Podbórzańska / Waldstraße

Seidel’s Ruh, nieistniejący majątek w lesie przy Podbórzańskiej 

Kiedyś mieszkali ludzie, mieli ogrody, można było zjeść...

Dziś opisywana niżej lokalizacja to las. Gdzieniegdzie wystają pozostałości "starego świata" w postaci fundamentów oraz resztek płotów. Aktualnie zamiast szmerów rozmów przy stoliku przy kamieniczce słychać rowerzystów i spacerowiczów.

Zakładając konto na forum otrzymasz dodatkowe opcje

Możesz szybko przetłumaczyć całą stronę i forum

Dziś rośnie w opisywanym miejscu las. Przed wojną również, ale był nieco mniejszy i miał „wcięcia” spowodowane nieistniejącą dziś zabudową oraz istniejącymi wokół niej ogrodami. Nim powstała lokalizacja opisana niżej, pod koniec XIX wieku przeżylibyśmy mały szok – las istniał jedynie wokół tego miejsca. Dalej na północ mieliśmy puste łąki wokół nieistniejącej wsi Goślice (Vogelsang), a także niemal do Doliny Siedmiu Młynów mogliśmy dojść w kierunku Osowa poprzez zarośnięte wzgórza. Aktualnie teren ten gęsto przykryły drzewa. Była lokalizacja w Szczecinie, jaka powstała na początku XX wieku, a pozostawała w posiadaniu jednej rodziny przez dekady, aż do ~1945 roku, kiedy Stettin stał się Szczecinem – nazywano ją Seidelsruh lub w innym zapisie Seidel’s Ruh. Dziś okolica ta służy głownie fanom rowerów, którzy niedaleko zrobili sobie Bike Park Warszewo, czyli w przenośni pisząc „hopki” do skakania i jazdy na rowerach. Teren pokryty górkami z wąwozem idealnie nadaje się do rowerowych zjazdów pełnych emocji oraz ewentualnie bliskich spotkań z drzewami. Jednak obok drogi, jaka dziś wiedzie w las, od Podbórzańskiej, w kierunku na nieistniejące Vogelsang (Goślice, patrz kafelek z dodatkowymi postami niżej) stał niegdyś zajazd, majątek ogrodniczy oraz kamieniczka mieszkalna rodziny Seidel. Nieco dalej na południe mogliśmy zajść do innej restauracji z pensjonatem, jaki miał zdobione zamkowe wieżyczki – bardziej późniejsze niż średniowieczne 😉 Było też schronisko i ośrodek wypoczynkowy dla dzieci.

W tym poście skupimy się wyłącznie na majątku Seidelsruh lub inaczej Seidel’s Ruh, a jeżeli szukasz pozostałych miejsc – zajrzyj na mapę lokalizacji pod postem, może temat został już opracowany. Okolica ta jest dość nieprezycyjnie dziś rozdzielona – składała się z kompleksu opiekuńczo-wypoczynkowego dla dzieci (Kindererholungsheim Warsow, jaki był we własności miasta), z restauracji Waldschloß / Waldschlössen oraz niewielkiego majątku Seidels Ruh. W tym poście temat wyłącznie tej ostatniej lokalizacji. Początkowo w pierwszych latach XX wieku Siedelsruh było najprawdopodobniej jednym budynkiem z ogrodem, co również uwieczniono na pocztówce – ale już w 1943 roku było to około 11 budynków po stronie północno-wschodniej drogi oraz 4 budynki po stronie południowo-zachodniej. Obszar ten był nieco mniej zalesiony niż dziś. W trakcie II Wojny Światowej nieruchomości należące do lokalizacji Seidelsruh otrzymały swoją numerację – wcześniej określane były zwyczajowo, np. kamieniczka rodzinna państwa Seidel nosiła nazwę Seidel’sches Haus. Pozostawała we własności rodziny przez dekady. W części północnej znaleźć można było między innymi pracowników, krawców, stolarzy i kilku kupców – w poszukiwaniu konkretnych mieszkańców trzeba zwrócić uwagę na tę zmianę i zajrzeć osobno do ksiąg z 1939 roku i 1943 roku. Zacznijmy od początków.

Wirtualna miska
kociej karmy

Redakcyjny kiciuch i jego pełna micha
50 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.

Na serwer

Koszty, licencje... 💝
100 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Dobry wybór

Pozwól, że
zadecyduję

Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!
Dowolnie Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł

🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem

Rodzina Seidel i jej zależności

Nim przejdziemy do jego dokładnych losów i opisu warto zauważyć, że w Szczecinie nazwisko to kojarzy się właśnie z jego majątkiem na skraju lasu, na północnym Warszewie (Wussow), ale również w mieście działało kilku innych restauratorów i piekarzy o tym nazwisku. Możliwe, że rodzina restauratorów była dość spora – w 1900 roku w Szczecinie działa Carl Seidel, restaurator przy Beringerstraße 79 (dziś Bohaterów Getta Warszawskiego), a kolejny Hermann Seidel ma swoją restaurację na dawnej Große Wollweberstraße 69 (Tkacka), jaki przeniesie się chwilę później na Elisabethstraße 56 (Kaszubska).

W 1910 roku dom stojący w lokalizacji nazywanej jako Warsow Ausbau – określano tak tereny bez przypisanej ulicy lub konkretnego adresu należące do konkretnej wsi lub miejsca – zamieszkiwał Theodor Seidel, właściciel nieruchomości. Zaś właścicielem sąsiedniego zajazdu był Albert Seidel. Inną interesującą postacią o tym nazwisku była wdowa po właścicielu wyszynku pani Auguste Seidel z domu Wobig, która prowadziła też pensjonat, a żyła w 1910 roku przy dawnej Lindenstraße 24 na III piętrze (3 Maja). O Albercie Seidel wiem tyle, że urodził się w Grabowie 16 czerwca 1901 roku konkretnie jako Albert Johann Seidel, a 6 czerwca 1925 roku krótko po urodzinach na wybranka życia uznała go pani Ida Martha Emma Will. Żył w Warszewie w okolicy ślubu, ale nie był synem „nestora” Theodora – pochodził z innej gałęzi rodziny Seidel, bo jego ojcem był Joseph Seidel, matką zaś Ida Auguste Laurette Seidel z domu Wolter. Analizując księgi możemy przypuszczać, że Albert później postanowił zamieszkać w centrum Szczecina zostając kupcem.

Po 1945 roku zabudowania Seidel’s Ruh nie zostały zamieszkane i prawdopodobnie popadając w ruinę zostały rozebrane. Dziś po wschodniej części dawnego majątku i ogrodów zachowały się resztki fundamentów, murów oraz słupków, na jakich trzymał się niegdyś płot. Co ciekawe, działka jaką zajmowały ogrody jest widoczna nawet z lotu ptaka – wyróżnia ją bardzo dokładnie inna roślinność oraz inne drzewa.

Theodor Ernst Adolph Seidel, nestor

Główna postać w kwestii Seidels Ruh – pan Theodor Seidel umrze 31 stycznia 1924 roku w swoim majątku Seidel’s Ruh na północy dzisiejszego Warszewa, w wieku 83 lat. Nie urodził się w Szczecinie, a w dawnym Gross Kaschütz Kreis Militsch. Dzisiaj to wieś Kaszyce Wielkie na Dolnym Śląsku. Co ciekawe z jego rodziny pochodził dość majętny człowiek – krajowy radca bankowy Otto Seidel, jaki podpisał w 1924 roku akt zgonu. W roku śmierci Theodora w jego majątku żyje też Oscar Seidel, a Otto „doprowadza się” z Wojska Polskiego rok później. Poprzez jego śmierć dowiadujemy się, że żoną Theodora była pani Bertha Seidel z domu Bauch. Ta informacja doprowadza nas do kolejnych detali o rodzinie mieszkającej w tej lokalizacji od dekad.

Czasami złośliwym śmiechem historii jest to, że detale o ludziach poznajemy dzięki ich rodzinnym tragediom – dokładne imiona postaci za kamieniczką i powoli powiększającym się Seidel’s Ruh znamy dzięki śmierci malutkiej dziewczynki. Niestety 12 października 1875 roku umiera Ida Emma Wally Seidel – córka Theodora i Berthy, mając zaledwie roczek. Załączony akt zgonu pozwala nam ustalić dokładne imiona – Theodor Ernst Adolph Seidel oraz Bertha Benatha Seidel z domu Bauch. Rodzina Seidel zbudowała kamieniczkę oraz pozostałe zabudowania z dużym ogrodem w pierwszych latach XX wieku lub w 1899, kiedy Theodor znika z listy mieszkańców Żelechowej – budynków nie ma jeszcze na mapie z około 1888 roku, a w 1875 roku państwo Seidel mieszkali w Züllchow (Żelechowa).

Synem Theodora był Max Theodor Otto Seidel urodzony 27 czerwca 1872. Jego żoną została 11 października 1902 roku pani Margarethe Auguste Gertrud Seidel. Dobrze czytasz – nie miała ona nazwiska rodowego, bo pochodziła z tej samej rodziny ale z innej gałęzi. Ojcem pani Margarete był Hugo Seidel, a matką Auguste. Bardzo możliwe, że była to pani opisana wyżej, która żyła w centrum Szczecina – tę teorię potwierdza dokument. Oznacza to, że Auguste – żona Hogo – przeniosła się później pod rodzinny adres utrzymywany od przełomu XIX i XX wieku, na dzisiejszej 5 Maja. Z stempla na akcie ślubu wynika, że Max zmarł 19 kwietnia 1961 roku – można zauważyć długowieczność w rodzinie. Ojciec zmarł mając 83 lata, syn mając niemal 90. Ciekawostką jest, że część rodziny mieszkała również w Poznaniu, jaki pojawia się w dokumentach wiele razy. 

Inne postacie z rodziny Seidel

Kolejną postacią z rodziny był – Theodor Richard Wilhelm Seidel, jaki urodził się 21 sierpnia 1903 roku, a 15 października 1932 roku wziął ślub. Na męża wybrała go pani Annamarie Edith Guth. Pan Theodor (młodszy, nie mylić z nestorem) zmarł w Gütesloh 18 listopada 1992 roku. Niestety, dowiadujemy się że jego żona poroniła (dziewczynka) w nocy 8 czerwca 1939 roku, w szpitalu przy ulicy Piotra Skargi. Również, podobnie jak inni członkowie rodziny dożył niemal 90 lat! Według ksiąg adresowych mieszkał również w trakcie II Wojny Światowej w Seidelsruh lub inaczej Seidel’sches Haus, czyli niewielkiej kamienicy otoczonej kilkoma innymi budynkami na skraju lasu. Zajmował się ogrodnictwem. Razem z nim w okresie wojny mieszkał tam też Otto Seidel, to jednak lekko zmienia się w 1943 roku – Oscar Seidel przeprowadzi się do dawnego Augustwalde (Wielgowo) na dawną Danzigerweg 10, dziś to ulica Długa. Co ciekawe, na dzisiejszym adresie Długa 10 znajduje się tabliczka z polskim adresem… za pomocą dawnej, niemieckiej czcionki. Może właściciele nie są do końca świadomi skąd ten wzór, ale też nie mam pewności czy budynek jest przedwojenny. Otto Seidel oraz młodszy Theodor Seidel w 1943 roku dalej będą mieszkać w Seidelsruh, ale pierwszy będzie już bankierem na emeryturze, drugi będzie ogrodnikiem. Ich domy w trakcie wojny otrzymują numer Seidelsruh 1, po prawej stronie. Dziś to ulica Podbórzańska już w lesie na północ od  Warszewa.

Analizując dokumenty – akty ślubu, zgonów i urodzin – rodziny Seidel korzenie jej prowadzą na Dolny Śląsk. Nazwiska są o tyle ciekawe, że często są wymienne – wspomniany wyżej Hugo miał na drugie Otto, a jego żoną również była Auguste, ale inna niż wymieniona wyżej (z domu Teuscher). Otto Hugo Seidel też był długowieczny i zmarł w Podjuchach w wieku 86 lat. Część rodziny jeszcze w 1886 roku zamieszkiwała Dolny Śląsk – oznacza to, że ich Seidel’s Ruh powstało na początku XX wieku – nestor Theodor Seidel jeszcze w 1898 roku jest poborcą podatkowym w Züllchow (Żelechowa).

Po 1945

Po II Wojnie Światowej zabudowania leżące na skraju lasu – ówcześnie już otoczone nim – były miejscami niebezpiecznymi. Najprawdopodobniej z uwagi na brak zasiedlenia popadały w ruinę, aż zostały rozebrane. Dziś wciąż widać całą masę fundamentów, a nawet rury wystające „z niczego” i prowadzące do niewielkich części podziemnych. Rzucają się w oczy istniejące elementy ogrodzenia dużej działki zawierającej wcześniej ogrody, można zauważyć pozostałości dachówek. W ewentualnym spacerze na ruiny trzeba mocno zwracać uwagę pod nogi – od strony strumienia (północy) znajdują się studnie. Po dekadach od II Wojny Światowej teren ponownie odzyskała natura – pod zawaliskami znajdują się nory różnych zwierząt, dziś to my jesteśmy tutaj „w gościach”.

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 2 miesiące temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin