Stoją sobie dwa (no prawie trzy) sekretne domki pamiętające przedwojenne czasy. Do dziś rośnie tu trochę drzew owocowych - chyba morele, zdaje się, że jabłonie, trochę krzewów jeżyn. Dlaczego? Były tu sady i ogrody. Gdzie jesteśmy tym razem? Golęcin ma trochę sekretów - jedną z nich jest uliczka Krzemieniecka, tuż obok wiaduktu kolejowego.
Kliknij i rozwiń spis treści
W Szczecinie są uliczki, przy których nie spodziewalibyśmy się starej zabudowy, a do jakich dotarcie też nie jest takie łatwe. Ot historyczne sekrety 😉 Pod opisywaną dziś ulicą znajdują się w 2024 roku tylko trzy adresy – stary domek z widokiem na Odrę, niewielkie zabudowania będące możliwe, że pozostałością po większym domu oraz przebudowywany niedawno dom na końcu ulicy, również w części przedwojenny. By dostać się do opisywanej lokalizacji musimy tuż za (patrząc od Odry) wiaduktem kolejowym skręcić przy kamieniczce w wąski trakt pośród zarośli.
Uliczka Krzemieniecka, a dawna Eisenbahnweg pojawia się na początku lat dwudziestych XX wieku w księgach adresowych. Gdzie się znajduje? Na północy – w Golęcinie, tuż obok wiaduktu kolejowego. Chociaż prawdopodobnie dom o numerze 6 może być lekko starszy. Dzisiaj to jedna z bardziej “odludnych” ulic w Szczecinie, z jakiej korzystają albo mieszkańcy trzech numerowanych w 2024 posesji (4, 5 i 6) albo służby miejskie, które mają sporo wprawy w manewrowaniu. Uliczka ta jest asfaltowa (ma nakładkę), ale jednak jest tak wąska, że mieści się jeden pojazd. W latach 1928-1929 zmienia się numeracja dawnej Eisenbahnweg w Frauendorf, czyli Krzemienieckiej w dzisiejszym Golęcinie, co jest objaśnione grafiką w galerii.
Wcześniejszy numer 1 zamieni się w numer 1 i 2 (łącznie), ogród państwa Frank o numerze 2 stanie się numerem 4, na jakim powstanie dom. Wcześniejszy numer 3 pana Hamann stanie się teraz numerem 5, z jakiego dziś pozostała tylko mała część, a numer 3 (przed zmianą) stanie się terenem pod budowę jaki pozostanie niezabudowany do dziś. Zaś domek pana Pust o numerze 4 stanie się po zmianie oraz do dzisiaj numerem 6. Zmiana może wydać się skomplikowana, dlatego warto zajrzeć do galerii – tam jest mapka ze zmianą 😉
Taka numeracja pozostanie do dziś, co ułatwi rozpoznanie, która parcela należała do której osoby – aktualnie zamieszkany jest numer Krzemieniecka 4, gdzie na miejscu ogrodu powstał domek, obok znajduje się pozostałość po numerze 5, zaś dalej w głębi na północ rozbudowany został domek rybaka Pust, który posiada numer 6. Skąd wiemy, że numer 5 był kiedyś nieco większy? Po zdjęciach lotniczych z 1943 roku – dokładnie widać biały zarys budynku. Patrząc na księgi, był to budynek zawierający parter oraz pierwsze piętro mający na górze dwa mieszkania.
Przejdźmy do szerszego opisu.
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Dom Krzemieniecka 6
Pierwotnie posiadał numer 4 i od początku występowania uliczki Eisenbahnweg (Krzemieniecka) należał do tej samej rodziny. Możliwe, że domek jest starszy niż się sądzi, a jego adres był przed nadaniem nazwy ulicy przypisany do Bergstraße – czyli jednej z dawnych nazw Strzałowskiej, jednej z dawnych nazw bo posiadała jeszcze inną po zmianach w 1933 roku. Właścicielem był rybak Hermann Pust, jakiego dom przed przypisaniem do Eisenbahnweg (Krzemieniecka) określany był jako Pust’sches Haus, od nazwiska. Była to nazwa zwyczajowa na domy i obiekty położone bez konkretnego adresu. Znane są detale i to kim konkretniej był Hermann Pust, jaki posiadał domek na samym końcu Krzemienieckiej, pod dzisiejszym numerem 6. Urodził się około 1881 roku, a 21 kwietnia 1908 roku w dawnym Nassenheide (Rzędziny) jego żoną została pani Anna Pust z domu Harsdorf. Rybak żyjący w domku przy Krzemienickiej 6 zmarł dość wcześnie, w wieku 55 lat, 13 maja 1936 roku w szpitalu w Golęcinie, tuż obok swojego domu. Z dokumentacji wynika, że synem Hermanna był Erwin Otto Hermann Pust, który do końca wojny mieszkał również w domku o numerze 6. Urodził się 24 marca 1911 roku, a 14 października 1933 roku jego żoną została Frieda Anna Sophie Schwenke. Do rodziny niemal na pewno należał też trzeci rybak – o nieustalonym imieniu – żyjący w kamienicy Strzałowska 5, tuż przy wjeździe w Krzemieniecką. Innym członkiem rodziny mógł być żeglarz Robert Pust, jaki żył w latach dwudziestych w Golęcinie przy Strzałowskiej 9. Patrząc na dawne księgi lata dwudzieste to aż kilka osób związanych z żeglarstwem lub połowami ryb, jakie mają w Szczecinie nazwisko Pust.
Na tej stronie nie ma reklam, treści sponsorowanych, płatnych ani irytujących okien. Wysokiej jakości zdjęcia, grafiki, serwer, domenę i licencje utrzymujemy wyłącznie z Waszych wpłat.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Pozostałość po budynku Krzemieniecka 5
Obiekt ten posiada swój adres w miejskiej numeracji oraz na mapach, jednak przed II Wojną Światową był to raczej budynek nieco większy i zamieszkały przez kilka osób, możliwe że z rodzinami. Właścicielem był Paul Hamann zajmujący się uprawą owoców, a wcześniej będący po prostu właścicielem nieruchomości. Prócz niego w domku dopisano 3 inne postacie – pana Brendemühl, marynarza Himsch oraz kupca i zarządcę pana Peglow. W trakcie wojny, miejsce marynarza zajmie ratownik, pan Lenz. Świeżo po wyznaczeniu ulicy Eisenbahnweg w Frauendorf (Krzemieniecka w Golęcinie) adres zamieszkuje również nauczyciel, pan Richard Hamann, możliwe że spokrewniony z właścicielem. W 2024 roku numer 5 znajduje się nieco w gęstwinie drzew i krzewów oraz prawdopodobnie jest nieco mniejszy niż pierwotny budynek, który stal w tym miejscu przed wojną. Niestety, dokładne ustalenie losów obu postaci jest dość trudne. W Szczecinie żyło kilkanaście osób o takim imieniu i nazwisku, w tym kilka żyjących wokół Żelechowej i Golęcina, bez jasnej wskazówki i potwierdzenia.
Dom Krzemieniecka 4
Pan Albert Ferdinand August Frank przeniósł się do swojego domku po sąsiedzku – wcześniej żył tuż obok, w budynku Strzałowska 7, na III piętrze. Zajmował się obsługą maszyn oraz mieszkał z żoną – księgi podają, że była nią Anna Frank z domu Grützmacher. Znajdujemy dzięki temu jego dokładne dane. W momencie przeprowadzki na Krzemieniecką był już człowiekiem w sile wieku – urodził się 20 maja 1875 roku w Żelechowej, a w momencie ślubu żył w Drzetowie. Jego żoną 29 lipca 1900 roku została konkretnie Anna Wilhelmine Grützmacher. Można też podać jego rodziców – ojcem był Friedrich August Gottfried Frank, a matką Bertha Charlotte Frank z domu Christiana. Tutaj warto zauważyć jeden wątek! Dzisiejszy numer 4 jest również podawany w księgach zapisywany jako po prostu ogród, jakiego właścicielem (lata trzydzieste) był pan August Frank, żyjący w budynku Strzałowska 3, a znany nam dziś dom mógł powstać w połowie tych lat. Jednym z mieszkańców poza właścicielem i jego żoną był też pielęgniarz z pobliskiego szpitala pan Emil Satz.
Czasy powojenne?
Przed wojną niemal z pewnością droga była po prostu utwardzanym traktem biegnącym wzdłuż torów kolejowych. Dzisiaj dane aktualnych mieszkańców okrywa ochrona danych osobowych, jednak zarówno domek 4, jak i 6 wygląda na zadbany – numer 6 jest świeżo po remoncie, co widać na fotografiach wykonywanych w 2022 i 2024 roku. Numer 5 znajduje się niestety za zaroślami i ciężko ustalić, jak bardzo zmienił się ten budynek w ciągu ostatnich dekad od II Wojny Światowej. Prawdopodobnie z trzech opisywanych mógł być największy – domek państwa Frank oraz państwa Pust zamieszkiwały tylko te rodziny. Zaś numer 5 kilka osób w tym wymienione na I piętrze budynku.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 10 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć “Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.