Redlica / Marienthal

Vorwerk Marienthal, dzisiejsza Redlica 

Sennie położona osada, na obrzeżach Szczecina...

Położona pomiędzy nieco starszymi osadami - dawnym Brunn, czyli dzisiejszym Bezrzeczem oraz Warmlitz, czyli dzisiejszą Wąwelnicą. Można napisać, że leży na trasie, która dla większości mieszkańców okolicy nie jest "po drodze". By dojechać do wsi Redlica musimy w Bezrzeczu skręcić w ulicę Szkolną (na zachód) albo w Wąwelnicy skręcić na wschód, jadąc po prostu główną drogą w prawo. Jaka była historia osady i kto tam żył?

Ciekawostką jest sama nazwa dzisiejszej wsi Redlica – dawny Marienthal – to „zlepek” dwóch wyrazów. Marien, czyli maryjny lub Marii, thal oznacza dolinę lub teren nizinny przy wzgórzu lub nimi otoczony. Śmiało można napisać, że dawny Marienthal to po prostu Dolina Maryjna lub Dolina Marii, ta druga opcja jest bardziej precyzyjna do określenia „Marien + Thal”. Z innej strony można też powiedzieć kilka słów o polskiej nazwie – Redlica to również część sadzarki i siewnika rolniczego. Pisząc w dużym skrócie – to „coś”, co rozdziela grunt przy sadzeniu lub obsiewaniu pół za pomocą sadzarki lub siewnika to właśnie redlica. Spotkać można (wg słownika) redlice płozowe, rodełkowe i tarczowe. Z opracowania z 1865 roku dowiadujemy się, że dochodziło do problemów wpływających na sprawowanie władzy policyjnej w folwarku i okolicy, a konflikt sięga początku XIX wieku. Według wzmianki 14 listopada 1859 roku delegacja klasztoru skarżyła się, że Marien-Stifts-Curatorium powołuje się na prawo jurysdykcji policyjnej nad całym majątkiem Marienthal, mimo że ziemie folwarku należały do majątku rolnego Volschendorf (Wołczkowo), a także majątek Redlica został powiększony o działkę należącą do Wamlitz (Wąwelnica).

Wnioski uznano za całkowicie bezpodstawne, a także wezwano kuratorium do powstrzymania się od administrowania majątkiem, gdy należy on do Wołczkowa. W argumentacji Curatorium powoływało się na listy książąt Swatibora III i Bogisława VII oraz listy kolegiaty mariackiej. Przepychanki prawne i własnościowe toczyły się już od początku XIX wieku, gdzie część gruntów trafiła pod władanie kościelne, inne wydzierżawiono – tu, między innymi posiadaczom szczecińskim z kontraktu z 7 lipca 1840 roku. Od tego roku możemy też liczyć początki folwarku w Marienthal (Redlica), gdy według wzmianki z 1865 roku ówcześni dzierżawcy sprowadzili kilka rodzin robotników i zbudowali pierwszy folwark w 1841 roku. Dekret rządowy potwierdza założenie Vorwerk Marienthal 4 lutego 1842 roku, dokładnie (jak na tamte czasy 😉 ) wyznaczając pozycję i lokalizację – 1280 korków od Wamlitz (Wąwelnica) oraz 2475 kroków od Völschendorf (Wołczkowo). 

Mieszkańcy i właściciele Redlicy (Marienthal)

Jednym z najwcześniejszych znanych mieszkańców Marienthal (Redlica) była rodzina Kopp. Istnieje dokument świadczący, że 14 kwietnia 1856 roku urodził się tam Albert Hermann Eduard Kopp, konkretnie w Marienthal Kreis Randow. Następnie pan Albert bierze ślub 7 października 1881 roku w Szczecinie, przeprowadzając się na Drzetowo (Bredow), wybranką będzie Therese Louise Alwine Dorothea Vollus.

W 1912 roku majątek żywy stanowiło 12 koni, 108 sztuk bydła i 12 świń. Gorsze czasy dla majątku nastały w okresie I Wojny Światowej i po niej – inwentarz żywy stanowiło tylko 10 koni, 80 sztuk bydła i 4 świnie, w 1914 roku. Zarządcą majątku był ówcześnie Lüdke. Nie ma się, co dziwić że zwierząt trochę ubyło – pan Lüdke był członkiem Fleischer-Innung ze Szczecina, czyli cechu rzeźników. Pojawia się również w 1912 roku. Niestety nie udało mi się ustalić jego dokładnego imienia i nazwiska, ani żadnych detali z życiorysu.

W 1921 roku sytuacja folwarku zdaje się poprawiać – 17 koni, 106 sztuk bydła oraz 20 sztuk świń. Ówcześnie (1921) zarządcą majątku był inspektor Pohn. O tej postaci również nie mam żadnych dokładnych detali – w Szczecinie żył ówcześnie sekretarz pocztowy o tym nazwisku, ale nie kieruje to w żaden sposób do inspektora. 

W kolejnych latach –  według spisu rolniczego z 1928 roku administratorem majątku Marienthal (Redlica) był konkretnie Maximilian Hugo Johannes Napral, zapisywany też jako Naprahl, mający inwentarz żywy składający się z 20 koni, 106 sztuk bydła i 60 świń.

Folwark rozwinął się przez wcześniejsze ponad 60 lat, gdy w 1865 roku majątek żywy stanowiło tylko 60 sztuk bydła oraz 20 koni oraz bardzo mocno w stosunku do okresu I Wojny Śwoiatowej. Ówczesny (1928) zarządca folwarku Marienthal (Redlica) – Maximilian Hugo Johannes Napral – urodził się 22 października 1891 roku, ochrzczony został w Herrnstadt (Kreis Guhrau, dziś okolice Śląska) , a 6 lutego 1924 roku zawarł w Szczecinie związek małżeński.

Jego wybranką serca była pani Lucie Wanda Paula Sauer. W późnych latach trzydziestych majątek przejmuje August Albert Hildach, który będzie posiadać 18 koni, 124 sztuki bydła, 9 owiec oraz 54 świnie.

 

Ciekawostką jest, że w 1943 roku w Mierzynie (Möhringen) żył rolnik Willy Holdach, oraz dawny posiadacz ziemski Albert Hildbach. Pan August Albert Hildach (drugie imię po ojcu) mieszkał też w Wołczkowie i był zarządcą do 1943 roku (ostatnia księga), co znaleźć możemy w księgach adresowych. Urodził się 21 lipca 1901 roku w Mierzynie (Möhringen), a jego ojcem był właśnie wspomniany Albert Hildach, a matką Alwine Hildach z domu Völker. Pan August miał też młodszego brata, który zmarł jako nastolatek – był nim Ernst Albert August Hildach, urodzony 9 kwietnia 1896 roku, zmarły 17 października 1915 roku.

Zachowała się również wzmianka z dawnej prasy mówiąca, że żołnierzem 3 kompanii batalionu piechoty ze Stralsundu był Friedrich Görlich z MarienthalStettin. Został ranny w boju w potyczkach między 17 i 21 listopada 1914 roku. W okresie powstania Großstadt Stettin (Wielkie Miasto Szczecin) majątek Marienthal (Redlica) znajduje się w granicach wielkiego miasta – tuż przy linii granicznej. Sąsiednie Wąwelnica trafiają do Kreis Ueckermünde.

Po wojnie w osadzie powstał PGR (Państwowe Gospodarstwo Rolne), a folwark chwilowo nosił nazwę Maryszewo. Inną ciekawostką o Redlicy jest pozostałość po Randower Kleinbahn, czyli kolejce którą można było dojechać od południowo-zachodniego Szczecina aż po Nowe Warpno. Od dworca w Stobnie, przez DołujeWąwelnicę, łukiem na zachód pod Redlicą i dalej do Dobrej można było przejechać się pociągiem. Po nasypie kolejowym do dziś pozostał widoczny ślad. Z dawnego folwarku niestety dziś praktycznie nic ponad ziemią nie zostało – na północnym łuku drogi dziś stoi kilka domów.

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 9 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej lub dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Dołącz do nas!

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Wiele postów znajdujących się w bliskiej odległości gromadzi się w grupy – je możesz rozdzielić kliknięciem na ikonę. Albo skorzystaj z tagów:

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin