Jest jedną z kilku pozostałości po obszarze kolejowego dworca towarowego na Pomorzanach, który przed wojną pełen był wagonów. W ostatnich 20 latach powoli zarastał, a część pozostałych hal wykorzystywały firmy. Co wiemy o domku Starkiewicza 3?
Zakładając konto na forum otrzymasz dodatkowe opcje
Sporo mieszkańców Pomorzan i okolic przyjeżdża do sklepu, który znajduje się przy ulicy Starkiewicza, niedaleko od szpitala. Inni spacerują do kościoła świętego Józefa kawałek dalej. Starsi mogą też pamiętać działający między Generalską, Grudziądzką, a Starkiewicza i dalej Kolumba dworzec kolejowy. W kontekście tytułu w tym opracowaniu mówimy konkretniej o dawnych bocznicach kolejowych towarowego dworca Pomorzany, po którym dzisiaj niewiele zostało – jeszcze do 2023 roku można było dostrzec ślady torowisk, infrastruktury kolejowej, jaka nie była użytkowana i zaczęła zarastać. By doprecyzować lokalizacje – dawny Güterbahnhof Pommerensdorf zajmował trójkątną dużą działkę od Starkiewicza a zachodzie i południu po linię kolejową biegnącą od północy na Dworzec Szczecin Główny – pod postem znajduje się tradycyjna mapa z oznaczeniem. Pod koniec 2023 roku część terenu uprzątnięto, pozostałości infrastruktury rozebrano, a powstać ma tu nowe osiedle mieszkaniowe. Istniejący jeden z głównych budynków dworca towarowego ma zostać zaadaptowany, odremontowany i przekształcony na część osiedla, bez całkowitej rozbiórki. Część budowanych obiektów ma posiadać ceglane elementy nawiązujące do zachowanego budynku po dworcu towarowym, a także znajdzie się miejsce na zieleń, drzewa oraz miejsca parkingowe, w tym podziemne. Jak wyjdzie? Zobaczymy. Zaznaczyć trzeba, że pozostałe i zachowane obiekty po dworcu towarowym są wpisane do gminnej ewidencji zabytków.
W opracowaniu jednak przyjrzymy się innemu obiektowi – dziś stoi przy adresie Starkiewicza 3, tuż obok sklepu. Należał do przedwojennego kompleksu Güterbahnhof Stettin-Pommerensdorf czyli Dworca Towarowego Szczecin-Pomorzany, który dość szczęśliwie przeżył niewielkie bombardowanie dokładnie tego miejsca – na początku 1943 roku Niemcy przenosili część paliw z portu, który był celem nalotów na cysterny kolejowe rozstawione w innych częściach miasta i okolicach. Te stały właśnie na terenie bocznic kolejowych dawnego dworca towarowego Szczecin-Pomorzany i zostały trafione w nalocie nocnym z 20 na 21 kwietnia 1943 roku (patrz galeria). Domek Starkiewicza 3 stoi nieopodal. Nad siecią torowisk od strony ulicy Grudziądzką znajdowała się stacja pasażerska.
Dziękujemy za WASZE wsparcie! 💝
Dzisiaj (2024) budynek Starkiewicza 3 wykorzystywany jest częściowo na mieszkania, posiada dość niedawno wyremontowany dach (około 2015), jednak elewacja oraz ceglane zdobienia wymagają trochę pracy, by nadać świetność. Niestety, budynek pada też ofiarą ludzi pozbawionych mózgu, czyli graficiarzy. Nieco pocieszne i zabawne jest to, że kontener na odpady „uwieczniono” przed budynkiem w 2017 roku i… w 2024 roku również. W innych latach według Google Maps akurat się „nie trafił”. Możliwe, że pojawia się tam cyklicznie, jak zaćmienie słońca 😉 Jaka była funkcja budynku przed wojną? Jeżeli chcielibyśmy załatwić sprawy opłat w temacie dworca towarowego Pomorzany to właśnie mogliśmy się udać tutaj – działał tutaj budynek sekretariatu z odprawami oraz kasa – odpowiednio Güterabfertigung i Güterkasse. Znane są też nazwiska pracowników budynku i sekretarzy kolejowych przed i w trakcie wojny, którzy przypisani byli do osobnego w stosunku do kompleksu dworca towarowego budynku. Nosił on dawny adres od 1930 roku – Weidendammstraße 3, czyli dzisiejsza Starkiewicza 3.
Pracownicy przed wojną zmieniali się bardzo dynamicznie, poza głównymi pracownikami, czyli sekretarzami kolei. W latach trzydziestych, kiedy budynek otrzymuje swoją funkcję i konkretny adres – kasę towarową przy Weidendammstraße 3 pierwszym inspektorem był Max Ehmke. Pracownicy wymienieni w tym poście nie pojawiają się przed 1930 rokiem w obszarze adresowym – można podejrzewać, że zostali tu przydzieleni w 1929 roku. Tuż przed wojną inspektorem był jeszcze pan Schneider, następnie Heinz Hellwig u zarania II Wojny Światowej. W budynku przez wiele lat (od początku do końca) pracował Karl Reise, okręgowy sekretarz kolejowy, którego członkiem rodziny mógł być Oskar Reise, inspektor okręgowy na emeryturze, jaki żył na Prawobrzeżu. Niestety nie ustaliłem dokładnych detali głównego pracownika. Ostatnim z często zmieniających się inspektorów kolejowych był razem z nim u schyłku II Wojny Światowej Walter Schmidt, który zastąpił wspomnianego pana Hellwig.
Osiedle na plecach domku
Zgodnie z powyższym – w połowie 2023 roku rozpoczęło się porządkowanie terenu po dawnych bocznicach kolejowych i dworcu towarowym. Inwestorem osiedla będzie PFR Nieruchomości, a za projekt odpowiada Fort Polska. Powstanie tam 11 bloków z zachowanym w środku budynkiem dawnego Güterbahnhof Stettin-Pommerensdorf. Budowa osiedla rozpocznie się według planów w 2025 roku.
Na razie nie jest wiadomo jakie metraże będą miały mieszkania oraz jaką konkretnie funkcję pełnić będzie budynek po dawnym obiekcie dworca – posiada on podpiwniczenie oraz przestrzeń znajdującą się pod ziemią. Według planów budynek będzie posiadać spore okna (dziś to po prostu „kloc”), a także ma zachować ceglany styl. Wokół niego ma być przestrzeń dla mieszkańców, z placem zabaw oraz zielenią.
Według projektu centralny plac osiedla z budynkiem dworcowym ma pozwolić na to, by osiedle zbudowane wokół niego miało lepszy dostęp do światła dla mieszkań. Miasto rozważało już przed planami osiedla dworzec SKM, więc połączenie możliwego przystanku z nowym osiedlem mogłoby być dobrym krokiem.
Jak zmieni się okolica? Zobaczymy w ciągu kolejnych lat. Domek Starkiewicza 3, jaki stoi obok planowanego osiedla dziś jest w niezłym stanie, ale ganek mógłby wyglądać lepiej. No i niestety graffiti. Ale rozbiórka mu nie grozi.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 3 miesiące temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Zakładając konto na forum otrzymasz dodatkowe opcje.