Często nie wiedzą, że miejsce jakie wybierają na spacer, na przejażdżkę rowerem lub odpoczynek na ławce był kiedyś cmentarzem. Mowa o części Parku Chopina oraz terenie obok zabytkowej kaplicy przy ulicy Broniewskiego. Tam spoczął bohater tego postu - szczeciński teolog Paul Kalmus. Dzięki zachowanym fotografiom jego historia nabiera dodatkowej "barwy".
Dziękujemy za WASZE wsparcie! 💝
Paul Kalmus po raz pierwszy pojawia się w księgach szczecińskich w 1923 roku, jako mieszkaniec dawnego adresu Pölitzerstraße 106 (I piętro). Dzisiaj (2023) jest to narożnik pomiędzy ulicą Mazowiecką, a Franklina Delano Roosevelta, aktualnie to trawnik obok przedszkola. Narożna kamienica nie przetrwała II Wojny Światowej oraz powojennych rozbiórek. W pierwszej połowie lat trzydziestych XX wieku przeniesie się pod adres Pölitzerstraße 8 (II piętro), po sąsiedzku, dziś to nieistniejąca narożna kamienica przy Placu Rodła, w pobliżu gmachu PŻM. Nie dożyje momentu, kiedy również i ten adres obróci się w ruinę w trakcie II Wojny Światowej – umrze w 1940 roku i zostanie pochowany na cmentarzu przy Kückenmühler Anstalten, czyli przy kompleksie opiekuńczym przy ulicy Broniewskiego. Cmentarzyk ten możemy łatwo rozpoznać i dziś – ciągnął się od kaplicy cmentarnej, lekko na północ, wzdłuż ulicy Chopina. Paul Kalmus był też negocjatorem zawartego w 1931 roku traktatu pomiędzy Kościołem Unii Staropruskiej, a rządem. W tym temacie znane jest stanowisko Paula, który mówił, że (cytat:) “wymagana jest od nas ostrożność” – te słowa wypowiadał w 1928 roku, jeszcze przed tym jak podpisano traktat. Jednym z wątków była próba wciągania kościoła w sprawy administracji wewnętrznej oraz wymaganie od kapłanów powściągliwości, by nie wchodzili w konflikty prawne z biurami skarg. Pojawiały się ostrzeżenia, by kapłani nie wchodzili w “polityczne faux pas” i nie dopuszczali się występków, za jakie mogą być ukarani. Stanowisko Paula Kalmusa znaleźć można w publikacji “The Sanctity of Rural Life” z 1995 roku.
Wśród zasług, jakie miał Paul Kalmus można wypisać remont kościoła w Drawsku, który za jego urzędowania miał znacznie przyspieszyć. Paul Kalmus sprawił, że drawskie rodziny zgodziły się wspólnie ufundować dwa witraże w kościele częściowo finansując je z składek, częściowo z dostępnych środków własnych – te istnieją do dzisiaj, a witraże powstały w lub po 1913 roku. Co ciekawe, drawski kościół ma jeszcze więcej cech wspólnych ze Szczecinem – remont organów wykonał znany szczeciński organmistrz Grünberg, a prace nadzorował też pastor Gräber ze Szczecina. Większość prac dokonał w Drawsku Pomorskim następca Kalmusa – pan Schwabediessen. Ciekawostkę o wystąpieniach bohatera postu znajdziemy też w Ostsee Handel z 1926 roku, w którym mowa o wydarzeniach z soboty 10 kwietnia. Otwarto wtedy nową szczecińską izbę przemysłowo-handlową. Wśród gości wymieniony jest generalny nadinspektor Kalmus. Prócz tego wiadomo, że w maju 1926 roku doszło do dość “pompatycznej” generalnej wizytacji kościelnej w okręgu Darłowa, której przewodniczył generalny superintendent doktor Paul Kalmus, jaki również wygłosił przemowę kończącą. Według aktu zgonu generalny superintendent na emeryturze, doktor teologii Heinrich Paul Johannes Otto Kalmus zmarł w swoim mieszkaniu w 1940 roku o 14:45. Żoną Paula była pani Emilie Karoline Elisabeth Kalmus z domu Doyé, która została po jego śmierci wdową. Akt zgonu podpisał kupiec Hans Zimermann mieszkający przy Wojska Polskiego w Szczecinie. Dokument wspomina też, że powodem śmierci była grypa, zapalenie płuc oraz niewydolność serca.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 1 rok temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej lub dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.