Stojący od średniowiecza

Wzmiankę, która pozwala nam ustalić najwcześniejsze daty, kiedy kościółek istniał znajdziemy w sporach dostojników kościelnych. W 1424 roku proboszcz kościoła świętego Jakuba, czyli dzisiejszej katedry – Herdeghenus Hilpoltsteyn – prowadził spór z wikariuszem kaplicy świętej Katarzyny w Schwarzow (Świerczewo). Dopisać trzeba, że sama wieś Schwarzow jest starsza – wzmiankowana w 1253 roku. Warto wspomnieć, że początkowo świątynia wyglądała nieco inaczej, a stan aktualny nie pochodzi z czasów najwcześniej wzmiankowanych – został zniszczony na początku XVII wieku i odbudowany, ponownie zniszczony w pożarze w 1677 roku oraz odbudowany, a następnie w 1696 roku, urządzając tam również kwatery dla żołnierzy w 1692 roku. Świadectwem odbudowy może być wzmianka mówiąca, że kościołowi aż siedmiu braci Rosenfeld ufundowało ołtarz. Poprzednimi patronami byli święty Piotr i święty Paweł. Znani są bracia z imienia, byli to: Arnold Rosenfeld, Eberhardt Rosenfeld, Jacob Rosenfeld, Georg Rosenfeld, Joachim Rosenfeld, Christian Rosenfeld oraz Abraham Rosenfeld (wg Lemckego). Byli to synowie kupca i pana w Szczecinie, a nim był Martini Rosenfeldt. O wielkim darze braci miała mówić inskrypcja grafiki, która zawierała zdobioną Ostatnią Wieczerzę oraz złożenie do grobu malowane olejem na desce. Dodatkowo wyposażeniem kościoła miały być dwa świeczniki ołtarzowe z brązu, wysokości 41 centymetrów, z około 1600 roku. Funkcja obiektu zmieniała się z kościelnej na typowy budynek folwarczny. 

o ciekawe, obok znajdował się cmentarz ewangelicki oraz osada. Teren pocmentarny przy kościele zatarł się dziś całkowicie – nie ma po nim praktycznie żadnego śladu ani zieleni przycmentarnej. Mapa z około 1888 roku ukazuje nam teren cmentarza – był to obszar bezpośrednio wokół dawnej kaplicy. Starszy niż 1888 rok mogą być również dwa budynki obok. Według kart wpisowych miał być założony w XIV wieku. W notatce znajduje się informacja, że był to kościół filialny Gumieniec. Według Lemckego był to kościółek-siostra kościoła z Pomorzan. Wojny napoleońskie miały przynieść kolejne zniszczenie świątyni, a także umieszczono w nim w 1813 roku lazaret. Obiekt ponownie miał przejść odbudowę i służyć jako kościół do około 1901 roku, gdy zamieniono go na magazyn narzędzi. a także po I Wojnie Światowej miał powrócić do roli kościoła To stało się dzięki interwencji konserwatora zabytków po 1918 roku. Znana jest fotografia ukazująca wnętrze, dostępna pod tym adresem. Według karty zabytku „ratownikiem” i jednocześnie konserwatorem miał być doktor Franz Balke, który w 1932 roku awansował na miano konserwatora prowincjonalnego, w czasie rządów nazistów był oponentem ich poglądów na historię oraz wszedł w konflikt z lokalnym „gau” partii. Dawna karta zabytku wspomina, że Franz Balke miał wpłynąć na uratowanie zabytku i przywrócenie funkcji kościelnej po 1918 roku – w tym roku Franz miałby zaledwie 28-29 lat. Swój wpływ w szczecińskim muzeum miał dopiero od 1927 roku, wcześniej nie występuje w księgach adresowych. Chichot historii pojawia się, gdy Franz Balke współpracował z Gregorem Rosenbauerem nad galerią sztuki sakralnej średniowiecza – warto wspomnieć nazwisko wyżej o braciach Rosenfeld, jacy mieli ufundować dla kościoła ołtarz. Nazwiska śmieją się z kart historii 😉 Detale o historii obiektu spisał w 1940 roku historyk i teolog Hellmuth Heyden. Wcześniejsze źródła – z 1901 roku – spisał Hugo Lemcke.

W trakcie wojny podaje się, że kościółek został uszkodzony, następnie odbudowany i przeznaczony między innymi na magazyn skór. Tu wersje są różne, bo karta obiektu z lat sześćdziesiątych podaje, że kościółek nie został zniszczony w trakcie II Wojny Światowej. Również w pobliżu nie znajdowały się żadne obiekty mogące być celem nalotów lub działań wojennych. Fotografia z 1943 roku (lotnicza) nie jest na tyle wyraźna, by ocenić – obszar kościoła był prawdopodobnie obrośnięty drzewami lub zaroślami. Do niedawna zabytkowy obiekt posiadał jeszcze (według pierwszej teorii) odtworzony po wojnie dach – aktualnie jest on przykryty folią i deskami, w zachowanej formie – spadzistej. Pod folią znajdują się dachówki. Niestety, zdecydowanie gorzej z zabezpieczeniem okien i wejścia – wejście jest zakratowane, ale drzwi trzymają się na „słowo honoru” i pozwalają na wejście od środka małych zwierząt. Nie zapowiada się, by dawną kaplicę miały spotkać lepsze czasy… A szkoda. Według dawnych planów była sugestia, by powstał tu punkt informacyjny dla okolicznych firm. Chyba najlepszym wyjściem byłoby obiekt wyremontować, zabezpieczyć, odtworzyć i stworzyć w środku po prostu biuro jednej z firm z zachowaniem charakteru.

Remont kościółka w dawnym Gut Schwarzow (Świerczewo)

W maju 2024 roku rozpoczął się remont zabytkowego kościoła – usunięto płachty z dachu, ogrodzono obiekt płotem. Inwestorem jest mająca biuro w starym budynku zarządcy Spółdzielnia Samopomoc Chłopska, wykonawcą firma CIW Sp zoo z ulicy Więckowskiego 2/3. Za jednostkę projektową odpowiada pan Kamil Krain z Wojska Polskiego 39/36, jaki w 2019 roku został przyjęty do Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Architektów RP. Kierownikiem budowy i remontu zabytkowego kościoła według tablicy informacyjnej w 2024 roku był pan Ireneusz Kozłowski.