Bez kategorii

Szeroka 52, dawny dom kowala Putzke 

Powolna utrata?

Tuż przed rondem Kresowian stoi obok przystanku stary dom. Nie wygląda na bardzo stary, ale ma "na karku" wiele dekad. Ponad sto lat temu żył tam krawiec oraz kowal. Dziś zdaje się, że od kilkunastu lat stoi niezamieszkany. Pojawiają się na nim bohomazy. Jaka będzie przyszłość numeru Szeroka 52? Tego nie wie nikt, ale możemy zrobić poof z historii tego domku i sprawdzić kto tam żył.

Kliknij i rozwiń spis treści

Z każdym rokiem w mieście jest mniej i mniej budynków, które pamiętają początek XX lub koniec XIX wieku. To źle? Z jednej strony tak – im więcej pozostaje nam starego świata tym lepiej. Niestety cyklem naturalnym jest to, że obiektów starych jest coraz mniej… Dzisiaj niewiele mamy prawdziwych i niezmienionych budynków mieszkalnych z początku XIX wieku, prawda? Kiedy dziś wzdychamy do rozpadających się lub opuszczonych domów sprzed 100+ lat, pomyślmy jak wzdychali ludzie w 1924 roku, patrząc na rozpadające się domy zbudowane świeżo po wojnach napoleońskich, kiedy wokół powstawała masowo „kamienicowa deweloperka” 😉

Może trochę wstęp zabrzmiał, jak zła wróżba, ale niestety dom pod adresem Szeroka 52 w Krzekowie zdaje się być od wielu wielu wielu lat opuszczony lub niewykorzystywany. Po remoncie fragmentu Szerokiej oraz powstaniu pobliskich rond budynek ten znalazł się przy przystanku autobusowym. Klasycznie mam nadzieję, że i ten domek nagle otoczy się rusztowaniami, zostanie odremontowany, może również z elementami ceglanymi i będzie służyć swoim mieszkańcom, ale też miastu – jako stary obiekt o zabytkowym charakterze. Mimo, że nie wygląda jak zabytek najwyższej klasy, jest to obiekt stary, tworzący całą staro-wiejską tkankę Krzekowa. Zajrzyjmy kto tam żył w dawnych czasach…

Franz Putzke, kowal i krawiec w Krzekowie

Temat domku w kontekście dawnych czasów i początku XX wieku jest o tyle ciekawy, że za domkiem stało dwóch Franzów – syn oraz ojciec. Senior urodził się podobno w… Norwegii, 25 listopada 1859 roku w Steinberg, lekko na zachód od Oslo. Tak podaje rodzina, ale akt zgonu podaje Steinberg Kreis Arnswalde, dzisiejsza wieś Słutowo obok miasta Recz. Jego ojciec Christian Friedrich i matka Hanna Caroline Putzke z domu Zade przenieśli się z czasem bliżej Szczecina. Pan Franz Albert Putzke Senior został kowalem i 18 grudnia 1884 roku w Krzekowie bierze ślub – wybranką serca była Berta Auguste Wilhelmine Wecker.

Z aktów urodzin ich potomstwa wynika, że para mogła zmieniać miejsce zamieszkania nim ostatecznie osiadła w Krzekowie – syn Richard Franz Wilhelm Putzke urodzi się 17 października 1885 roku w Grabowie (Grabow), córka Anna Auguste Putzke urodzi się 10 maja 1888 roku, a junior Franz August Putzke w Wussow Kreis Randow (Osów) 26 lipca 1895 roku. Wiadomo, że Franz Putzke Senior żył w opisywanym domku o dzisiejszym adresie Szeroka 52 przynajmniej od 1909 roku.

Możemy sądzić, że rodzina przeprowadziła się do Krzekowa po 1897 roku, a przed 1909 rokiem. Skąd taki pogląd? Franz Senior miał czwórkę znanych dzieci. Poza trójką wymienioną wyżej 17 czerwca 1897 roku urodził się jeszcze Wilhelm Franz Richard Putzke, jeszcze w Wussow (Osów). 

Wirtualna karma

Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska
50 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.

Na serwer

Koszty, licencje... 💝
100 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Dobry wybór

Zdecyduję samemu

Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!
Dowolnie Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł

Ówcześnie dom posiadał numer Dorfstraße 33, później w okresie II Wojny Światowej będzie to Kreckower Dorfaue 52, tuż przed skrzyżowaniem dróg na dawne Brunn (Bezrzecze) oraz w kierunku Polchow (Pilchowo). Z ksiąg wynika, że zawód seniora mógł się zmieniać – najprawdopodobniej senior był mistrzem krawieckim. Jego syn nie mógł osiągnąć takiego tytułu w wieku 17 lat. To daje nam też pogląd na to, że albo senior zmienił zawód, albo domek zamieszkiwał głównie junior. Młodszy Franz August Putzke będzie już posiadał tytuł mistrza w 1928 roku, kiedy 16 czerwca weźmie ślub w Krzekowie, a wyjdzie za niego pani Minna Maria Elisabeth Spoth, tu również urodzona.

Senior umiera w trakcie II Wojny Światowej, a w bazach genealogicznych znajduje się mały błąd – akt zgonu seniora przypisano do juniora. Zmarł 16 kwietnia 1942 roku o 5 rano w swoim domu pod dzisiejszym adresem Szeroka 52 (ówcześnie Kreckower Dorfaue 52). Zmiana zawodu przypisanego do postaci, która posiadała dom przed wojną może sugerować, że rodzina mieszkała wspólnie – Senior i Junior z żonami, a dom z czasem został przepisany na syna. Czy jest na to jakiś dowód? Akt zgonu seniora podpisała żona juniora – pani Minna.

Budynek w XX wieku

Niestety dzisiejszy domek Szeroka 52 nie wygląda na zamieszkany w 2024 roku. Przeglądając zdjęcia Google z 2011 roku również budynek zdaje się być niezamieszkały, a używany bardziej jak jakiś magazyn – od lat rozciągnięte na okna rolety, wcześniej również kraty. Od lat ten sam stan budynku sprawia, że powoli pada ofiarą wandali i graficiarzy, którzy zostawiają na budynku ślady swojego idiotyzmu.  Do momentu załączenia ostatniego zdjęcia – z 1 czerwca 2024 roku – niewiele wskazuje na to, by budynek miał ponownie swojego zarządcę i mieszkańców, którzy zadbaliby o niego.

Można uznać, że to tylko zwykły dom, bez żadnych walorów architektonicznych lub wielkiej historycznej wartości. Tu skala historyczna jest dużo większa – Krzekowo było ulicówką, gdzie domy ułożone były wzdłuż głównej drogi i osi „mniej-więcej” północ południe. Ten starowiejski charakter powoli się zaciera. Nie tylko z uwagi na nowo powstające budynki, ale również przez powolną utratę tych starych.

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 6 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin