Stoją sobie dwa (no prawie trzy) sekretne domki pamiętające przedwojenne czasy. Do dziś rośnie tu trochę drzew owocowych - chyba morele, zdaje się, że jabłonie, trochę krzewów jeżyn. Dlaczego? Były tu sady i ogrody. Gdzie jesteśmy tym razem? Golęcin ma trochę sekretów - jedną z nich jest uliczka Krzemieniecka, tuż obok wiaduktu kolejowego.
Kliknij i rozwiń spis treści
W Szczecinie są uliczki, przy których nie spodziewalibyśmy się starej zabudowy, a do jakich dotarcie też nie jest takie łatwe. Ot historyczne sekrety 😉 Pod opisywaną dziś ulicą znajdują się w 2024 roku tylko trzy adresy – stary domek z widokiem na Odrę, niewielkie zabudowania będące możliwe, że pozostałością po większym domu oraz przebudowywany niedawno dom na końcu ulicy, również w części przedwojenny. By dostać się do opisywanej lokalizacji musimy tuż za (patrząc od Odry) wiaduktem kolejowym skręcić przy kamieniczce w wąski trakt pośród zarośli.
Uliczka Krzemieniecka, a dawna Eisenbahnweg pojawia się na początku lat dwudziestych XX wieku w księgach adresowych. Gdzie się znajduje? Na północy – w Golęcinie, tuż obok wiaduktu kolejowego. Chociaż prawdopodobnie dom o numerze 6 może być lekko starszy. Dzisiaj to jedna z bardziej „odludnych” ulic w Szczecinie, z jakiej korzystają albo mieszkańcy trzech numerowanych w 2024 posesji (4, 5 i 6) albo służby miejskie, które mają sporo wprawy w manewrowaniu. Uliczka ta jest asfaltowa (ma nakładkę), ale jednak jest tak wąska, że mieści się jeden pojazd. W latach 1928-1929 zmienia się numeracja dawnej Eisenbahnweg w Frauendorf, czyli Krzemienieckiej w dzisiejszym Golęcinie, co jest objaśnione grafiką w galerii.
Wcześniejszy numer 1 zamieni się w numer 1 i 2 (łącznie), ogród państwa Frank o numerze 2 stanie się numerem 4, na jakim powstanie dom. Wcześniejszy numer 3 pana Hamann stanie się teraz numerem 5, z jakiego dziś pozostała tylko mała część, a numer 3 (przed zmianą) stanie się terenem pod budowę jaki pozostanie niezabudowany do dziś. Zaś domek pana Pust o numerze 4 stanie się po zmianie oraz do dzisiaj numerem 6. Zmiana może wydać się skomplikowana, dlatego warto zajrzeć do galerii – tam jest mapka ze zmianą 😉
Taka numeracja pozostanie do dziś, co ułatwi rozpoznanie, która parcela należała do której osoby – aktualnie zamieszkany jest numer Krzemieniecka 4, gdzie na miejscu ogrodu powstał domek, obok znajduje się pozostałość po numerze 5, zaś dalej w głębi na północ rozbudowany został domek rybaka Pust, który posiada numer 6. Skąd wiemy, że numer 5 był kiedyś nieco większy? Po zdjęciach lotniczych z 1943 roku – dokładnie widać biały zarys budynku. Patrząc na księgi, był to budynek zawierający parter oraz pierwsze piętro mający na górze dwa mieszkania.
Przejdźmy do szerszego opisu.
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Dom Krzemieniecka 6
Pierwotnie posiadał numer 4 i od początku występowania uliczki Eisenbahnweg (Krzemieniecka) należał do tej samej rodziny. Możliwe, że domek jest starszy niż się sądzi, a jego adres był przed nadaniem nazwy ulicy przypisany do Bergstraße – czyli jednej z dawnych nazw Strzałowskiej, jednej z dawnych nazw bo posiadała jeszcze inną po zmianach w 1933 roku. Właścicielem był rybak Hermann Pust, jakiego dom przed przypisaniem do Eisenbahnweg (Krzemieniecka) określany był jako Pust’sches Haus, od nazwiska. Była to nazwa zwyczajowa na domy i obiekty położone bez konkretnego adresu. Znane są detale i to kim konkretniej był Hermann Pust, jaki posiadał domek na samym końcu Krzemienieckiej, pod dzisiejszym numerem 6. Urodził się około 1881 roku, a 21 kwietnia 1908 roku w dawnym Nassenheide (Rzędziny) jego żoną została pani Anna Pust z domu Harsdorf. Rybak żyjący w domku przy Krzemienickiej 6 zmarł dość wcześnie, w wieku 55 lat, 13 maja 1936 roku w szpitalu w Golęcinie, tuż obok swojego domu. Z dokumentacji wynika, że synem Hermanna był Erwin Otto Hermann Pust, który do końca wojny mieszkał również w domku o numerze 6. Urodził się 24 marca 1911 roku, a 14 października 1933 roku jego żoną została Frieda Anna Sophie Schwenke. Do rodziny niemal na pewno należał też trzeci rybak – o nieustalonym imieniu – żyjący w kamienicy Strzałowska 5, tuż przy wjeździe w Krzemieniecką. Innym członkiem rodziny mógł być żeglarz Robert Pust, jaki żył w latach dwudziestych w Golęcinie przy Strzałowskiej 9. Patrząc na dawne księgi lata dwudzieste to aż kilka osób związanych z żeglarstwem lub połowami ryb, jakie mają w Szczecinie nazwisko Pust.
Na tej stronie nie ma reklam, treści sponsorowanych, płatnych ani irytujących okien. Wysokiej jakości zdjęcia, grafiki, serwer, domenę i licencje utrzymujemy wyłącznie z Waszych wpłat.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
🔍︎ Możesz powiększyć kafelki kliknięciem
Pozostałość po budynku Krzemieniecka 5
Obiekt ten posiada swój adres w miejskiej numeracji oraz na mapach, jednak przed II Wojną Światową był to raczej budynek nieco większy i zamieszkały przez kilka osób, możliwe że z rodzinami. Właścicielem był Paul Hamann zajmujący się uprawą owoców, a wcześniej będący po prostu właścicielem nieruchomości. Prócz niego w domku dopisano 3 inne postacie – pana Brendemühl, marynarza Himsch oraz kupca i zarządcę pana Peglow. W trakcie wojny, miejsce marynarza zajmie ratownik, pan Lenz. Świeżo po wyznaczeniu ulicy Eisenbahnweg w Frauendorf (Krzemieniecka w Golęcinie) adres zamieszkuje również nauczyciel, pan Richard Hamann, możliwe że spokrewniony z właścicielem. W 2024 roku numer 5 znajduje się nieco w gęstwinie drzew i krzewów oraz prawdopodobnie jest nieco mniejszy niż pierwotny budynek, który stal w tym miejscu przed wojną. Niestety, dokładne ustalenie losów obu postaci jest dość trudne. W Szczecinie żyło kilkanaście osób o takim imieniu i nazwisku, w tym kilka żyjących wokół Żelechowej i Golęcina, bez jasnej wskazówki i potwierdzenia.
Dom Krzemieniecka 4
Pan Albert Ferdinand August Frank przeniósł się do swojego domku po sąsiedzku – wcześniej żył tuż obok, w budynku Strzałowska 7, na III piętrze. Zajmował się obsługą maszyn oraz mieszkał z żoną – księgi podają, że była nią Anna Frank z domu Grützmacher. Znajdujemy dzięki temu jego dokładne dane. W momencie przeprowadzki na Krzemieniecką był już człowiekiem w sile wieku – urodził się 20 maja 1875 roku w Żelechowej, a w momencie ślubu żył w Drzetowie. Jego żoną 29 lipca 1900 roku została konkretnie Anna Wilhelmine Grützmacher. Można też podać jego rodziców – ojcem był Friedrich August Gottfried Frank, a matką Bertha Charlotte Frank z domu Christiana. Tutaj warto zauważyć jeden wątek! Dzisiejszy numer 4 jest również podawany w księgach zapisywany jako po prostu ogród, jakiego właścicielem (lata trzydzieste) był pan August Frank, żyjący w budynku Strzałowska 3, a znany nam dziś dom mógł powstać w połowie tych lat. Jednym z mieszkańców poza właścicielem i jego żoną był też pielęgniarz z pobliskiego szpitala pan Emil Satz.
Czasy powojenne?
Przed wojną niemal z pewnością droga była po prostu utwardzanym traktem biegnącym wzdłuż torów kolejowych. Dzisiaj dane aktualnych mieszkańców okrywa ochrona danych osobowych, jednak zarówno domek 4, jak i 6 wygląda na zadbany – numer 6 jest świeżo po remoncie, co widać na fotografiach wykonywanych w 2022 i 2024 roku. Numer 5 znajduje się niestety za zaroślami i ciężko ustalić, jak bardzo zmienił się ten budynek w ciągu ostatnich dekad od II Wojny Światowej. Prawdopodobnie z trzech opisywanych mógł być największy – domek państwa Frank oraz państwa Pust zamieszkiwały tylko te rodziny. Zaś numer 5 kilka osób w tym wymienione na I piętrze budynku.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 3 miesiące temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.