Opowieści o okolicy Jasnych Błoni w Szczecinie, wokół których mamy sporo ciekawych willi i starych domów, o jakich historii opowiadać można sporo. Zróbmy małe "poof" z historii adresu Moniuszki 3, który dziś (2024) ciekawi białymi okiennicami. Co ciekawe - pierwotny projekt remontu wygląda nieco słabiej niż ostateczna realizacja, gdzie zdecydowano się na zastosowanie większej ilości okiennic! 🙂
Kliknij i rozwiń spis treści
Dla wielu mieszkańców Szczecina znane w kraju (chyba za granicą również?) Jasne Błonia kojarzą się z zielenią i willami. Jednak w rzeczywistości nie są takie stare 😉 Założenie dawnych Quistorpaue pamięta lata dwudzieste, podobnie jak sadzone tam platany – znamy je głównie z pocztówek, kiedy kończyła się budowa dzisiejszego Urzędu Miasta, a to połowa lat dwudziestych XX wieku. Zgadza się! Platany na Jasnych Błoniach obchodzą mniej-więcej stulecie i jest to z doświadczenia niemieckiego, francuskiego oraz brytyjskiego jeden z najlepszych gatunków miejskich – dobrze się przyjmuje, nieźle znosi sąsiedztwo innych platanów, a także jest to drzewo długowieczne oraz szybko rosnące. Ukazują nam to fotografie z lat trzydziestych XX wieku oraz wykonane 20 lat później – w połowie lat pięćdziesiątych, już w polskim Szczecinie. Wille również nie są tak stare, na jakie wyglądają – te przy Moniuszki pochodzą z połowy lat trzydziestych. Jedną z nich jest tzw. Villa Dibelius, jeżeli za nazwę weźmiemy nazwisko jej pierwszego i jednocześnie ostatniego właściciela.
Stanisław Moniuszko i Richard Wagner
Patronem powojennym ulicy jest polski kompozytor i organista, a także autor muzyki kościelnej oraz pieśni urodzony 23 kwietnia lub 5 maja 1819 roku we wsi Ubiel, dziś nieistniejąca, leżąca na dzisiejszej Białorusi. Był uzdolniony wszechstronnie – poza muzyką zajmował się rysunkiem oraz prowadził rodzinną kronikę. Podróżował też między wschodem i zachodem – kształcąc się w Berlinie, ale ślub wziął w Wilnie, gdzie również powracał, następnie podróżował do Paryża. Zmarł 4 czerwca 1872 roku w Warszawie, a pogrzeb przekształcił się w wielką manifestację patriotyczną.
Patronem przedwojennym był również kompozytor i dyrygent, ale niemiecki – Wilhelm Richard Wagner urodził się 22 maja 1813 roku w Lipsku. Zasłynął takimi dziełami jak Tristan i Izolda oraz Pierścień Nibelunga. Postać ta opisywana jest różnie – z jednej strony przedstawiał antysemickie podejście, które ówcześnie w Europie rosło w „popularność”, z drugiej strony napisał uwerturę Polonia, która wyrażała jego podziw dla dążeń Polaków do niepodległości w trakcie Powstania Listopadowego. Kompozytor spotkał się też z jedną z postaci powstania – Wincentym Tyszkiewiczem. Z racji nawiązywania Wagnera do mitologii germańskiej oraz średniowiecznych wierzeń twórczość Wagnera padła na „podatny grunt” w latach trzydziestych XX wieku, kiedy jego dzieła były wykorzystywane propagandowo przez reżim nazistowski. Zmarł 13 lutego 1883 roku w Wenecji.
Mistrz budowlany Emil Dibelius przeniesie się na dzisiejszą Moniuszki 3 (Richard-Wagner-Straße 3) w 1934 roku, z dawnej Falkenwalderstraße 147, czyli z dzisiejszej Wojska Polskiego. Konkretnie Emil Rudolf Hellmuth Dibelius był z zawodu murarzem, który urodził się 31 maja 1873 roku w dawnym Selchow Kreis Filehne. To wieś, która leży niedaleko Bydgoszczy – Selchow na mocy traktatu wersalskiego znajdowało się tuż przy granicy z II Rzeczpospolitą, a wieś pozostała po stronie niemieckiej. Dzisiaj to Żelichowo w gminie Krzyż Wielkopolski. Jego ojcem był murarz August Dibelius, a matką Wilhelmine Dibelius z domu Dümke. Przedwojenny właściciel willi wziął ślub 22 stycznia 1898 roku w Szczecinie, a wybranką została Martha Helene Theodore Hückstädt. Żona pochodziła z Stralsundu, ale w dniu ślubu mieszkała już w mieście, z przyszłym mężem, przy dzisiejszej Rayskiego. Co ciekawe, w Szczecinie zamieszkał też inny człowiek zakręcony w tematyce budownictwa – August Friedrich Ernst Dibelius – to nie był ojciec bohatera opracowania, a jego młodszy brat, urodzony w 1880 roku. Oznacza to, że rodzina dopiero najpóźniej za kilka-kilkanaście lat przeniesie się do Szczecina lub ówcześnie młodzi chłopcy zrobią to sami. Pan Emil miał znaną historii dwójkę potomstwa, 28 września 1900 roku przychodzi na świat Erna Anna Martha Dibelius. Zmarła jako niespełna roczne dziecko 11 lipca 1901 roku. Wcześniej rodzi się 5 sierpnia 1898 roku Paul Otto Franz Dibelius, również zmarły w dzieciństwie, 14 czerwca 1899 roku.
Na tej stronie nie ma reklam, treści sponsorowanych, płatnych ani irytujących okien. Wysokiej jakości zdjęcia, grafiki, serwer, domenę i licencje utrzymujemy wyłącznie z Waszych wpłat.
Wszystkie informacje oraz detale znajdziesz na stronie Galerii Wspierających.
W imieniu redakcyjnego kiciucha dzięki za rozważenie wsparcia 💝
Wirtualna karma
Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.
Na serwer
Koszty, licencje... 💝- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Zdecyduję samemu
Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!- Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
- Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
- Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
Prócz właściciela willi mieszkał w niej również dyrektor Ernst Konrad, na parterze, a podpiwniczenie zajmował pracownik fabryki cementu Wilhelm Spoth, ten również zajmował się opieką nad willą – był dozorcą. Krótko przed wojną pan Konrad się wyprowadzi, a w willi zamieszka kupiec o nazwisku Perino. W trakcie II Wojny Światowej współwłaścicielką willi zostanie żona Emila – Martha, a w księgach pojawi się też duża reklama jego firmy. Swoje biuro oraz magazyn posiadał na parceli, którą do 1945 roku stanowił dość otwarty teren z kilkoma mniejszymi budynkami, jaki znajdował się na rogu dzisiejszej Bohaterów Warszawy oraz 5 Lipca. Dziś powstał tam sektor połączony z dawną zabudową. Ówcześnie była to Grünstraße 36. Po II Wojnie Światowej przedsiębiorstwo budowlane, jakie prowadził Emil Dibelius przeszło na własność skarbu państwa. Dziś stoi tam kompleks stylizowanych na stare bloków, w centrum których (tam gdzie był plac przedsiębiorstwa) znajduje się lekko podniesiony obiekt, na którego dachu zasadzono… trawę 🙂 W połowie wojny zarządcą w imieniu właścicieli zostanie pan Wilhelm Spoth, dotychczasowy dozorca, a okaże się też że kierowca. Szczęśliwie willa ocaleje, bo wbrew pozorom również tu zdarzały się zniszczenia i uszkodzenia spowodowane nalotami bombowymi, które przypisać można do lotnictwa brytyjskiego – część budynków była uszkadzana głównie lekkimi bombami zapalającymi, chociaż już sektor w stronę dzisiejszego Ronda Giedroycia posiadał ślady cięższych bomb.
Villa il Medico
W 2011 roku na parceli znajdował się szyld skupu laptopów Lepnet, sam budynek był ówcześnie zadbany, ale już po 2011 został przebudowany – nadano mu bardziej „stary” styl dodając białe zdobione okiennice oraz zmieniając poddasze. Pojawił się też przebudowany prawy (patrząc od frontu) ganek, który otrzymał adres Moniuszki 3u, jaki następnie zabudowano tworząc pomieszczenia. Po remoncie budynku powstały tu gabinety medyczne o nazwie Villa il Medico. Postacią, która stoi za gabinetem w opisywanej willi w 2024 jest między innymi lekarz Jacek Sieredziński, według wpisów ze swojej strony internetowej w latach 2016-2021 był koordynatorem Pracowni Radiologii 190 Szpitala Wojskowego w Szczecinie, który znajduje się nieopodal, a także jest pracownikiem Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii w Szczecinie. Za projekt remontu odpowiada FBA Federacyjne Biuro Architektoniczne ze Szczecina.
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 5 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.