Często nie wiedzą, że miejsce jakie wybierają na spacer, na przejażdżkę rowerem lub odpoczynek na ławce był kiedyś cmentarzem. Mowa o części Parku Chopina oraz terenie obok zabytkowej kaplicy przy ulicy Broniewskiego. Tam spoczął bohater tego postu - szczeciński teolog Paul Kalmus. Dzięki zachowanym fotografiom jego historia nabiera dodatkowej "barwy".
Dziękujemy za WASZE wsparcie! 💝
Paul Kalmus po raz pierwszy pojawia się w księgach szczecińskich w 1923 roku, jako mieszkaniec dawnego adresu Pölitzerstraße 106 (I piętro). Dzisiaj (2023) jest to narożnik pomiędzy ulicą Mazowiecką, a Franklina Delano Roosevelta, aktualnie to trawnik obok przedszkola. Narożna kamienica nie przetrwała II Wojny Światowej oraz powojennych rozbiórek. W pierwszej połowie lat trzydziestych XX wieku przeniesie się pod adres Pölitzerstraße 8 (II piętro), po sąsiedzku, dziś to nieistniejąca narożna kamienica przy Placu Rodła, w pobliżu gmachu PŻM. Nie dożyje momentu, kiedy również i ten adres obróci się w ruinę w trakcie II Wojny Światowej – umrze w 1940 roku i zostanie pochowany na cmentarzu przy Kückenmühler Anstalten, czyli przy kompleksie opiekuńczym przy ulicy Broniewskiego. Cmentarzyk ten możemy łatwo rozpoznać i dziś – ciągnął się od kaplicy cmentarnej, lekko na północ, wzdłuż ulicy Chopina. Paul Kalmus był też negocjatorem zawartego w 1931 roku traktatu pomiędzy Kościołem Unii Staropruskiej, a rządem. W tym temacie znane jest stanowisko Paula, który mówił, że (cytat:) „wymagana jest od nas ostrożność” – te słowa wypowiadał w 1928 roku, jeszcze przed tym jak podpisano traktat. Jednym z wątków była próba wciągania kościoła w sprawy administracji wewnętrznej oraz wymaganie od kapłanów powściągliwości, by nie wchodzili w konflikty prawne z biurami skarg. Pojawiały się ostrzeżenia, by kapłani nie wchodzili w „polityczne faux pas” i nie dopuszczali się występków, za jakie mogą być ukarani. Stanowisko Paula Kalmusa znaleźć można w publikacji „The Sanctity of Rural Life” z 1995 roku.
Wśród zasług, jakie miał Paul Kalmus można wypisać remont kościoła w Drawsku, który za jego urzędowania miał znacznie przyspieszyć. Paul Kalmus sprawił, że drawskie rodziny zgodziły się wspólnie ufundować dwa witraże w kościele częściowo finansując je z składek, częściowo z dostępnych środków własnych – te istnieją do dzisiaj, a witraże powstały w lub po 1913 roku. Co ciekawe, drawski kościół ma jeszcze więcej cech wspólnych ze Szczecinem – remont organów wykonał znany szczeciński organmistrz Grünberg, a prace nadzorował też pastor Gräber ze Szczecina. Większość prac dokonał w Drawsku Pomorskim następca Kalmusa – pan Schwabediessen. Ciekawostkę o wystąpieniach bohatera postu znajdziemy też w Ostsee Handel z 1926 roku, w którym mowa o wydarzeniach z soboty 10 kwietnia. Otwarto wtedy nową szczecińską izbę przemysłowo-handlową. Wśród gości wymieniony jest generalny nadinspektor Kalmus. Prócz tego wiadomo, że w maju 1926 roku doszło do dość „pompatycznej” generalnej wizytacji kościelnej w okręgu Darłowa, której przewodniczył generalny superintendent doktor Paul Kalmus, jaki również wygłosił przemowę kończącą. Według aktu zgonu generalny superintendent na emeryturze, doktor teologii Heinrich Paul Johannes Otto Kalmus zmarł w swoim mieszkaniu w 1940 roku o 14:45. Żoną Paula była pani Emilie Karoline Elisabeth Kalmus z domu Doyé, która została po jego śmierci wdową. Akt zgonu podpisał kupiec Hans Zimermann mieszkający przy Wojska Polskiego w Szczecinie. Dokument wspomina też, że powodem śmierci była grypa, zapalenie płuc oraz niewydolność serca.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 10 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej lub dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.