Swarożyca / Am Vogelstangenberg

Teatr Polski w Szczecinie, przed wojną 

Historia miejsca z Teatrem Polskim jest bogata!

Niewielu wie, że w tym miejscu znajdowała się kiedyś loża masońska, a także miejsce zajmowane przez kompanię strzelecką. O jakim miejscu mowa? O Teatrze Polskim w Szczecinie. Dzięki zachowanym fotografiom przedwojennym wiemy, jak wyglądały pomieszczenia i co mieściło się w budynku Teatru Polskiego w Szczecinie przed II Wojną Światową.

Dzisiaj (2023) nowy budynek Teatru Polskiego w Szczecinie połączony jest ze starym gmachem, który w rzeczywistości nie jest aż tak stary, jak wielu myśli. Nim powstał budynek, którego front widzimy na pierwszej fotce były tutaj ogrody i budynki szczecińskiej loży masonów. Dzisiaj wybierzemy się do przedwojennych wnętrz Teatru Polskiego przy ulicy Swarożyca, obok „autostrady” Jana z Kolna, rzut beretem do Wałów Chrobrego. Wielu z Was widziało ten budynek przed wojną na fotkach, ale nie zna ciekawostek o tym miejscu 😉 Zacznijmy od wnętrz tuż przed II Wojną Światową.
„Zrobiła” mnie lampa ścienna, którą musiałem „poprawić”, by przypadkiem Facebook nie zdecydował, że to pewien symbol i nie zdecydował się na usunięcie treści. Wiadomo, o jaki kształt chodzi.
Dlaczego nagłówek brzmi „nie w teatrze”? Bo nie był to teatr od samego początku. Już przed wojną obiekt przechodził remonty chwilę po zbudowaniu – pierwotnie po wolnomularzach obiekt przebudował słynny Adolf Thesmacher, autor wielu willi, osiedla przy ulicy Heleny oraz kościoła św. Andrzeja Boboli. Ostatniego remontu dokonał wspominany przeze mnie wielokrotnie Gustav Gauss – autor między innymi kasy oszczędnościowej (dzisiejszego sądu) oraz przebudowy narożnej kamienicy z dzisiejszym Kurierem Szczecińskim. Ciekawostką jest, że można dodać jeszcze dwóch – prawdopodobnie architektów wyposażenia lub wnętrz: Boettcher (Böttcher?) i Stolp. Dzięki zachowanym fotografiom możemy zajrzeć do dawnego Teatru Polskiego (starej części gmachu), a także opisać to, jaką funkcję budynek miał nim Stettin stał się Szczecinem…

Czy wiemy coś więcej o przebudowie? TAK! Okazuje się, że poddasze budynku nie posiadało okien. W wyniku przebudowy Gaussa zrobiono aż 60. To prawdopodobnie te okna dookoła poddasza! 😉 Przebudowano też salę główną na 1 piętrze. Od lat trzydziestych historia budynku (podobnie jak masy w ówczesnych Niemczech) była „brunatna”. W środku mieściła się żeński oddział NS – nosił nazwę Gaufrauenschaftshaus. Prasa „brunatna” pięknie opisała udostępnienie tego budynku (wg niej 7 grudnia 1937) dla pań – „wyeliminowano przeszkodę, która stała na drodze powszechnej pracy kobiet„. By było śmieszniej, oryginał artykułu mówi o „żydowskiej” loży masońskiej. Oczywiście kwestię poprzednich właścicieli budynku przedstawiono w formie krycia się w ciemnych kątach i spiskowania. Śmiechnąć można z określenia, że „mroczna magia się skończyła, a jasna prawda zwyciężyła”. Plan był taki, by tego typu i w tym stylu kolejne obiekty powstawały w przyszłości w całych Niemczech. Należy zauważyć, że ten obszar od dawna był obszarem dość istotnym – to tędy od północy wjeżdżało się jedną z bram do Szczecina. Niedaleko wszak Brama Panieńska… i to nie jedna.
 
Patrząc w stronę starego miasta powstał Fort Leopold. Nazwa „Logengarten” czyli ogród loży pojawia się już na mapie z 1843 roku. Miejsce nazywano również Vogelstangenberg, co później zachowano w nazwie jednej z nazw przedwojennych ulic (Swarożyca). Miejsce i nazwę powiązano z Stettiner Schützenkompanien. Członkowie tej „ekipy” urządzali sobie tutaj podobno od 1735 roku polowania na ptaki. Dziś zabawa niezbyt budząca zachwyt. Skończyła się w 1819 roku, gdy takiej „zabawy” zakazano, a w 1829 roku wzgórze było już w posiadaniu loży. Kłótnie o teren między lożą i kompanią trwały do 1861 roku, a ostatecznie kwestię rozwiązano zakupem za 30 000 talarów w 1868 roku. I tak do lat dwudziestych loża posiadała ten teren, w końcu tracąc go wraz z nowym budynkiem w 1933 roku.

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 1 rok temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej lub dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin