Niemierzyńska w Niemierzynie, w dawnym i dzisiejszym Szczecinie
Dukt ten otwiera naturalnie dawną wieś Nemitz, później w 1900 r. wcielony do Wielkiego Miasta Szczecin. Nemitzer Strasse, Wilsona, Rewolucji Październikowej, a w końcu dopiero od 28 lutego 1991 nadano jej nazwę Niemierzyńska i teraz nosi jakby pierwotne miano, tyle że po polsku. Jak wyglądała i zmieniała się Nemitserstraße w dawnym Stettinie, w Niemierzyńską w dzisiejszym Szczecinie?
Po raz pierwszy nazwa „Nemitzerstraße” pojawiła się w 1860 roku, gdy przedłużono w kierunku pól należących do wioski Niemierzyn odcinek obecnej Alei Wyzwolenia zwany Mühlenstraße, będący wówczas częścią składową ulicy Słowackiego prowadzącej poprzez most na potoku Klingende Beek do młyna Słodowego. Przedłużeniu temu nadano nazwę ulicy Nemitzerstraße. Obecnie jest to odcinek ulicy Krasińskiego od wylotu ulicy Słowackiego do ulicy Niemierzyńskiej.
Podróż zaczynamy od rogu Nemitzerstrasse 1 i Warsowerstrasse 98 – Niemierzyńska/ Krasińskiego. Tu mieściła się 
“NÄHMASCHINEN-FABRIK u. Eisengiesserei “ (Fabryka maszyn do szycia i odlewnia żelaza).
“NÄHMASCHINEN-FABRIK u. Eisengiesserei “ (Fabryka maszyn do szycia i odlewnia żelaza).Pierwsze budynki wzniesiono jeszcze w marcu 1882 roku , na parterze znajdowały się hale do produkcji maszyn, zaś na piętrach były mieszkania dla pracowników, w kwietniu na tyłach posesji wybudowano powozownie ze stajnią dla koni ( później przekształcono ją na garaże dla aut dostawczych) oraz niewielkie mieszkania dla stajennego i pracowników, a także wydłużono nieco budynek mieszkalny i halowy w kierunku Nemitzer Strasse. W czerwcu w głąb posesji wzniesiona została kotłownia oraz dobudowano kolejne hale z mieszkaniami na piętrach wzdłuż Nemitzerstrasse zamykając nieco teren fabryki. Niecały rok później w wewnątrz terenu fabryki rozpoczęto budowę lakierni ,a 4 lata później pralnia. Całe zamknięcie w budowie czy rozbudowie fabryki zakończyło się pod koniec 1888 roku, kiedy zamknięto teren i odgrodzono go od innych sąsiadujących parceli. Wejście główne znajdowało się dokładnie na samym rogu Nemitzerstrasse/ Warsowerstrasse.
Dalej udajemy się w kierunku Niemierzyna, po prawej, nie istniejące kino Polonia. Kino “Polonia “powstało przed II wojną światową i miało nazwę “Alhambra “,jego właścicielem był Paul Eichorn.Kino mieściło się przy ówczesnej Nemitzer Strasse 28. W latach 50-tych funkcjonowało też jako “Młoda Gwardia “,później powrócono do nazwy “Polonia”. Pierwszy pionierski, powojenny seans odbył się 22 lipca 1945 r o godz.18-ej ,wyświetlono wówczas film radziecki “Sekretarz Rejkomu “.
A teraz jedna z mrocznych kart historii Szczecina i ul. Niemierzyńskiej, sławiąca ją na cała Polskę. Kamienica przy ul. Niemierzyńskiej 7 w Szczecinie. W tym budynku Józef Cyppek – rzeźnik z Niebuszewa, w zasadzie prawie z Niemierzyna, zwłaszcza że wtenczas, czyli w latach 50-tych ulica ta należała do Niemierzyna administracyjnie. “Gdy we wrześniu 1952 r. szczecińscy milicjanci przeprowadzili nalot na mieszkanie cieszącego się w okolicy złą sławą Józefa Cyppka, dokonali makabrycznego odkrycia. Ściany i podłoga izby mieszkalnej ociekały krwią, zaś na podłodze…..” Ludzie przez długi czas szeptali na ulicy o makabrycznych szczegółach popełnianych przez niego zbrodni. Rodzi się jednak pytanie – czy wszystko to, co wiemy o Cyppku jest prawdą? Odpowiedź nie jest już tak oczywista, jak była w dniu, w którym „Rzeźnik z Niebuszewa” zawisł na szubienicy. W jego biografii jest wiele luk i białych plam, które przez ostatnie dziesięciolecia, z różnym skutkiem, próbowały wypełnić miejskie legendy. Trudno dziś ustalić ponad wszelką wątpliwość, co jest prawdą, a co mitem.
Dziś po Józefie Cyppku pozostały tylko niepełne akta sprawy i szepty ulicy. Krążące po Szczecinie plotki i ludzkie domysły wykreowały obraz pierwszego powojennego polskiego seryjnego mordercy-kanibala, który zabić miał nawet kilkadziesiąt osób. Czy Cyppek naprawdę ćwiartował swoje ofiary, a ich mięso sprzedawał na miejskim bazarze? Ile prawdy jest w opowieściach przekazywanych przez najstarszych mieszkańców miasta?
Idziemy dalej: Po lewej nie istniejąca już kamienica, w to miejsce stoi obecnie spółdzielczy punktowiec z pawilonami handlowymi w dolnej kondygnacji w tym znany wszystkim sklep Społem “Kaśka”, wiemy że kamienica istniała jeszcze po wojnie bo swego czasu odezwała się do nas była Mieszkanka, mieszkała tam będąc dziewczynką, obecnie mieszka w Izraelu.
Po prawej w obecnym widoku widzimy tą samą kamienice z numerem 22, elewacja zmieniła może tylko kolor, ale charakterystyczne łuki portalowe zostają te same, boniowanie. W oddali widać budynki 18,19, 20, 21, a po lewej numery 14 i 15. Za nami z tyłu po lewej zostaje słynna kamienica z numerem 8- czyli miejsce okrutnych zbrodni Rzeźnika z Niebuszewa. Chciałabym podkreślić że ta ulica, nie tylko ze względu na nazwę należała jeszcze do lat 60-tych do Dzielnicy Niemierzyn- Arkońskie ale też ulice: słowackiego, Barnima, Żupańskiego.
Kilka słów więcej o Nemitzer Friedhof, 
i Grabower Friedhof, położone przy obu stronach ulicy Niemierzyńskiej.
i Grabower Friedhof, położone przy obu stronach ulicy Niemierzyńskiej.Czyli Cmentarzem Niemierzyńskim, dziś Ogród Dendrologiczny im. Stefana Kownasa. Na niewielkim wywyższeniu terenu, nachylonym w kierunku południowym, pomiędzy ul. Niemierzyńską, Żupańskiego i Słowackiego. Dawny cmentarz wsi Niemierzyn, użytkowany był jeszcze w okresie powojennym. Na początku lat 70. uprzątnięto nagrobki i przekształcono go w park.
Jest jednym z najładniejszych szczecińskich parków. Historia tego terenu rozpoczyna się 10 października 1868 r. kiedy to otwarto cmentarz, powiększony ok. 1905 r. w kierunku Akademiestr, obecnej ul. Papieża Pawła VI.
Cmentarz otoczony był ceglanym murem (resztki tego muru widoczne są przy ul. Niemierzyńskiej) z żelaznymi kratami i solidną kutą bramą wejściową od strony ul. Niemierzyńskiej. W części od ul. Słowackiego, naprzeciw mostku na Rusałce, przy alei lipowej łączącej ul. J. Słowackiego z ul. Niemierzyńską znajdowała się kaplica cmentarna. Na cmentarzu tym grzebano mieszkańców wsi Niemierzyn oraz Szczecinian. Do najbardziej znanych osób pochowanych na tym cmentarzu należał XIX-wieczny niemiecki poeta i pisarz Robert Eduard Prutz, który urodził się i umarł w Szczecinie (30.05.1816, † 21.06.1872). Jego nagrobek, w formie granitowej kolumny zwieńczonej popiersiem, stanął na wschód od kaplicy. Był też pochówek kupca i filantropa Augusta Karkutscha (jego pomnik, ufundowany przez miasto Szczecin, w uznaniu jego zasług, stanął w centralnej części cmentarza, bliżej ul. Niemierzyńskiej) czy prof. Friedricha Ferdinanda Calo. W czasie II wojny światowej cmentarz był nadal czynny, gdyż chowano tu w zbiorowych mogiłach ofiary nalotów bombowych.
Cmentarz użytkowany był jeszcze w okresie powojenny w latach 1946-46 i nazywany był Cmentarzem Majdańskim. Po 1950 r. został zamknięty dla pochówków, a na początku lat 70 wszystkie nagrobki zostały usunięte i na terenie cmentarza urządzono park, nazwany z powodu dużego nagromadzenia interesującej roślinności ogrodem dendrologiczny.
Naprzeciw Cmentarza Niemierzyńskiego znajduje się Grabower Friedhof.. Trudno jednak jest tu trafić: z jednej strony działki, z drugiej linia kolejowa, z trzeciej szkoła. Cmentarz w Niemierzynie powstał w I połowie XIX w. Ok. 1820 r. i służył mieszkańcom tej wsi przez kolejne pół wieku, kiedy to część pochówków przejął Nemitzer Friedhof, znajdujący się po drugiej stronie ulicy. Prawdopodobnie w latach 70-tych XIX w. cmentarz ten przejęła administracja Grabowa, tworząc tam cmentarz dla swoich mieszkańców. Na mapach z końca XIX w. oraz I poł. XX w. nekropolia określana jest mianem: Grabower Begrabniss Platz, Neuer Grabower Friedhof lub Grabower Friedhof.
Zajezdnia Niemierzyn została zbudowana w 1907 roku wg projektu dwóch berlińskich architektów Griesbacha i Steinmetza. Jest najpiękniejszym obiektem tego typu w Szczecinie. Efekt zawdzięcza spadzistemu dachowi z przeszklonym frontonem, gdzie umieszczono duży zegar. Była przebudowana dwa razy: w 1912, a następnie na przełomie 1929/30. Do tej pory nie było więcej remontów. Od tego czasu już niewiele się zmieniało w jej wyglądzie i infrastrukturze (zachował się m.in. układ torowy). Zajezdnia, to nie tylko remiza tramwajowa, ale także kamienica przyległa do ulicy. Remiza tramwajowa, a obok przylegająca kamienica, dawniej szwalnia uniformów dla maszynistów, dziś ten pięknie wyremontowany budynek służy za kolejny z budynków Zajezdni, zamienionej na Muzeum Techniki.
Laubenkolonie przy Nemitzer Strasse, dziś nazwiemy to miejsce Pracownicze Ogródki Działkowe, RODOS, były już popularne w latach kiedy Niemcy byli niedożywieni, a świeże powietrze i własne warzywa i owoce były remedium na anemię. Pierwsze w Polsce ogródki działkowe (ROD „Kąpiele Słoneczne”) założone zostały w Grudziądzu przez doktora Jana Jalkowskiego w 1897 roku, ale nie była to Polska inicjatywa. Zalecana przez lekarzy pokoleń Rewolucji Przemysłowej. W Niemczech istnieje prawie milion ogródków działkowych, użytkowanych przez pięć milionów działkowiczów na podstawie umów dzierżawy i zajmujących w sumie powierzchnię 46 tysięcy ha. Historia powstawania ogródków działkowych w Niemczech sięga początków XIX w. Prezentowana tu kartka z lotniczej perspektywy odkrywa jeszcze dodatkowo całą panoramę Niemierzyna, wraz z widocznymi przy Zakopiańskiej zabudowaniami, ośrodkiem Magdalenen Stif, jak zresztą jest opisane i Zakładami Opiekuńczymi. W oddali widać też wieżę Quistorpa, bez niej żadna przedwojenna panorama nie ma sensu.
kolejny punkt na Niemierzyńskiej to Stettiner Messehallen czyli Szczecińskie Targi (Hale targowe) 
ul. Niemierzyńska (Nemitzer Straße 16a) W latach 20-tych rozpoczęto budowę hali wystawienniczo – targowych – Stettiner Messehallen .
Przedwojenne Niemcy chciały usilnie zbudować poczucie własnej godności po latach kryzysu, szukano własnej identyfikacji społeczno-kulturowej. Po sukcesach Międzynarodowych targów jakie odbywały się w Londynie czy Paryżu, Szczecin nie chciał być gorszy. W tym czasie Światowe trendy dyktowane były właśnie z Wystaw Światowych. Dojście Hitlera do władzy było bardzo powiązane z kształtowaniem się dumy narodowej, poczuciem odrębnej i oryginalnej Germańskiej kultury. Dlatego właśnie w portowym mieście powstały Targi Szczeciński, na których prezentowano najlepsze dobra narodowe i kulturowe.
Budowę rozpoczęto od Geländeeinebnung für Stettiner Messehallen, czyli niwelacji terenu, a na miejsce budowy wybrano teren blisko Niemierzyńskiego Cmentarza, jeszcze przed wiaduktem, znaczenie miała dobra komunikacja. Można było dojechać tramwajem linii 3, ale też wysiąść na stacji Łękno.
Na otwarcie hali przybył sam feldmarszałek August von Mackensen w charakterystycznym czako 2 pułku Huzarów Śmierci.
W czasie II wojny światowej istniał obóz Lager “Messegelände”, przy dawnych halach Nemitzer Straße (ul. Niemierzyńska)
Spacer wieńczy Wiadukt Niemierzyński 
Żelbetonowy wiadukt kolejowy, który został rozebrany w 2011 r. z powodu rozbudowy węzła Łękno, nie wyglądał tak od początku.
Wiadukt znajduje się nad przedwojenną Eckerbergstrasse (Arkońska) , a Nemitzer Strasse (Niemierzyńska) na trasie łączącej przystanek Szczecin Łękno (Bhf. Westend) z Szczecin Niebuszewo (Stettin Zabelsdorf). Sam wiadukt datuje się na drugą połowę XIX wieku, pod wiaduktem oprócz ciągu pieszych pociągnięto tory tramwajowe linii nr 
, między 1926,a 1932 rokiem konstrukcja uległa nieznacznej modyfikacji, a dokładniej poszerzeniu. Po wojnie prowadziła tu linia kolejowa łącząca Szczecin Główny z Trzebieżą przez Police ( nr 406), a w 2002 roku pojechał ostatni pociąg pasażerski i od tamtej pory kursują wyłącznie tabory towarowe oraz niekiedy ruch pociągów specjalnych.
, między 1926,a 1932 rokiem konstrukcja uległa nieznacznej modyfikacji, a dokładniej poszerzeniu. Po wojnie prowadziła tu linia kolejowa łącząca Szczecin Główny z Trzebieżą przez Police ( nr 406), a w 2002 roku pojechał ostatni pociąg pasażerski i od tamtej pory kursują wyłącznie tabory towarowe oraz niekiedy ruch pociągów specjalnych.Jedna ulica a tyle historii Szczecina.
koloryzacje: Anna Koc
Zajrzyj w okolicę!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna – możesz ja kliknąć i oddalić widok, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć “Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę.
Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Historyczny Niemierzyn i Historyczny Osów
Niepoprawna nihilistka, architekt z zamiłowania i zaniedbania z pasją do lokalnej historii, pasjonatka do szpiku i do źródła. Graficzne spojrzenie na sprawy koloru w historii, zapędy na modelowanie w 3d wszystkiego o czym opowiem. Zgłębiam i analizuje, wyciągam z podziemi i z lamusa.
Przeczytaj inne publikacje Poprawka?
Kliknij i daj znać!
Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook “Szczecin Znany i Historyczny” klikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla kogoś takiego jak Ty!
Post na FB
Skomentuj na Facebooku!