dnie stempel firmy Paul Schlegel.

Losy powojenne

Według karty zabytku losów 1945-66 do lat dziewięćdziesiątych nie udało się dokładnie ustalić. Według różnych opowieści miała tam miejsce „melina”. W 1966 roku budynek dzierżawiła spółka Stanisz i Ska, a piętro Wojskowe Przedstawicielstwo Produkcji Nakładczej. Powstała też według strony dzisiejszego Park Hotel restauracja „Plantowa”, o „różnej” marce wśród mieszkańców. W 1967 roku przeprowadzono remont pomieszczeń. Krótko później cały budynek dzierżawił przekształcony z wymienionych podmiotów Progal (Przedsiębiorstwo Galanterii Odzieżowej).

W 1983 roku wykonano remont kapitalny, tworząc na parterze gastronomię, piętra zaś zajmowały biura. Lata dziewięćdziesiąte przyniosły  problemy – budynek miał dzierżawić przedsiębiorca ze Szwecji. Według karty zabytku inżynier G. Nowaczyk opracował ekspertyzę techniczną, a inżynier architekt Z. Paszkowski projekt adaptacji na restaurację. Te projekty nie zostały zrealizowane, a budynek w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych stał nieużytkowany. To sprawiło, że dochodziło do włamań i dewastacji. 

Dzisiejszy Park Hotel otworzył się 12 października 1995 roku, który działa do dziś – za dwa lata w stosunku do daty publikacji (2023) będzie obchodzić 30 lat istnienia. W 2014 pojawił się pomysł powiększenia budynku. Dziś stoi jak stał i raczej ma się dobrze 😉

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 12 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej lub dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin