Arkońskie / Eckerberg

Vorwerk Waldhof – Folwark ‘Leśny Dwór’ 

Chciałabym Wam przybliżyć historię nieistniejącego gospodarstwa w Eckerberger Wald (Las Arkoński), należące do zabudowań Gut Eckerberg, dokładniej mowa będzie o Vorwerk Waldhof –   folwarku ‘Leśny Dwór’.
 
Umiejscowiony na wzgórzu, wśród rosnącego wówczas lasu sosnowego (stąd możliwe, że wzięła się jego nazwa), w okolicy drogi prowadzącej do ówczesnej wsi Wussow (Osów) oraz leśnej drogi przecinającej Eckerberger Wald (Las Arkoński) w kierunku późniejszej Eckerbergstrasse (Arkońska).
Majątek posiadał na swoim terenie dwa domy mieszkalne oraz budynek gospodarczy. Zamieszkiwało w nim 22 mieszkańców – dzieci, kobiet i mężczyzn (1871) wraz z głównym – gospodarzem. Folwark zajmował się m.in. uprawą rolną, ale również wytwarzał cegłę, poprzez posiadaną cegielnię. Gospodarze folwarku zajmowali się uprawą żyta, pszenicy, jęczmienia, owsu, koniczyny i ziemniaków. Produkując około 400 ton surowców. Gospodarstwo posiadało również zwierzęta niezbędne do funkcjonowania kompleksu i dostarczeniu pożywienia domownikom, m.in. konie, kury, świnie.

Cegielnia Waldhof

Folwark wraz z cegielnią stanowił własność majątku Gut Eckerberg, który rocznie w formie podatku odprowadzał z około 3 tys. m2 swoich upraw i wyrobów na rzecz władz w Wussow (Osów), w przeciwieństwie do pozostałych części majątku Gut Eckerberg. Sytuacja zmieniła się w 1874 roku po przejęciu przez nowych właścicieli, nieruchomość połączono administracyjnie pod majątek Gutes Friedrichshof (okolice dzisiejszej ulicy Wojska Polskiego). Do folwarku należała pobliska Ziegelei Waldhof (Cegielnia Waldhof), w której w ciągu roku wytwarzano 300-400 tyś cegieł, a surowiec (piasek, żwir, glinę) do ich wytwarzania wydobywano z okolic gospodarstwa Waldhof i Eckerberger Wald (Las Arkoński). Liczne wzmianki z tamtych czasów w książkach poświęconych bogatej faunie Eckerberg i okolic, wspominają o przekształceniach terenu w czasie wydobywania surowców dla Cegielnia Waldhof, na wzgórzach Eckerberg. Cegielnia znajdowała się po drugiej stronie drogi w kierunku wsi Wussow (Osów), późniejszej Wussower Strasse (ulica Chopina). Znajdowało się tam kilka budynków do składowa materiału i wytwarzania cegieł.
 
W XIX wieku majątek Gut Eckerberg wraz z folwarkiem Waldhof oraz cegielnią, jako własność miejska został rozparcelowany i sprzedany w prywatne ręce, m. in. był własnością rodziny Kuglerów. To był czas, w którym niestety majątek pozwoli popadł w ruinę, rodzina Kugler nie podołała tak dużemu i rozległemu terenowi, jaki podlegał pod Gut Eckerberg. W 1874 roku zarząd ‘Bauvereins Westend Stettin’, zakupił majątek Eckerberg, w tym Folwark ‘Leśny Dwór’ 🏡
Nowi właściciele (wspólnicy spółki Bauvereins Westend Stettin) skupili swoją uwagę i środki głównie w majątek nad Syrenimi Stawami. Pierwsza około 1910-12, przestała działać cegielnia, ustępując rozwijającym się prężnie innym lokalnym cegielniom. A ‘Vorwerk Waldhof’ jeszcze istniał w pierwszych latach 1926 roku jako już stary dwór, niestety z czasem zapomniany i opuszczony, popadł w ruinę.
 
Kiedy mógł powstać? Z dokumentów przejęcia całego Eckerberg przez firmę Bauvereins Westend Stettin, padło stwierdzenie istnienie zabudowań Gut Eckerberg, w tym ‘Waldhof’, na około 60 lat, dawało by to rok mniej więcej 1811 rok. Niestety nie zachowały się żadne fotografie czy chociażby litografie folwarku, jedynie mapy, na których odznaczono ‘Vorwerk Waldhof’. ‘Banvereins Westend Stettin’ w ‘Gut Eckerberg’ zasługuje na osobny artykuł, więc nie rozpisywałam się zbytnio, obserwujcie stronę , na pewno wątek rozwinę.
  
Źródło: AP Szczecin, Amtsblatt der Regierung in Stettin: 1863; Die Gemeinden und Gutsbezirke der Provinz Pommern. und ihre Bevölkerung. Nach den Urmaterialien der allgemeinen Volkszählung vom 1. December 1871 bearbeitet und zusammengestellt Königlichen Statistischen Bureau.; Landbuch des Harzaathume Dommarn und das Firstanthume Rigon’

Poprawka?

Kliknij i daj znać!

Możesz znaleźć ten post na naszej grupie Facebook “Szczecin Znany i Historycznyklikając na ikonkę po prawej stronie. Prócz tego postu znajdziesz tam wiele innych, które nie są publikowane na naszej stronie. Masz coś ciekawego w temacie historii Szczecina? Nasza grupa to właśnie miejsce dla Ciebie.

Post na FB

Skomentuj na Facebooku!

Historyczny Szczecin