Parkowa 11 – Stoczniowiec Społem, niegdyś kamienice 

W kontekście rodziny fabrykantów trzeba zaznaczyć, ZE Hermann Pflug był juniorem, jego ojciec miał to samo nazwisko i prowadził biznes w Stargardzie, matką zaś była Paula Pflug z domu Amon. Starszy Hermann zmarł w wieku 57 lat, urodził się 28 grudnia 1883 roku w Stargardzie, a zmarł 9 marca 1941 roku w Szczecinie, w szpitalu miejskim, już po przeprowadzce z opisywanej kamienicy. Jego żoną była Gerda Charlotte Luise Pflug z domu Retzlaff. Możliwe, że była jego drugą żoną, bo państwo pobrali się w zaawansowanym wieku, związek zawarli 13 kwietnia 1932 roku w Szczecinie, a pani Gerda była szczecinianką z urodzenia. Na początku XX wieku – okres I Wojny – panowie Pflug swoje biura fabryki mieli przy Bramie Portowej, a do rodziny należał też Max Pflug żyjący dalej w Stargardzie.

Ostatnim właścicielem adresu była firma Siemens-Schuckertwerke AG, a zarządcą kamienicy był pan Wilhelm Heuer. Firma ta przejęła kamienicę kilka lat przed jej zniszczeniem, wcześniej mając tutaj magazyn w oficynie. Śladów po wspomnianej firmie w Szczecinie zostało trochę w postaci logotypów na budynkach, jakie posiadała. Powstała w 1903 roku z połączenia firm Siemens & Halske oraz Schuckert & Co. W czasie II Wojny Światowej koncern ten czerpał zyski z pracy robotników i więźniów przymusowych. Dziś znamy tę firmę jako zwykły Siemens, który powstał w 1966 roku z fuzji wielu podmiotów. Na parterze nieistniejącej kamienicy Parkowa 11 (nieistniejącej do budowy planowanej nowej) działał szewc i sprzedawca obuwia pan Johannes Czwalinna, o dość polskobrzmiącym nazwisku. Swój sklepik miał też przy Wyzwolenia (Pölitzerstraße 23), a sam mieszkał właśnie na Parkowej. Możliwe, że z jego rodziny pochodził też Paul Czwalinna, żyjący pod numerem 56a na III piętrze. Pan Johannes urodził się 28 czerwca 1872 roku, a 17 października 1898 roku jego żoną została  Johanna Auguste Wilhelmine Dahnke. W kontekście jego nazwiska – matką była Regine Sowitzki, a rodzice mieszkali w dawnym Arys, dziś Orzyszu na Mazurach. Niestety nie wskazuje to jasno jego możliwego polskiego pochodzenia. Niestety rodzina musiała pochować swojego syna – mały Johannes Alfred Georg Czwalinna w wieku 2 lat zmarł 4 października 1903 roku.  Rok później, 20 grudnia 1904 rodzi się Bruno Fritz Richard Czwalinna. Biznes pana Johannesa przerzuca się po Szczecinie w różnych miejscach.

Parkowa 11a – dawniej

W temacie tej kamienicy ciekawostka – pierwszym właścicielem był również powyższy Otto Walter, w spółce z panem Rubow. Na parterze rozsiadł się handlarz papierosami pan Rosenow oraz prowadząca sklep z konfiturami pani Dora Krüger. Już kilka lat po budowie (około 1904) numer 11a przejmie pan Otto Petrick, o jakim dokładniej niżej. W okresie I Wojny Światowej oraz po niej właścicielem kamienicy Parkowa 11a była wdowa po sekretarzu magistratu Maria Johanna Martha Petrick z domu Kerk, zajmująca parter. Jej mężem był dokładniej Otto Karl Hermann Petrick, który już w 1909 roku widnieje jako emeryt. Przeszedł na nią dość wcześnie, bo zmarł 22 maja 1910 roku mając tylko 46 lat. W okresie Wielkiej Wojny kupić mogliśmy na parterze również konfitury – sklepik prowadziła rodzina Kratzke. Z ciekawszych postaci tego okresu był też pan Höhlke, jaki mieszkał na II piętrze i był policjantem portowym, konkretnie sekretarzem. Trzecie piętro kamienicy 11a zajmował inżynier Philipp Frick. Ostatnim właścicielem kamienicy przed 1945 rokiem był posiadacz rzeźni z Pomorzan – pan Richard Süß. Zarządcą w jego imieniu nieistniejącej dziś kamienicy był Willi Dahlke, robotnik żyjący na IV piętrze. Z ciekawych żyjących tu postaci można wymienić aptekarza – nim był pan Georg Brandes, farbiarzem był pan Ernst Struck (mający też wpis w księdze z Emilii Plater), a oficerem w policji pan Emil Teegen (I piętro). Na parterze kamienicy Parkowa 11a (Gustav-Adolf-Straße 11a) żył też inżynier Fritz Kemnitz, a wpaść mogliśmy do fryzjera damskiego – zakład prowadziła pani Meta Quandt. 

Społem Stoczniowiec

Niewielu wie, kiedy ten sklep powstał oraz… skąd pochodził. Plany są, by dość kultowy sklep w tej okolicy zastąpiła ponownie linia zabudowy – łącząca nowe obiekty na północ, z ocalałymi kamienicami na południu, ale zachowując markę Społem Stoczniowiec na parterze, w nowoczesnej formie. Kiedy stawiano Społem Stoczniowiec to było wydarzenie na całe miasto, o jakim pisała w kolumnie dawna prasa, dlatego że był to ówcześnie największy sklep spożywczy w Szczecinie, mający 424 metry kwadratowe. Warto zwrócić uwagę jak ten świat wyglądał ponad… 50 lat temu. Wtedy cieszono się, że sklep ma 3 komory chłodnicze. Jego oficjalna nazwa brzmiała Supersam „Stoczniowiec” i otwarto go o 11:00 w sobotę, 20 października 1973 roku. Jak wspomina Kurier Szczeciński wydzielono tam niesamowity „Kącik Nowości” w jakim znalazły się rzeczy dziś prozaicznie proste, a wtedy będące czymś spotykanym tylko w lepszych sklepach – lody czekoladowe, sosy, przyprawy w proszku, folię termokurczliwą. Zaznaczono zdziwienie i podkreślono, że można nawet kupić tu zupę jarzynową, a wszystkie towary do spożycia od razu są wyczyszczone i umyte.

Wielką nowością było zastosowanie w sklepie… wózków, zamiast koszyków! Poważnie! Wtedy nazwano to „luksusowymi” urządzeniami oraz dopisano, że korzystanie z wózków w szczecińskim supersamie było czymś nowym na skalę całego kraju. Wydarzenie było tak duże, że przybył na nie sekretarz PZPR Waluszkiewicz, wiceprzewodniczący Miejskiej Rady Narodowej Aszkiełowicz. Prasa zacytowała też słowa sekretarza: „Chciałbym podziękować, a zarazem złożyć gratulacje pracownikom pionu inwestycyjnego spółdzielni, za szybkie i rzetelne wybudowanie sklepu”. Obiekt stawiał zakład remontowo-budowlany Społem ze Stargardu, a ukończono go na 6 tygodni przed terminem. Budowę nadzorował inżynier Bogdan Pankanin, a także wymieniono robotników: Henryk Matusiak, Kazimierz Sadowy, Franciszek Boldak i Bernard Lis. Niewielu wie, że Społem Stoczniowiec był sklepem-kontenerem zakupionym w NRD 😉 Według informacji z 2024 roku rozbiórka sklepu ma ruszyć wkrótce, a na jego miejscu powstanie wspomniany stylizowany na ceglany budynek, jaki zamknie dawną linię zabudowy – według wizualizacji za dawnym numerem 11 i 11a, czyli terenem po Stoczniowcu stać ma Marina Developer.