Gdyby zapytać mieszkańca osiedla Arkońskiego albo Chopina, by wymienił jakiś bardzo stary budynek na swoim osiedlu to byłaby mała konsternacja. Część osób powiedziałaby, że może kościół św. Jana Kazimierza! 😉 Nie. Jest stosunkowo nowy. Toooo może szpital na Arkońskiej! 😉 Nie. Ten jest jeszcze nowszy i za czasów niemieckich stał bardzoooo krótko. Hmmmm… Stary budynek na Arkońskim… Hmmm… To może ta kamienica na wylocie Tatrzańskiej? Tam na tej kamienicy była data budowy! Na pewno ten! Nie. Ta kamienica powstanie dopiero za 10 lat w stosunku do budynku, który tym razem pokażę 😉
Wilhelmshöhe, czyli sekret Arkońskiego
To może po prostu zakłady Kückenmuhler Anstalten, czyli dzisiejszy kompleks starych budynków przy ulicy Broniewskiego? To już celniejszy trop. Kompleks ten założono w 1866 roku, dawno temu, aleeee… jest jeszcze jeden bardzo stary dom, który niemal wszyscy pomijają 🙂 By udać się pod jeden z najstarszych budynków okolicy osiedla Arkońskiego musimy zajść na uliczkę o nazwie Rajska. To wąska, stroma i kręta ulica odchodząca w lewo od Wojciechowskiego, przed łukiem w stronę Malinowej.
Tam po lewej zobaczymy ładnie odremontowany stary budynek – to dawny folwark Wilhelmshöhe, który wspominany zakład Kückenmühler Anstalten przejmuje na potrzeby domu dla mężczyzn. Był to oddział osobny i „specjalny” dla 12 niepełnosprawnych mężczyzn. Warto wspomnieć, że folwark graniczył od północnego-wschodu z dawną żwirownią, którą możemy zobaczyć na starej fotce tutaj:
https://www.facebook.com/groups/SzczecinZnany/posts/888369031799451/
Dlaczego grafiki mają na sobie logo strony? Poczytaj o tym tutaj
Możemy podejrzewać, że budynek na zboczu Wilhelmshöhe, czyli dzisiejszej ulicy Rajskiej, mógł być „wcielony” do zakładów opiekuńczych po jeszcze jednym elemencie – budynki zakładu były numerowane. Starsze obiekty mają numery mniejsze – ten na wzgórzu ulicy Rajskiej ma numer 10. Jednak numerację wprowadzono dopiero później. W 1882 roku otwarte zostaje oddział z budynkami od numeru… 11. Można podejrzewać, że dawny Wilhelmshöhe został po prostu przebudowany z stojącego już majątku, bo ten pojawia się na mapie z ~1888 roku jako mały prostokąt. Zaś w 1887 roku podaje się budowę wydziału numer 10, czyli właśnie budynku przy ulicy Rajskiej. Wychodzi na to, że ten niepozornie wyglądający budynek jest w okolicy, aż do Broniewskiego jednym z najstarszych 😉
Jak bardzo stary jest szczeciński Wilhelmshöhe?
Ma przynajmniej 135 lat. Oczywiście jeden z najstarszych nie licząc znajdującego się kawałek dalej – już w lesie Arkońskim – kompleksu wodoleczniczego. Gdy folwark Wilhelmshöhe na Rajskiej już stał, w Szczecinie jeszcze nie powstały niektóre znane nam kamienice, nie było Wałów Chrobrego, wokół miasta wciąż były pozostałości fortecznych umocnień, nie było też… Fontanny Manzla… aka Sediny. Ta zostanie odsłonięta po 12 latach od budowy domku na ulicy Rajskiej. Jednak, by wyobrazić sobie ten domek samotnie musicie „wyorać” całą okolicę z budynków oraz z zieleni 😉
Jak długo Wilhelmshöhe należał do zakładów opiekuńczych?
Wiemy też, że dawny budynek opieki dla mężczyzn zakładu Kückenmühle był w posiadaniu całego kompleksu do końca II Wojny Światowej. Świadczy o tym sąsiedztwo działki, którą posiadał Karl Fuchs, na południowym zachodzie, emerytowany już kupiec i dawny właściciel kawiarni przy ulicy Arkońskiej 7. Pan Fuchs w latach czterdziestych występuje do miasta z zamiarem zakupu części działki w kierunku północnym od ulicy Milewskiego, która wtedy wciąż należała do zakładów Kückenmühle według dokumentacji.